Hindistan’ın “Doğu’ya Bak” ve “Doğu’ya Hareket Et” ilkeleri doğrultusunda Myanmar, Tayland, Singapur, Endonezya, Malezya ve Filipinler’e yapmış olduğu ekonomik yatırımlar, aynı zamanda Çin ve Japonya gibi büyük güçlerle uzun soluklu bir rekabete de konu olmaktadır. Dünyayı etkileyen krizler ve jeopolitik riskler altında üretimlerini artırmaya ve ihracatları çeşitlendirmeye çalışan Doğu Asya ülkeleri, bu doğrultuda deniz ticareti rotalarını güçlendirecek hamleler yapmaya devam etmektedir. Bu bakımdan Güneydoğu Asya’daki liman yatırımları büyük önem kazanmış durumdadır.
Örneğin Çin, Deniz İpek Yolu Girişimi’nde limanların geliştirilmesine odaklanmış ve bu sayede tedarik zincirlerinin güvence altına alınmasını amaçlamıştır. “İnci Dizisi Stratejisi” olarak da nitelendirilen bu politikanın benzerini artık Hindistan’ın da izleyebileceği iddia edilmektedir.[1] Hindistan’ın Sri Lanka, Myanmar ve Filipinler’de derin deniz liman yatırımları, bu bağlamda Çin’le yaşanan bölgesel rekabetin derinleşmesine işaret edebilir.
Güney Çin Denizi’nde Çin’le deniz anlaşmazlıkları yaşayan Filipinler’in limanların geliştirilmesinde Hindistan’la işbirliğine gitmesi de dikkat çekicidir. Buna göre; Hindistan’ın en büyük özel liman işletmecilerinden Adani Grup, Filipinler’in Bataan eyaletinde liman geliştirme planları yapmaktadır.[2]
Hindistanlı şirket, Filipinler’de limanların yanı sıra havalimanları, enerji ve savunma sektörlerinde de yatırım yapmayı hedeflemektedir. Bu bağlamda 2 Mayıs 2024 tarihinde Adani Grup’un Genel Müdürü Karan Adani, bu planları tartışmak üzere Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand R. Marcos Jr. ile Malacanang’da bir araya gelmiştir. Devlet Başkanı Marcos Jr., Adani Grup’un planlarını memnuniyetle karşılamış ve şirketin tarım ürünleri ticaretine odaklanabileceğini söylemiştir.[3]
Hindistan’ın Filipinler’deki yatırımlarında Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) etkisinden de söz edilebilir. Nitekim Hindistan ve ABD’nin Filipinler’de ortak kalkınma girişimleri başlatmak için görüşmelerde bulunduğu belirtilmektedir.[4] ABD’nin son yıllarda önemli bir müttefiki haline gelen Filipinler, Çin’le denizlerde anlaşmazlıklar yaşamakta ve bu konuda kendisine yeni destekçiler aramaktadır. Bu bakımdan Hindistan, uzun yıllardır Çin’le sınır sorunları yaşadığı için Filipinler’in savlarını desteklemektedir. Söz konusu ortak çıkarlar, Filipinler ve Hindistan’ın bir araya gelmesini kolaylaştırmaktadır. Bu alanlardan biri de bölgesel güvenlik meseleleri ve savunma sanayi işbirliğidir.
Filipinler, yakın zamanda BrahMos füzesi de dahil olmak üzere Hindistan’dan savunma alımlarını artırmıştır. Hatırlatmak gerekirse, Ocak 2022 tarihinde iki ülke, BrahMos ve diğer savunma işbirliklerine ilişkin hükümetler arası anlaşmaların önünü açan 375 milyon dolarlık bir anlaşma imzalamıştı. Anlaşmanın imzalanmasından iki yıl sonra mühimmatın ilk partisi Filipinler’e ulaşmıştır. Denizaltılara, gemilere, uçaklara veya karadaki platformlara yerleştirilebilen bu sistem, iki füze rampası, bir radar ünitesi ve bir komuta kontrol merkezinden oluşmaktadır. 10 saniye içerisinde iki füzenin ateşlenmesine olanak sağlayan sistemlerden fırlatılan füzeler, ses hızının neredeyse üç katı olan 2,8 Mach hızına ulaşabilmektedir.[5]
Hindistan, Filipinler’in askeri modernizasyon planında kilit bir rol üstlenmeyi hedeflemektedir. Bu bağlamda Hintli savunma şirketleri, kendi ürettikleri askeri teçhizatları sergilemek ve potansiyel ortaklıkları keşfetmek için Manila’daki temaslarını artırmış durumdadır.[6] Güney Çin Denizi’nde Filipinler ve Çin arasındaki gerginliklerin tırmandığı bir dönemde Yeni Delhi’nin Manila’ya söz konusu askeri desteği, Pekin’in sert tepkisini çekmektedir. Bu meseleyle ilgili olarak Çin’in önde gelen Global Times sitesinde yayımlanan bir makalede, Hindistan’ın Güney Çin Denizi sorununda Filipinler’in yanında yer aldığını, böylece Çin’in üzerinde daha fazla baskı oluşturmayı amaçladığını ve en nihayetinde aktif olarak “Çin karşıtı kulübe” katıldığı vurgulanmıştır.[7]
Hindistan’ın Filipinler’le olan ekonomik ve askeri işbirliği, siyasi alanda da desteklenmektedir. 26 Mart 2024 tarihinde Filipinler’e resmi bir ziyaret gerçekleştiren Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar, burada önemli temaslarda bulunmuş ve ülkesinin Filipinler’in egemenliğine olan desteklediğini yinelemiştir. Hindistan Dışişleri Bakanı’nın Filipinler’deki temasları esnasında bir Hindistan Sahil Güvenlik gemisi de Manila Limanı’nı ziyaret etmiştir. Her iki ülke de denizcilik alanındaki işbirliğine övgüde bulunmuştur. Jaishankar, Hint Donanması’nın deniz seyrü sefer güvenliğini sağlamak adına Filipinler’e sunmuş olduğu desteğe dikkat çekmiştir.
Halihazırda Çin’le sınır gerilimleri yaşayan ve bu yüzden Güney Çin Denizi’yle ilgili meselelere fazla karışmayan Hindistan, yakın gelecekte bu politikasından vazgeçeceğine dair işaretler vermektedir. Bu durum, Hindistan-Çin rekabetinin karadan denizlere doğru yayılmaya başladığının göstergesi olabilir. Filipinler, bu tehlikeli rekabetin ana odağına dönüşebilir. Bu noktadan sonra eğer Hindistan, Çin’in yakın denizlerindeki meselelere daha fazla müdahil olmaya başlarsa, örneğin Filipinler’le askeri ortaklıklarını genişletirse, Güney Çin Denizi’ndeki güvenlik ortamı onarılmaz bir şekilde bozulabilir.
[1] “Right Next To China — India To Invest In Deep Water Port In Philippines After Iran, Sri Lanka, Myanmar & Oman”, Eurasian Times, https://www.eurasiantimes.com/right-under-chinas-nose-india-to-invest/, (Erişim Tarihi: 08.05.2024).
[2] Aynı yer.
[3] “Adani looks to develop port in Philippines”, Times of India, https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/adani-looks-to-develop-port-in-philippines/articleshow/109826079.cms, (Erişim Tarihi: 08.05.2024).
[4] “India and US plan development projects in the Philippines”, Live Mint, https://www.livemint.com/news/world/india-and-us-plan-development-projects-in-the-philippines-11705666098149.html, (Erişim Tarihi: 08.05.2024).
[5] “India delivers first batch of BrahMos missile system to Philippines”, Times of India, https://timesofindia.indiatimes.com/india/india-delivers-first-batch-of-brahmos-missile-system-to-philippines/articleshow/109430617.cms, (Erişim Tarihi: 08.05.2024).
[6] “India eyes key role in the Philippines’ military modernisation plan”, Asia News, https://asianews.network/india-eyes-key-role-in-the-philippines-military-modernisation-plan/, (Erişim Tarihi: 08.05.2024).
[7] “India is naive to interfere in South China Sea issue”, Global Times, https://www.globaltimes.cn/page/202403/1309638.shtml, (Erişim Tarihi: 08.05.2024).
