Tarih:

Paylaş:

Rusya Bilimler Akademisi Uzak Doğu Enstitüsü Çin Ekonomik ve Sosyal Araştırma Merkezi Başkanı Prof. Dr. Andrei Ostrovsky: “ABD, Tayvan Sorunu’nu Çin’e Karşı Kullanıyor.”

Benzer İçerikler

Bu yazı şu dillerde de mevcuttur: English Русский

Dünyanın en gelişmiş devletlerinden biri olan Çin, ekonomik gücünü proaktif dış politikasıyla siyasi anlamda da desteklemeye çalışırken; Batı’yla ilişkilerinde Tayvan Sorunu ön plana çıkmaktadır. Pekin yönetimi, adaya olan yaklaşımını “Tek Çin Prensibi” çerçevesinde inşa ederken; Batılı aktörler ise Çin’in yumuşak karnı olan Tayvan üzerinden Pekin’i rahatsız edecek eylemlerde bulunmaktadır.

Bu kapsamda Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi (ANKASAM), Pekin yönetiminin Tayvan politikasını değerlendirmek üzere Çin uzmanı Prof. Dr. Andrey Ostrovski’nin görüşlerini dikkatinize sunmaktadır.

1. Tayvan, dünya siyasetinin en sıcak konularından biridir. Siz Tayvan bölgesindeki durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Tayvan’daki siyasi durumun Pasifik’teki temel tartışma konularından olduğu görülmektedir. Bu anlamda Çin, ciddi sorunlarla uğraşmaktadır. Buradaki temel mesele Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Tayvan Sorunu’nu Çin’e karşı kullanmasıdır. Oysa ABD’nin 1979, 1982 ve 1989 senelerinde imzalanan üç anlaşmayla Tayvan’ı Çin’in bir parçası olarak kabul ettiği hatırlanmaktadır. Lakin Amerikalılar, bu anlaşmalarda Tayvan’a silah tedarik etmeyeceklerini taahhüt etseler de bu kağıt üzerinde kalmıştır.

2. Siz Tayvan’da karar alıcıların eylemlerinde ABD’nin yönlendirmelerinin etkili olduğunu mu düşünüyorsunuz?

Tayvan’daki yapı, siyaseten ABD tarafından kontrol ediliyor. Bağımsızlık iddiasın rağmen bu böyle. Hatta Avrupa Birliği bile etkilidir. Lakin bu konuda dünyadaki tek örnek Tayvan değildir.

3. Tayvan ve Çin’in ekonomilerini karşılaştırırsanız gelişmeleri nasıl yorumlarsınız?

1950 senesinde iki taraf benzer noktalarda olmasına rağmen bugün Çin, ekonomik kalkınmasının bir sonucu olarak Tayvan’dan çok daha güçlü bir ekonomidir. Buna gayrısafi yurtiçi hasılalar (GSYİH) bazında bakmak yeterlidir. Benzer bir durum, Hong Kong için de geçerlidir. Hong Kong’un statüsü tartışılsa da Çin’in GSYİH’si çok daha ileri seviyededir. Üstelik Çin’in Hong Kong’u tatlı sudan mahrum bırakma imkanı da vardır. Hong Kong’un İngiliz sömürgesi olduğu dönemlerde bunun örnekleri yaşanmıştır.

4. Tayvan’ın Hong Kong’dan siyasi farkı nedir?

Hong Kong’un Çin’in bir parçası olduğu noktasında herhangi bir tartışma yoktur. Ancak bölgede İngiliz sömürgesi döneminde çıkarılan yasalar uygulanmaktadır. Bu durum, aslında Hong Kong’u Batı’nın Çin’e açılan kapısı haline getirmektedir. Hong Kong gençliği de bu sayede önemli kazanımlar elde etmektedir. Diğer taraftan Hong Kong’un Çin’in kara parasını aklamak gibi bir rolünün bulunduğu da vurgulanmalıdır.

5. Çin’in Tayvan’a yönelik bir askeri müdahalesi sizce mümkün mü?

Tayvan’ın bağımsızlığını ilan etmesi durumunda Çin savaş başlatacaktır. Bu açıklandı. Çin için en önemli dış politika görevi, Tayvan’ı anavatana döndürmektir. Lakin ABD, buna izin vermemektedir.


Andrei OSTROVSKY

Prof. Dr. Andrei Ostrovsky, Moskova’daki Rusya Bilimler Akademisi Uzak Doğu Enstitüsü Çin Ekonomik ve Sosyal Araştırma Merkezi Başkanı’dır.

1972 senesinde Moskova Devlet Üniversitesi’nden mezun olmuştur. Uzmanlık alanı çin siyasi tarihidir. 1976 yılında “Çin Toplumunun Sosyo-Ekonomik Yapısında İşçi Sınıfının Yeri ve Rolü” konulu doktora tezini Çince savunmuştur. 1991 senesinde “Dünya Ekonomisi ve Uluslararası Ekonomik İlişkiler” konulu ikinci doktora tezini savunmuştur. Ana dil seviyesinde Çince bilmektedir.

Kenan AĞAZADE
Kenan AĞAZADE
Azerbaycan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı'na bağlı ADA Üniversitesi'nin Uluslararası İlişkiler bölümünde (2013-2018) lisansını yapan Kenan AĞAZADE, değişim programıyla Büyük Britanya'daki Glasgow Üniversitesi'nde okumuştur (2016-2017). Yüksek lisansını Küresel Politika ve Toplumsal Değişim alanında (2018-2020) İsveç'teki Malmö Üniversitesi'nden tamamlayan Kenan AĞAZADE, İsveç'te Rusya ve Kafkasya Bölgesel Araştırma Merkezi'nde (2019-2020) araştırma görevlisi olarak çalışmıştır. İyi derecede Rusça, İngilizce ve İsveççe bilmektedir.