Asya-Pasifik Bölgesi’nin küresel nüfuz rekabetinin ve güç mücadelesinin merkezinde yer alan bir bölge olduğu öne sürülebilir. Zira Çin ve Kuzey Kore’nin varlığı ve bu devletler nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) ve Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’nün (NATO) bölgeye olan ilgisi bahse konu olan durumun en önemli sebeplerindendir.
Dahası Japonya’nın da bölgenin hem en önemli hem de son zamanlarda en çok öne çıkan devletlerinden olduğu söylenebilir. Nitekim Japonya, dünyanın en büyük üçüncü ekonomisidir.[1] Üstelik Tokyo’nun hem jeopolitik ve jeostratejik konumu hem de artışa geçen askeri gücü bağlamında son zamanlarda Asya-Pasifik’te en çok dikkat çeken aktör olduğu öne sürülebilir. Tüm bunların yanı sıra Japonya’nın dış politikası ciddi bir atılım süreci geçirmektedir. Zira Tokyo’nun dış politikası oldukça proaktif bir yapıya bürünmüştür.
Mevzubahis durumu örneklendirmek gerekirse, Japonya’nın 2023 senesinde Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne daimi olmayan geçici üye olarak katılmasından bahsedilebilir.[2] Zira Japonya Başbakanı Fumio Kişida, bu konuyla ilgili Tokyo’nun Birleşmiş Milletler’in (BM) işlevselliğine katkı yapma ve arttırma amacı güdeceğini ve BM reformlarının hayata geçirilerek yaygınlaşması noktasında çalışmalar yapacağını söylemiştir.[3]
Öte yandan Japonya, 2023 yılı için G7 Dönem Başkanlığı görevini üstlenmiştir.[4] Bu çerçevede G7 2023 Zirvesi’nin Hiroşima’da yapılması da kararlaştırılmıştır.[5] Tüm bu gelişmelerin Japonya’nın yükselişe geçen ve gittikçe proaktifleşen dış politikasının kanıtı olduğu ifade edilebilir. Zira mevcut gelişmeler, Japonya’yı gerek bölgesel gerekse de küresel anlamda önemini, etkisini ve nüfuzunu yükselten bir devlet haline getirmektedir. Bu nedenle de Washington ile Pekin arasındaki rekabette Tokyo’nun konumlanışının ehemmiyet arz ettiği ve Japonya’nın Batı’nın gözünde daha etkili bir aktör haline geldiği iddia edilebilir.
Dahası NATO’nun da Japonya’da bir irtibat ofisi açmayı planladığı bilinmektedir.[6] Nitekim NATO’nun buradaki amacının da Avustralya, Güney Kore ve Yeni Zelanda’yla Asya-Pasifik’te daha yakın bir işbirliği ve koordinasyon sağlaması olduğu belirtilmiştir. Aynı zamanda söz konusu plan hem NATO’nun hem de Tokyo’nun siber tehditler, yıkıcı teknolojiler ve dezenformasyona karşı birlikte çalışmasını öngörmektedir.[7] Bu da Japonya’nın NATO tarafından kilit bir müttefik olarak görüldüğünü ortaya koymaktadır.
Aynı zamanda Batı, Tokyo’yu Çin’in çevrelenmesi noktasında kilit bir aktör olarak da görmektedir. Bu kilit aktör kavramı, Batı’nın Çin ve Kuzey Kore’ye karşı vermek istediği mücadelede Japonya’nın merkezi bir rol üstlenmesini sağlayabilir. Zira ABD ve NATO, Asya-Pasifik’te Japonya merkezli yürütülecek bir mücadele hedefliyor olabilir.
Sonuç olarak Asya-Pasifik Bölgesi’nin güvenlik ikileminin en çok yaşandığı coğrafya olduğu söylenebilir. Ayrıca Japonya’nın dış politikasındaki gelişmelerin ardından küresel güvenlik dinamiklerinin büyük bir kısmının da bu bölge üzerinden değerlendirilebileceği öne sürülebilir. Bu nedenle de bölgedeki kutuplaşmanın artacağı ve sıcak çatışma ihtimalini yükseleceği öngörülebilir.
[1] “How Japan Become the Third Largest Economy in the World Japanese Economic Miracle From the 1950s to 1990s”, Data Driven Investor, https://medium.datadriveninvestor.com/how-japan-become-the-third-largest-economy-in-the-world-ba28f6ea0dc7, (Erişim Tarihi: 16.05.2023).
[2] “Japan to be Tested as Nonpermanent U.N.Security Council Member”, The Japan Times, https://www.japantimes.co.jp/news/2023/01/02/national/politics-diplomacy/japan-un-security-council-tested/, (Erişim Tarihi: 16.05.2023).
[3] “Japan’s Foreign Policy to be Tested by China, Russia as Non – Permanent UN Security Council Member”, South China Morning Post, https://www.scmp.com/week-asia/politics/article/3205412/japans-foreign-policy-be-tested-china-russia-non-permanent-un-security-council-member, (Erişim Tarihi: 16.05.2023).
[4] “Japan, UK Sign ‘Hugely Significant’ Defence Deal”, Al Jazeera, https://www.aljazeera.com/news/2023/1/12/japan-uk-sign-hugely-significant-new-defence-deal, (Erişim Tarihi: 16.05.2023).
[5] “Chinese Warships Sail Around Japan as Tensions Rise Ahead of G7 Summit”, Cable News Network, https://edition.cnn.com/2023/05/11/asia/chinese-naval-flotilla-japan-intl-hnk-ml/index.html, (Erişim Tarihi: 16.05.2023).
[6] “NATO Planning to Open Japan Office to Deepen Asia – Pacific Ties – Report”, The Guardian, https://www.theguardian.com/world/2023/may/03/nato-planning-to-open-japan-office-to-deepen-asia-pacific-ties-report, (Erişim Tarihi: 05.05.2023).
[7] “NATO to Open Japan Office, Deepening Indo-Pacific Engagement, Nıkkei Asia, https://asia.nikkei.com/Politics/International-relations/Indo-Pacific/NATO-to-open-Japan-office-deepening-Indo-Pacific-engagement, (Erişim Tarihi: 05.05.2023).
