İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, savunma ve güvenlik işbirliğimizi derinleştirmek amacıyla 24 Nisan 2024 tarihinde Berlin’de Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile bir araya gelmiştir.[1] Böylece İngiltere ve Almanya savunma ortaklığında yeni bir sayfanın açılması beklenmektedir. Taraflar; güvenlik, ticaret ve yasadışı göç gibi ortak konular hakkında görüşmelerde bulunmuştur.
İki ülke, topçu sistemleri geliştirmek için yeni ortak endüstriyel program başlatacaktır. Bu bağlamda Alman şirketleri, İngiltere’ye 8 milyar pounddan fazla yatırım yapacağını duyurmuştur. İlk adım olarak İngiltere ve Almanya, Boxer araçlara takılacak Uzaktan Kumandalı Obüs 155mm Tekerlekli Topçu Sistemlerinin (RCH 155) geliştirilmesine yönelik ortak bir çalışma planı açıklamıştır.
Almanya ziyaretinden bir gün öncesi Sunak, Polonya’yı ziyaret ederek mevkidaşı Donald Tusk ve ardından NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile bir araya gelmişti. Bu temaslar esnasında İngiltere Başbakanı, ülkenin savunma harcamalarında 2030 yılına kadar Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYİH) %2,5’ine kadar tarihi bir artış olacağını duyurmuştur.[2]
Almanya’yla olan savunma ortaklığının güçlendirileceğini söyleyen Başbakan Rishi Sunak, şu ifadeleri kullanmıştır:[3]
“İngiltere ve Almanya, Avrupa’nın güç merkezleridir. İster Rus saldırganlığına karşı savunma olsun, ister ekonomik büyümeyi ve teknolojik ilerlemeyi teşvik etmek olsun, birlikte daha güçlüyüz. Bugün ilişkimizde bizi daha güvenli ve daha müreffeh kılacak yeni bir sayfa açıyoruz. Dünya için bu tehlikeli anda İngiltere ve Almanya, kendi ülkelerinde ve kıtamızda güvenliği ve refahı korumak için yan yana duruyorlar.”
Liderler, ayrıca İngiltere ve Almanya’dan yeşil hidrojen ihracatı da dahil olmak üzere enerji ve yenilenebilir enerji alanlarındaki işbirliğini ve organize göç suçlarıyla mücadeleye yönelik ortak çabaları da ele almışlardır. Vurgulamak gerekirse Almanya, 2023 yılında 147,7 milyar pound değerinde ikili ticaretle İngiltere’nin Kıta Avrupası’ndaki en büyük ticaret ortağı olmuştur. Bu ticari ortaklığın gelecekte savunma sektörüne de yansıyacağı düşünülmektedir. Nitekim Almanya, İngiltere’yi savunmaya daha fazla harcama yapması konusunda çağrıda bulunmaktadır.[4] Almanya da NATO’nun yüzde 2’lik savunma bütçesi hedefine ulaşmaya hazırlanmaktadır. Konuyla ilgili olarak Alman hükümetinden üst düzey bir yetkili, Politico’ya verdiği röportajda şunları kaydetmiştir:[5]
“İngiltere’nin savunma harcamalarını artırmaya yönelik herhangi bir plan yok gibi görünüyor. İngiltere’nin mali kısıtlamalarını anlıyoruz. Ancak hepimiz aynı mali kısıtlamalara sahibiz. Eğer İngiltere, Avrupa’nın güvenliğinde hâlâ öncü rol üstlenmek istiyorsa harcamalarını artırması gerekiyor.”
Almanya Federal Meclis Savunma Komitesi Başkanı Marie-Agnes Strack-Zimmermann da İngiltere’nin savunma harcamalarını “önemli ölçüde” artırabilmek için aslında gerekli kaynağa sahip olduğunu belirtmiştir. Strack-Zimmermann, şu yorumda bulunmuştur:[6]
“İngiltere Başbakanı’nın ziyareti bundan daha iyi bir zamanda gerçekleşemezdi. Eğer Avrupa kendi başına dirençli olmak istiyorsa, Rusya’nın ilerleyişi de ortaklarımızla birlikte Avrupa tarafından durdurulmalı. Bunun için İngilizlerin de gemide olmasına ihtiyacımız var ve önemli ölçüde daha fazla bağlılıkla.”
İngiltere’de eski bir üst düzey ordu komutanı olan General Sir Richard Barrons, İngiliz Silahlı Kuvvetleri’nin “teçhizat açısından çok küçük, yetersiz eğitimli, stok ve mühendislik açısından çok kötü desteklendiği” konusunda uyarmıştır. Üst düzey komutan, “Ordu, bunu çok iyi biliyor. Rusya’yla olası bir çatışmada NATO’daki yerini almaya kesinlikle hazır değil” diye eklemiştir.[7] İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, bu fikre katılmazken; uzmanlar, o zamandan beri Putin’le çatışmanın daha geniş bir Avrupa veya dünya savaşına dönüşmesi durumunda İngiltere’nin başka seçeneği kalmayabileceği konusunda uyarmaktadır.[8]
Diğer yandan Ukrayna’daki savaş, Almanya’yla ilgili önemli bir askeri gerçekliği de ortaya çıkarmıştır. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra ordusunu minimalize eden Almanya, savaşa hazırlıklı değildir. Bu önemli bir ulusal güvenlik sorunu olarak dikkat çekmektedir. Leopard-2 tanklarının büyük çoğunluğunun kullanışlı durumda olmaması ve modernizasyona ihtiyaç duymaları, benzer şekilde Taurus füzelerinin üretimimin durma noktasına gelmesi, Alman Ordusu’nun karşılaştığı önemli zorlukları gözler önüne sermiştir.
Almanya Maliye Bakanı Christian Lindner ise Ukrayna’yı desteklemekten yorulan herkesin Avrupa açısından sonuçlarını düşünmesi gerektiğini söylemiştir.[9] Almanya Sosyal Demokrat Partisi’nin (SPD) Federal Meclis’teki lideri Rolf Mützenich ise “Sadece savaşın nasıl yürütüleceğini tartışmanın değil, aynı zamanda savaşın nasıl dondurulacağını ve daha sonra nasıl sonlandırılacağını da düşünmenin zamanı gelmedi mi?” diye sormuştur.[10]
Ukrayna’daki savaşın başlangıcından bu yana Almanya, on yıllardır ihmal edilen savunma sanayi ürünlerini yeniden revize etmeye ve ordusunu güçlendirmeye yönelmiştir. Fakat bu süreçte Berlin Hükümeti’nin siyasi karar alma sürecinde de önemli tıkanıklıklar yaşanmıştır. Gelinen noktada Kıta Avrupası, bu savaşı sürdürme konusunda isteksizken; İngiltere ve ABD, bu savaşın devamından yanadır. Bu bağlamda dünya siyasetini halen daha sıfır toplamlı oyun ve kutuplaşma siyaseti üzerinden analiz etmek mümkündür. Avrupa’nın bu anlamda Soğuk Savaş’a dönüş sinyalleri verdiği ileri sürülebilir.
[1] “PM: UK and Germany open ‘new chapter’ in defence partnership”, Government of UK, https://www.gov.uk/government/news/pm-uk-and-germany-open-new-chapter-in-defence-partnership, (Erişim Tarihi: 24.04.2024).
[2] Aynı yer.
[3] Aynı yer.
[4] “Germany urges UK’s Rishi Sunak to spend big on defense”, Politico, https://www.politico.eu/article/rishi-sunak-olaf-scholz-uk-germany-wants-rishi-sunak-to-spend-big-on-defense/, (Erişim Tarihi: 24.04.2024).
[5] Aynı yer.
[6] Aynı yer.
[7] “Ex-Army Chief Joins Calls For UK To Prepare For Conscription If Russia Attacks”, Msn, https://www.msn.com/en-gb/news/world/ex-army-chief-joins-calls-for-uk-to-prepare-for-conscription-if-russia-attacks/ar-BB1iTJiw, (Erişim Tarihi: 26.02.2024).
[8] “To beat Russia we must avoid same mistakes after World War One, says ex-British Army head”, Express, https://www.express.co.uk/news/world/1870828/Russia-ukraine-war-news, (Erişim Tarihi: 26.02.2024).
[9] “German Finance Minister: Everyone tired of supporting Ukraine should think about consequences for Europe”, Pravda, https://www.pravda.com.ua/eng/news/2024/03/30/7448907/, (Erişim Tarihi: 26.02.2024).
[10] Aynı yer.
