Venezuela ile Rusya arasında 28 Kasım 2025 tarihinde imzalanan 42 yeni anlaşma, iki ülkenin uzun yıllardır devam eden stratejik işbirliğini daha da ileriye taşımayı amaçlayan kapsamlı bir diplomatik çerçeve sunmuştur.[i] XIX. Yüksek Düzeyli Hükümetlerarası Komisyon (CIAN) toplantısının sanal ortamda gerçekleştirilmesine rağmen sürecin verimliliği ve sıcaklığı taraflarca özellikle vurgulanmış; görüşmelerin “dostluk ve karşılıklı saygı” atmosferinde ilerlediği ifade edilmiştir. Bu durum, iki ülke arasında kurumsallaşmış diyalog mekanizmalarının güçlü bir biçimde işlediğini göstermiştir.
Söz konusu 42 anlaşma, sağlık, bilim, ulaşım, ekonomik kalkınma ve hizmet sektörlerini kapsayan geniş bir alanda işbirliğini güncellemiş; böylece iki ülkenin 2030 planlarına uyumlu yeni bir yol haritası oluşturulmuştur. Venezuela Devlet Başkan Yardımcısı Delcy Rodríguez’in, belgelerin “hemen uygulanabilir nitelikte” olduğunu belirtmesi, işbirliğinin sadece deklaratif düzeyde değil, pratik sonuç üretmeye dönük olarak tasarlandığını göstermiştir. Rus tarafının görüşmelerin “verimli” geçtiğine dair açıklaması ise karşılıklı beklentilerin örtüştüğünü ve gelecek döneme ilişkin olumlu bir perspektif çizildiğini ortaya koymuştur.[ii]
Sağlık alanında yapılan anlaşmalar, işbirliği paketinin en dikkat çekici bileşenlerinden biri olmuştur. Özellikle farklı kanser türlerine yönelik ortak aşı geliştirilmesi ve üretimi konusunda atılan adımlar, iki ülkenin bilimsel kapasitesinin birbirini tamamlayıcı şekilde kullanılmasına imkân tanımıştır. Bu tür bir girişim hem kamu sağlığı politikalarını güçlendirmiş hem de inovasyon alanında Venezuela-Rusya ortaklığının yeni bir faza taşındığını göstermiştir. Bilimsel kurumlar, laboratuvarlar ve düzenleyici kuruluşlar arasında kurulacak koordinasyon mekanizmaları, uzun vadede iki ülkede de biyoteknolojik kapasitenin gelişmesine katkı sağlamıştır.
Ulaşım alanındaki gelişmeler, özellikle turizm ve ticaret açısından önemli yansımalar yaratmıştır. Rusya ile Venezuela arasında doğrudan uçuşların artırılması yönünde varılan mutabakat, sadece iki ülke vatandaşları arasında kültürel alışverişi kolaylaştırmakla kalmamış; ticari bağlantıların güçlenmesine de olanak tanımıştır. Doğrudan ulaşım hatlarının genişlemesi, ekonomik ilişkilerin daha hızlı ve etkin bir şekilde derinleşmesine zemin hazırlamıştır.
İki ülkenin işbirliği, aslında yeni değildir; son yirmi yılda enerji, savunma, tarım, eğitim ve bilim gibi pek çok alanda ortak projeler yürütülmüştür. 2008 yılında CIAN’ın resmen kurulmasıyla birlikte bu işbirliği daha kurumsal bir niteliğe kavuşmuştur. CIAN mekanizması, özellikle ekonomik zorlukların ve uluslararası yaptırımların belirleyici olduğu dönemlerde bile projelerin sürdürülebilirliğini sağlamış; taraflara düzenli bir değerlendirme ve planlama zemini yaratmıştır. Bu nedenle 42 yeni anlaşmanın imzalanması, sadece teknik bir güncelleme değil; aynı zamanda uzun soluklu bir ortaklığın devamlılığının teyidi niteliğini taşımıştır.
Karakas açısından Rusya’yla ilişkiler, uluslararası arenada çok yönlü bir dış politika anlayışının önemli bir parçası olmuştur. Venezuela’nın mevcut küresel konjonktürde farklı aktörlerle işbirliği ağlarını genişletme çabası, Moskova’yla yürütülen stratejik ortaklık sayesinde somut başarılar kazanmıştır. Rusya ise Latin Amerika bölgesinde güvenilir bir ortakla ilişkilerini derinleştirerek hem diplomatik varlığını hem de ekonomik projeksiyonunu güçlendirmiştir. Bu bağlamda Venezuela, Rusya için bölgesel açılım stratejisinde istikrarlı bir merkez konumuna gelmiştir.
2019 yılından bu yana CIAN toplantılarının düzenli şekilde yapılması, iki ülkenin anlaşmalarını sadece imzalamakla kalmayıp uygulama süreçlerini de takip ettiğini göstermiştir. Bu mekanizma sayesinde önceki yıllarda başlatılan projelerin ilerleme durumu gözden geçirilmiş; yeni koşullara göre güncellenmiştir. 2025 toplantısında imzalanan anlaşmaların inovasyon, sağlık, hizmetler ve ekonomik entegrasyon gibi alanlara yoğunlaşması, tarafların geleceğe dönük bir vizyon çerçevesi geliştirdiğini ortaya koymuştur.
Bu güncelleme, aynı zamanda küresel ölçekte artan jeopolitik gerilimlerin şekillendirdiği bir döneme denk gelmiştir. Karayipler’de Amerika Birleşik Devletleri’nin son dönemde Venezuelalı sularına yakın bölgelerde askeri varlığını artırması, bölgesel güvenlik tartışmalarına yeni bir boyut kazandırmıştır. Bu gelişme, Latin Amerika’da uluslararası ilişkilerde çok taraflı diyalog mekanizmalarının öneminin yeniden hatırlanmasına katkı sağlamıştır. Venezuela ile Rusya arasındaki işbirliğinin bu süreçte istikrarlı biçimde devam etmesi, iki taraf açısından karşılıklı güvenin güçlendiğine işaret etmiştir.
Uluslararası gündemde Ukrayna müzakerelerinin devam ettiği bir ortamda Karakas ile Moskova arasında imzalanan anlaşmalar, iki ülkenin dış politikada birbirinden bağımsız fakat uyumlu hedefler taşıdığını göstermiştir. Venezuela, uluslararası hukuka, diyaloga ve çok taraflı işbirliğine önem veren bir tutum benimsemiş; Rusya’yla ortak projelerin bu çerçevede ilerlediğini vurgulamıştır. Rusya da Latin Amerika’daki barışçıl diplomatik ilişkileri geliştirmeye yönelik yaklaşımını sürdürmüştür.
Ekonomik kalkınma alanındaki yeni fırsatlar, iki ülke arasında ticaret hacminin artması için önemli bir temel oluşturmuştur. Küçük ve orta ölçekli işletmelerin desteklenmesi, tarım teknolojilerinin paylaşılması, bilimsel projelere fon sağlanması ve enerji alanındaki veri paylaşımı gibi unsurlar, anlaşmaların mikro düzeyde de etkili olacağını göstermiştir. Bu çeşitlilik, Venezuela ve Rusya’nın sadece devletler arası düzeyde değil, toplumlar arasında da karşılıklı etkileşimi artırmayı hedeflediğini göstermiştir.
Eğitim ve bilimsel işbirliği başlıkları, ortak üniversite programları, akademik değişim projeleri ve bilimsel kongrelerin düzenlenmesi gibi unsurları içermiştir. Bu tür çalışmalar, genç araştırmacıların ve akademisyenlerin çok taraflı bilgi ağlarına dahil olmasını kolaylaştırmış; iki ülke arasında insan temelli bir bağ kurulmasına katkı sağlamıştır. Bu yönüyle anlaşmalar, sadece ekonomik değil, kültürel ve sosyal kazanımlar da yaratmıştır.
Sonuç olarak Venezuela ile Rusya arasında imzalanan 42 yeni anlaşma, iki ülkenin ilişkilerinde yeni bir dönemi başlatmıştır. Anlaşmalar, sağlık ve bilimden ulaşıma, ekonomik kalkınmadan kültürel işbirliğine kadar pek çok alanda somut kazanımlar üretmeyi amaçlamıştır. İki ülkenin karşılıklı güven ve dostluk temelinde geliştirdiği bu işbirliği, bölgesel ve küresel koşulların gerektirdiği dayanışma ruhunu yansıtmış; Karakas ile Moskova’nın uzun vadeli stratejik uyumunun güçlendiğini ortaya koymuştur. Böylece Venezuela-Rusya ilişkileri hem geçmiş birikime hem de geleceğe yönelik ortak vizyona dayanan sağlam bir ortaklık zemini üzerinde ilerlemeyi sürdürmüştür.
[i] Ruiz, Luis Alejandro. “Venezuela and Russia Strengthen Bilateral Agenda with the Signing of 42 New Agreements”, Guacamaya, 28 Nov. 2025, guacamayave.com/en/venezuela-and-russia-strengthen-bilateral-agenda-with-the-signing-of-42-new-agreements/, (Erişim Tarihi: 30.11.2025).
[ii] Aynı yer.
