Birleşmiş Milletler (BM) eski Silahsızlanma İşleri Yüksek Temsilcisi Kim Won-soo, Seul’de düzenlenen CQ Forumu’nda yaptığı konuşmada, Güney Kore’nin uluslararası işbirliğine ve gelişmekte olan ülkelere yönelik denizaşırı yardım fonlarına destek sağlayacağını ve bu kalkınma desteğinin Küresel Batı ile Güney arasında bağlantı kurulmasında önemli bir rol oynayabileceğini söylemiştir.[1]
Güney Kore’nin demokrasi ve yapay zekayla ilgili zirvelere ev sahipliği yapmasına değinen Kim, ülkenin geçmiş tecrübelerine dayanarak parçalanma, şüphecilik ve küresel belirsizliği ele alabilecek bir konumda olduğunu söylemiştir.[2] Güney Kore Resmi Kalkınma Yardımı (RKY),[3] ekonomik kalkınmayı ve refahı teşvik etmek için onaylanmış resmi yardım olarak tanımlanmaktadır. Güney Kore’de RKY, üç alana ayrılmaktadır:
- Alıcı ülkelere rekabetçi faiz oranlarıyla verilen imtiyazlı krediler,
- İmtiyazlı “koşulsuz” hibeler,
- Bağlı yardım olarak adlandırılan, alıcı ülke tarafından Güney Koreli işletmelerden gelecekteki ekonomik, teknolojik malzeme ve uzmanlığın tedarik edilmesi temelinde seçilmiş kalkınma projesi alanlarına verilen RKY’dir.
Kim’in bahsettiği yardım, ya alıcı ülkelere iki taraflı olarak ya da çok taraflı kuruluşlar aracılığıyla verilmektedir. 1998 yılından bu yana Güney Kore’nin toplam RKY’si 182.7 milyon dolardan 1.2 milyar dolara yükselmiştir. 2007 yılında Güney Kore RKY’sinin %14,2’si Afrika’ya, %46,5’i Asya’ya ve %14,3’ü Orta Doğu’ya yönlendirilmiştir. 2002 yılından günümüze Güney Kore’nin Afrika’ya yaptığı toplam RKY bağışları 5.6 milyon dolardan 47.8 milyon dolara yükselirken, Asya ve Okyanusya’ya yapılan RKY aynı seviyede kalmıştır.[4]
Yoon Suk-yeol yönetimi, uluslararası toplumun salgın hastalıklar, iklim krizi, gıda ve enerji güvensizliği gibi küresel zorlukların üstesinden gelme çabalarını desteklemektedir. Ayrıca hükümet, “küresel konumda önemli bir devlet” haline gelebilmek amacıyla RKY girişimlerini yenilemiştir.
RKY, resmi olarak Güney Kore’nin Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri arasında yer almaktadır. Bu kalkınma yardımlarının etkili bir şekilde uygulanmasına odaklanan Seul yönetimi, RKY hacmini artırmayı, küresel değerlerin peşinde RKY projelerine stratejik yatırım yapmayı, projelerin kalitesini artırmayı, inovasyon kapasitesini geliştirmeyi ve halkın katılımını güçlendirmeyi amaçlamaktadır.
Özellikle BM kurumları ve çok taraflı kalkınma bankalarıyla etkileşimi artırmak için çeşitli stratejiler geliştirmekte olan Güney Kore, 2011 yılında Busan’da dördüncü Yüksek Düzeyli Yardım Etkinliği Forumu’na ev sahipliği yapmıştır. Ayrıca kurucu üyesi olduğu Etkin Kalkınma İşbirliği için Küresel Ortaklığı aktif olarak desteklemektedir. Güney Kore, uluslararası kalkınmayı koordine eden ve yardımlara katılan 24. ülkedir. Genel anlamda Güney Kore’deki dış yardım kavramı iki ilkeye dayanmaktadır: (i) dış yardımın ahlaki bir görev olarak ele alınması ve (ii) dış yardımın faydalı sonuçlar doğurması gerektiğidir. OECD’ye göre;[5] Güney Kore, dünyanın ilk yardım alan ülkesi olup, yardım eden ülkeye dönüştürmüş ve 1995 yılında Dünya Bankası’nın yardım alan ülkeler listesinden çıkarılmıştır.
“Küresel Kore”, markası yumuşak güç çerçevesinde 2009 yılında Ulusal Markalaşma Başkanlık Komitesi tarafından resmen başlatılmıştır. Bahsi geçen girişim, Kore Cumhuriyeti’nin ulusal markasını belirli Güney Kore şirketlerinden farklılaştırmayı amaçlamaktadır.
“Küresel Kore” ulusal markası, 10 maddelik entegre bir plan içermektedir; bu plan Kore dövüş sanatlarının teşvik edilmesini, Güney Kore barış gücünün (Sangnoksu Birimi)[6] çeşitli ülkelerde çalışmak üzere yurtdışına gönderilmesini, Afganistan’da Güney Kore askerlerinin konuşlandırılmasının arttırılmasını, Güney Kore sanatının ve dijital teknolojisinin geliştirilmesini ve ihraç edilmesini, RKY’nin arttırılmasını, üniversiteler arası bursların geliştirilmesini ve Güney Kore çok kültürlülüğünün teşvik edilmesini içermektedir.
Güney Kore’nin RKY’si iki soruna sahiptir: (i) Küresel Güney’deki liberalleşme sorunu, (ii) Güney Kore’nin sert güç çerçevesindeki ekonomik çıkarlarını gizlemek için “yumuşak güç” retoriğini kullandığı görüşüdür. Bu durumda, daha iyi bir Küresel Güney ve gelişmiş ülke arası politika koordinasyonu gerekli görünmektedir. Güney Kore’nin uluslararası işbirliği ve kalkınma yardımları konusundaki çabaları, ülkenin küresel düzeydeki etkinliğini ve uluslararası arenadaki rolünü güçlendirmiştir.
[1] “Korea can bridge Global West, South: ex-UN Undersecretary-General”, The Korea Herald, https://www.koreaherald.com/view.php?ud=20240430050427, (Erişim Tarihi: 10.05.2024).
[2] Aynı yer.
[3] Resmi Kalkınma Yardımı (RYK), gelişmekte olan ülkelerin ekonomik kalkınmasını, refahını teşvik eden, özellikle hedefleyen hükümet yardımı olarak tanımlanır. 1969’da RKY’yi dış yardımın “altın standart” olarak kabul edilmiş ve kalkınma yardımının ana finansman kaynağı olmaya devam etmiştir. RKY verileri OECD tarafından toplanır, doğrulanır ve kamuya açıklanır.
[4]“Korea”, OECD iLibrary, https://www.oecd-ilibrary.org/sites/d919ff1a-en/index.html?itemId=/content/component/d919ff1a-en#:~:text=ODA to and through the,, region, theme or purpose., (Erişim Tarihi: 10.05.2024).
[5] Aynı yer.
[6] Sangnoksu Birimi (상록수부대) Kore Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri (ROKA) tarafından Somali, Angola ve Doğu Timor’a gönderilen BM Barış Gücü’nden biridir.
