Tarih:

Paylaş:

Bulgaristan’da İstikrarlı Bir Hükümet Mümkün mü?

Benzer İçerikler

Bu yazı şu dillerde de mevcuttur: English Русский

Bulgaristan’da Böyle Bir Halk Var Partisi (ITN) Genel Başkanı Slavi Trifonov’un 8 Haziran 2022 tarihinde koalisyondan çekildiklerini açıklamasının ardından Kiril Petkov Başbakanlığındaki hükümet, 27 Haziran 2022 tarihinde iktidardan düşmüş ve yeni hükümetin kurulması için yapılan müzakerelerden sonuç alınamaması üzerine Cumhurbaşkanı Rumen Radev, 2 Ekim 2022 tarihinde erken genel seçimlere gidileceğini duyurmuştur.

Söz konusu süreçte, Rus yanlısı olarak bilinen Galab Donev’in Başbakan olarak görev yaptığı geçici hükümetle yönetilen Bulgaristan’da, 2 Ekim 2022 tarihinde düzenlenen erken genel seçimlerde yedi parti, %4’lük barajı aşarak 240 sandalyeden oluşan parlamentoya girmeye hak kazanmıştır.

Seçimlerde Eski Başbakan Boyko Borisov’un partisi, “Bulgaristan’ın Avrupalı Gelişimi İçin Yurttaşlar (GERB)”, %25,37 oy alarak birinci olmuştur. Diğer taraftan son erken genel seçimin ardından kurulan koalisyon hükümetinin lideri olarak ülkeyi altı ay yöneten Değişime Devam Partisi (PP), oyların %19,9’unu alarak yarışı ikinci sırada tamamlamıştır. Hak ve Özgürlük Hareketi (HÖH) ise oyların %13,66’sını alarak üçüncü olmuştur.

On sekiz ay içerisinde dört defa seçimlere gidilen Bulgaristan’da %37’luk bir oranla son otuz iki yılın en düşük seçmen katılımı gerçekleşmiştir. Bulgaristan’da yeni hükümetin nasıl kurulacağı konusunda ciddi bir belirsizlik vardır. Sandığa gitmekten yorulan halkın seçimlerde farklı tercihlerde bulunması ve katılımın düşmesi, siyasi istikrarın sağlanmasını zorlaştırmaktadır.

Seçim sonuçlarına bakıldığında, siyasi partilerden hiçbirinin ezici bir üstünlük sağlayamadığı görülmektedir. Bununla birlikte ideolojik farklılıkların da kurulan hükümetleri kırılganlaştırdığı söylenebilir. Zira partiler arasındaki keskin görüş ayrılıkları, koalisyon görüşmelerini öngörülemez hale getirmektedir.

Partisinin seçimi ilk sırada bitirmesinin ardından Borisov; Başbakan, Bakan veya milletvekili olmak istemediğini ve Bulgarların yaklaşık %80’inin yeni bir seçim yerine, istikrarlı bir hükümet görmek istediklerini belirterek müzakere çağrısı yapmıştır. Bu süreçteki en önemli konunun Rusya-Ukrayna Savaşı’nda Kiev yönetimini kimlerin desteklediğini ve kimlerin desteklemediğini belirlemek olduğunu vurgulayan Borisov, “Duruşumuzu açıkça belirttiğimiz ilk konu, bu olsun.” diyerek kendi beklentilerine ilişkin genel çerçeveyi çizmiştir.[1] Borisov, olası koalisyon ortaklarının üzerinde fikir birliğine varması gereken diğer meselelerin ise enflasyon, enerji maliyetleri, Avro Bölgesi’ne katılım ve Schengen bölgesinin bir parçası haline gelmek olduğunu söylemiştir.[2]

Öte yandan ülkede Vazrazhdane (Diriliş Partisi), Bulgaristan Sosyalist Partisi (BSP) ve Bulgaristan’ın Yükselişi Partisi’nin (BV) meclise giren yedi parti arasında yer alması, Borisov’un bu açıklamasına cevap niteliği taşımaktadır. Bu nedenle GERB’in öncülüğünde kurulacak olası hükümete Değişime Devam Ediyoruz Partisi, Vazrazhdane, BSP ve BV’nin destek vermesi beklenmemektedir.

Borisov, hükümetin kurulması için müzakerelerin kolay geçmeyeceğinin farkındadır. Çünkü 5 Ekim 2022 tarihinde yaptığı açıklamada bilhassa Rus yanlısı partilerle çalışmaya sıcak bakmadığını ima ederek yeni hükümetin Avrupa-Atlantik eksenli olacağını vurgulamıştır.[3] Bu nedenle Borisov’un Avrupa Birliği (AB) üyesi olan ülkesi için Rus yanlısı olmayan partilerle bir araya gelmeye çalışacağı söylenebilir.

Yukarıda bahsedilen hususlar göz önünde bulundurulduğunda, hükümetin kurulmasına ilişkin müzakere sürecinin uzun ve zorlu geçeceği söylenebilir. Dolayısıyla GERB’in hangi partilerle koalisyon yapacağı ve bunun ne kadar sürdürülebilir olacağı belirsizdir. Zaten ülke, halihazırda enerji krizi, ekonomik sorunlar, Kuzey Makedonya konusu vb. birçok meseleyle uğraşmaktadır. Bu da partiler arasındaki farklılıkları belirginleştirmektedir.

GERB’in hükümeti kurmak için yeterli meclis çoğunluğunu sağlayamaması halinde, hükümeti kurma görevini seçimlerden ikinci parti çıkan Değişime Devam Ediyoruz Partisi lideri Petkov’un alması beklenmektedir. Bu durumda da hükümet kurulamazsa, Rusya’ya yakın olduğu öne sürülen Cumhurbaşkanı Radev’in hükümet kurma girişiminde arabuluculuk rolünü üstlenmesi muhtemeldir. Buna AB başta olmak üzere Batı’nın tepki göstereceği düşünüldüğünde ise ülkenin beşinci defa seçime gidebileceği iddia edilebilir.

Sonuç olarak Bulgaristan’da düzenlenen seçimlerde hiçbir partinin güçlü bir üstünlük elde edemediği görülmüştür. Bu da uzlaşıyı zorlaştırmaktadır. Nitekim koalisyon senaryolarında da makul bir tablonun ortaya çıkması zor gözükmektedir. Bu da ülkenin yeniden seçime gidebileceği anlamını taşımaktadır. Üstelik koalisyon hükümetinin tesis edilmesi halinde bile, partiler arasındaki görüş farklılıkları nedeniyle kırılgan bir siyasi atmosferin oluşacağı söylenebilir.


[1] “Eski Bulgaristan Başbakanı Borisov, Muhalefete Koalisyon Teklif Etti”, TRT Haber, https://www.trthaber.com/haber/dunya/eski-bulgaristan-basbakani-borisov-muhalefete-koalisyon-teklif-etti-713482.html, (Erişim Tarihi: 05.10.2022).

[2] Aynı yer.

[3] “Bulgaria’s Borrisov Languishes in Post-Election Limbo”, Euractiv, https://www.euractiv.com/section/all/short_news/bulgarias-borrisov-languishes-in-post-election-limbo/, (Erişim Tarihi: 05.10.2022).

Sibel MAZREK
Sibel MAZREK
Lisans eğitimini Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde tamamlayan Sibel Mazrek, yüksek lisans eğitimine Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü'nde Gazetecilik Ana Bilim Dalı'nda devam etmektedir. Çeşitli medya kuruluşlarında muhabirlik, spikerlik sunuculuk görevlerini üstlenen Mazrek, ANKASAM'da Medya Koordinatörü olarak çalışmalarına devam etmektedir.