Tarih:

Paylaş:

Kosova Güvenlik Araştırmaları Merkezi Kıdemli Analisti Dan İlazi: “Kosova-Sırbistan diyalog sürecinde taraflar arasında derin bir güvensizlik var.”

Benzer İçerikler

Bu yazı şu dillerde de mevcuttur: English Русский

Kosova-Sırbistan diyalog süreci, son dönemde Balkanlarda konuşulan temel meselelerden biri haline geldi. Bu kapsamda Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi (ANKASAM), Kosova Güvenlik Araştırmaları Merkezi Kıdemli Analisti Dan İlazi’nin görüşlerini dikkatinize sunmaktadır.

1. Kosova-Sırbistan diyaloğundaki süreci nasıl değerlendiriyorsunuz?

Kosova ile Sırbistan arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesine yönelik Avrupa Birliği’nin (AB) liderliğindeki diyalog, büyük ölçüde çıkmaza girdi. Sürecin nereye gittiği belli değil. Şunu da belirtmekte fayda var ki; müzakerelerin başarılı olması için sadece AB’nin ülkelerin uzlaşmasını ve anlaşmaya varmasını istemesi yeterli değildir. Her iki ülke liderlerinin de sürecin başarılı olması için çabalaması gerekiyor. Taraflar arasında derin bir güvensizlik var ve son dönemde artan gerilimlere; hatta Başkan Vucic de dahil olmak üzere üst düzey Sırp yetkilinin revizyonist çabalarıyla güçlendirilen savaş söylemlerine tanık olduk. Diyaloğun ilerlemesi için sıfır toplamlı oyun yaklaşımından vazgeçilmesi gerekiyor. Kosova kamuoyunun diyalog ve AB’nin Kosova’dan ne yapmasını beklediği konusunda daha iyi bilgilendirilmesi gerekirken, AB’nin Sırbistan’daki Rus yanlısı rejimi yatıştırmayı bırakması gerekiyor.

2. İki ülke arasındaki ilişkilerde bir yumuşama görüyor musunuz?

Kosova ile Sırbistan arasındaki ilişkilerde bir yumuşama görmüyorum. Ancak ilişkilerin daha da kötüye gidebileceğini öngörüyorum. İki ülke liderleri tarafından imzalanan anlaşma, yasal olarak bağlayıcı bir anlaşma olmadan taraflar arasındaki münasebetlerde anlamlı bir ilerleme beklenmemelidir.  Her iki ülkede de siyasi liderlerin şekillendirdiği politik söylem, vatandaşların genel ruh halini olumsuz etkiliyor. Ancak sivil toplum kuruluşları, bazı iletişim ve işbirliği kanallarını açık tutmak adına harika işler yapıyor.

3. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Kosova-Sırbistan diyaloğunun iyi gitmediğini söyledi. Bunun hakkında ne düşünüyorsunuz?

Bana öyle geliyor ki; AB’de olduğu kadar Kosova ve Sırbistan’da da normalleşme diyaloğuyla ilgili her geçen gün daha da artan bir yorgunluk var. Kosova ile Sırbistan arasında AB arabuluculuğunda devam eden diyalogun üzerinden on yıl geçti. Bu süreçten önemli sonuçlar alınsa da ilişkilerin normalleşmesine 2011 yılında olduğu kadar daha yakın değiller; hatta çok daha uzaktalar. Bununla birlikte, Avrupa Komisyonu’nun önemli üye devletlerden güçlü bir destek alamadığını düşünüyorum. Kosova’nın bakış açısına göre, AB’nin kilit ülkeleri arasında kapsamlı ve yasal olarak bağlayıcı bir anlaşma için baskı yapacak siyasi irade yok.

4. Diyalogda süreç nereye evriliyor?

Bildiğimiz şey, Sırbistan’ın Kosova’yı bağımsız bir devlet olarak tanımadan AB’ye üye olamayacağı ve bu nedenle diyalogun bu sonuca yol açması gerektiğidir. Ancak Sırbistan’ın Kosova’nın bağımsızlığını tanımaya hazır olmadığını ve AB üye devletlerinin şu anda böyle bir sonuç için zorlamaya istekli olmadığını da biliyoruz. Bana öyle geliyor ki; diyalog, geçici çözüme ulaşmayı amaçlayan bir sürece dönüşüyor. Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırganlığından sonra yaratılan bağlamı göz önünde bulundurarak, AB’den geri kalan beş ülkenin tamamının veya bir kısmının Kosova’yı tanımaya istekli olduğunu göstermesi ya da işaret etmesi, ezber bozan bir şey olacaktır. Ancak şu anda normalleşme sürecinden somut bir sonuç çıkmadan bu senaryo da mantıksız görünüyor. Kosova ise bölgesel işbirliğine daha yapıcı bir ruhla yaklaşmalıdır. 2020 yılının Kasım ayında Sofya Zirvesi’nde kabul edilen Ortak Bölgesel Pazar’ın uygulanması, Batı Balkanlar ve Kosova’nın çıkarınadır.

Röportajda yer alan görüşler, uzmanın kişisel görüşleri olup, Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi’nin (ANKASAM) yayın politikasını yansıtmayabilir.

Bu röportajın orijinal hali 14 Mayıs 2022 tarihinde The International Asia Today’da Rusça ve İngilizce olarak yayınlanmıştır.

Rusça versiyonu için tıklayınız: https://theasiatoday.org/interviews-ru/старший-аналитик-косовского-центра-и/?lang=ru  

İngilizce versiyonu için tıklayınız: https://theasiatoday.org/interviews/dan-ilazi-senior-analyst-of-kosovo-center-for-security-studies-there-is-deep-distrust-between-the-parties-in-the-kosovo-serbia-dialogue-process/

Sibel MAZREK
Sibel MAZREK
Lisans eğitimini Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde tamamlayan Sibel Mazrek, yüksek lisans eğitimine Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü'nde Gazetecilik Ana Bilim Dalı'nda devam etmektedir. Çeşitli medya kuruluşlarında muhabirlik, spikerlik sunuculuk görevlerini üstlenen Mazrek, ANKASAM'da Medya Koordinatörü olarak çalışmalarına devam etmektedir.