2023 yılının Mayıs ayında Hiroşima’da gerçekleşecek olan Yediler Grubu (G7) Zirvesi’nin Dönem Başkanlığı’nı Japonya’nın yapacak olmasından dolayı Japonya Başbakanı Fumiyo Kishida, G7 üye ülkelerinin liderleriyle bir araya gelmiştir. 9-13 Ocak tarihleri arasında gerçekleşen gezi kapsamında Kishida, Avrupa’da Fransa, İtalya ve İngiltere’yi; Kuzey Amerika’da ise Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri’ni (ABD) ziyaret etmiştir. Kishida, görüşmelerden Tokyo adına birçok kazanımla ayrılmıştır.
Japonya’nın elde ettiği kazanımlardan ilki, güvenlik alanında olmuştur. Öncellikle Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’la bir araya gelen Kishida, güvenlik cephesinde işbirliğini arttırmak ve diplomatik ve savunma şefleri arasında “2+2” güvenlik görüşmeleri yapmak için anlaşmıştır.[1]
Benzer şekilde Birleşik Krallık Başbakanı Rishi Sunak, ABD Başkanı Joe Biden ve Kanada Başbakanı Justin Trudeau da Japonya’yla savunma alanındaki işbirliklerini genişletme konusunda fikir birliğine varmıştır. Son yıllarda Japonya, Asya-Pasifik Bölgesi’nde Çin ve Kuzey Kore merkezli tehdit algılarından dolayı güvenlik önlemlerini arttırmaya yönelmiştir. İç politikada savunma harcamalarını arttıran ve ordusunu modernleştirmeye yönelen Japonya, dış politikada ise savunma alanındaki ortaklarını genişleterek uluslararası desteği arkasına almaya çalışmaktadır.
Güvenlik önlemleri kapsamında Japonya ve ABD’nin uzaya yönelik bir işbirliği gerçekleştirme yönündeki uzlaşısı da yine Tokyo yönetiminin masadan kazançla ayrıldığı bir konudur. Uzay sektöründe uzun bir geçmişe sahip olmayan Japonya, bu alanda daha tecrübeli olan ve 21. yüzyılda uzay devi olarak kabul edilen ABD’yle yıllardır yakın temas içinde olmuştur. Japonya’nın ABD’yle günümüze kadar yürüttüğü uzay çalışmaları, bilimsel araştırmalar başta olmak üzere uzayın sivil amaçlarla kullanılmasına yönelik ilerlemiştir. Ancak son görüşmede taraflar arasında güvenlik tabanlı bir uzay anlaşmasının yapılması, Japonya’nın bugüne kadar takip ettiği sivil uzay politikasından bölgesel güvenlik endişeleri yüzünden ayrıldığının bir ifadesidir.
Güvenliğin yanı sıra Kishida, görüşmeler esnasında Ukrayna için destek toplayarak insan haklarına ve uluslararası hukuka verdiği değeri gözler önüne sermiş ve böylelikle uluslararası kamuoyunun hoşgörüsünü kazanmayı başarmıştır. Kishida; G7 ortaklarına, Ukrayna’yı işgal etmesi nedeniyle Rusya’ya yönelik katı yaptırımların güçlendirileceğini ve Ukrayna’ya olan güçlü desteğin kararlılıkla devam ettirileceğini iletmiştir.[2] Ayrıca Kishida’nın “Doğu Asya, sıradaki Ukrayna olabilir.”[3] sözleri; Japonya’nın tehdit algısının yüksekliğine işaret etmektedir.
Kishida’nın kazanımla ayrıldığı bir başka alan, enerji güvenliğidir. Japonya’nın enerji görünümü incelendiğinde, enerji tüketiminde %31,7 ile sıvılaştırılmış doğalgazın (LNG) ilk sırada geldiği görülmektedir. Hatta 2022 yılında Japonya, dünyanın en büyük LNG ithalatçısı olarak kendi tarihinde bir ilke imza atmıştır. Japonya’nın LNG ithalatında ise yaklaşık %10 gibi bir oranla Rusya ilk sırada gelmektedir.[4] LNG alımında Rusya’ya oldukça bağımlı olan Japonya, farklı enerji ortaklıkları kurarak bu bağımlılığı azaltmak ve enerji güvenliğini sağlama almak istemektedir. Bu hususta Kishida, ABD ve Kanada’dan LNG konusunda Japonya’ya yardımcı olmalarını istemiştir. ABD ve Kanada’dan gelecek olan LNG’nin ve temiz enerjiye yönelik işbirliklerinin Japonya’nın enerji güvenliğinde önemli bir rol oynayacağını belirtmiştir.[5]
Japonya Başbakanı Kishida’nın ziyaretler çerçevesinde ekonomi ve ticaret alanında da kazanımlar elde ettiği görülmektedir. Özellikle de ABD ve Kanada, Japonya’yla ekonomik bağları güçlendirmek adına isteklerini dile getirmiştir. Kanada Başbakanı Trudeau, 2023 yılında heyetler arasında karşılıklı ziyaretler yapılacağını duyurmuştur.[6] ABD ise Rusya-Ukrayna Savaşı’nın ve Çin’le teknoloji ticaretinin oluşturduğu sıkıntılardan dolayı küresel tedarik zincirinin güvenli bir şekilde sürdürülmesinin zorluğuna dikkat çekerek böylesi bir dönemde ABD-Japonya yakın ekonomik ilişkilerinin önemine vurgu yapmıştır. [7] Dünyanın en büyük 3. ekonomisi olan Japonya, küresel zorlukların yaşandığı bir dönemde dünyanın en büyük ekonomisi olan ABD ile ekonomik ve ticari bağlarının güçlenmesini ekonomik güvenliğinin devamlığı ve ülkesinin kalkınmasının sürdürülebilirliği için önemsemektedir.
Sonuç olarak Japonya, G7 Dönem Başkanlığı’nı G7 ülkeleriyle ilişkilerini geliştirmek için bir fırsat olarak görmektedir. Bu noktada güvenlik temelli işbirliklerini ön plana çıkarsa da Tokyo’nun amacının müttefikleriyle ilişkilerini çok boyutlu bir şekilde geliştirmek olduğu ifade edilebilir.
[1] “Kishida Kicks off G-7 Tour in France, Preparing for May Summit”, Nikkei Asia, https://asia.nikkei.com/Politics/International-relations/Kishida-kicks-off-G-7-tour-in-France-preparing-for-May-summit, (Erişim Tarihi: 15.01.2023).
[2] “Kishida Highlights Cooperation with France on G7 Hiroshima Summit”, NHK, https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/en/news/20230110_04/, (Erişim Tarihi: 15.01.2023).
[3] “Japan PM: East Asia Could Be Next Ukraine”, VOA, https://www.voanews.com/a/kishida-says-g7-should-show-strong-will-on-russia-s-ukraine-invasion/6918474.html, (Erişim Tarihi: 15.01.2023).
[4] “Japan LNG Supply Chain Developments”, International Trade Administration, https://www.trade.gov/market-intelligence/japan-lng-supply-chain-developments#:~:text=After%20being%20passed%20by%20China,from%20Russian%20suppliers%20this%20year, (Erişim Tarihi: 15.01.2023).
[5] “Japan’s Kishida Talks LNG with US, Canada”, Energy Intelligence, https://www.energyintel.com/00000185-ad0a-de58-a3ef-fddb2bc70000, (Erişim Tarihi: 15.01.2023).
[6] “Japanese PM Fumio Kishida Visits Ottawa to Discuss Economy, Trade, China and Russia”, CBC, https://www.cbc.ca/news/politics/kishida-trudeau-ottawa-visit-1.671153, (Erişim Tarihi: 15.01.2023).
[7] “Biden and Kishida Vow to Bolster U.S.-Japan Alliance as China’s Power Grows”, NY Times, https://www.nytimes.com/2023/01/13/us/politics/biden-kishida-japan.html, (Erişim Tarihi: 15.01.2023).
