Yakın bir tarihte Irak Millet Meclisi (parlamento), “il meclisi seçimi yasası”nı onaylamıştır. Bu yasaya göre oy dağılımında kabul gören oran 1.9 olarak belirlenmiştir. Fakat küçük siyasi partiler, çeşitli güçler ve sivil toplum kuruluşları bu orana karşı çıkmıştır. Protestolar ve halk baskıları sonucunda bu oran 1.7’ye düşürülmüştür. Buna rağmen indirilen yeni oran yeterli görülmemiş, daha da azaltılması yönünde talepler devam etmiştir. Bu durumda Irak Millet Meclisi karşısına iki seçenek çıkmıştır; ya 1.7 oranı korunacak ya da bu oran 1.4’e düşecektir. Halk ve sivil toplum kuruluşları tarafından oluşturulan baskının devam etmesi nedeniyle, parlamentonun 1.7 oranını 1.4’e düşürmesi beklenmektedir.
Bir yandan oranlara ilişkin tartışma sürerken diğer yandan Nisan 2018 tarihinde il meclisi seçimlerinin parlamento seçimleriyle birlikte yapılacak olması, Irak Millet Meclisi tarafından kabul edilmiştir. Dolayısıyla seçmenler gelecek seçimlerde parlamentodaki temsilcilerini seçmelerinin yanında, il meclisinde bulunacak temsilcilerini de seçeceklerdir.
Yeni siyasi oluşumların ortaya çıkması ve yeni koalisyonların kurulması, seçim hazırlıklarının erkenden başladığını göstermektedir. Daha önce siyasi alanda hâkim olan İslami ve etniksel partiler bugün kendi aralarında ayrışmalar yaşamaktadır. Ayrıca idari-mali yolsuzluklara karşı olan ve yargıda reform taleplerinde bulunan yeni siyasi güçler baş göstermeye başlamıştır. Herhangi bir dini veya etnik temele dayanmayan sivil siyasi güçler, daha önce Irak’ın başkenti Bağdat’ta yolsuzluğa karşı yüzbinlerce kişiyi sokaklara çağıran Mukteda el-Sadr tarafından da desteklenmektedir.
Yukarıda geçen hususlardan hareketle, “Gelecekte olası siyasi ittifakların haritası nasıl olacaktır?” sorusu karşımıza çıkmaktadır. Fakat bu sorunun cevabını doğru okumak şimdiden pek mümkün görünmemektedir. Bununla birlikte yeni siyasi oluşumların aşağıdaki senaryoların dışına çıkmayacağı beklenmektedir:
- Sivil kanat: Bu kanadı, Sadr siyasi gücüyle birlikte Irak Sosyalist Partisi ve laik eğilime sahip olan Ulusal Koalisyon (Kaima el-Vataniye) oluşturmaktadır. Bu siyasi güçler idari ve mali yolsuzluklarla mücadele, hukuk devletinin güçlenmesi ve yargıda reform yapılması gibi hedefler doğrultusunda birleşmektedirler. Bu olası siyasi koalisyona Selim el-Cuburi ve Ammar el-Hakim’in (Hikmet Akımı -Teyyar el-Hikme) katılması da beklenmektedir.
- Haşdi Şabi’ye yakın koalisyon: Maliki liderliğindeki Kanun Devleti Koalisyonu, Parlamento Başkanı Selim el-Cuburi ve Ammar el-Hakim liderliğinde kurulan Hikmet Akımı’nın bu koalisyona katılması beklenmektedir. Bu koalisyon Haşdi Şabi’ye en yakın koalisyon olarak kabul edilir. Dolayısıyla, Haşdi Şabi’nin seçimlere katılması bu koalisyon üzerinden olacaktır.
- Kürt koalisyonu: Kürt siyasi partilerin aynı liste altında seçimlere katılması beklenmemektedir. Çünkü günümüzde Kürt siyasi partiler arasında birçok anlaşmazlık vuku bulmuştur. Kürt partilerin aynı koalisyonla seçime katılmaları halinde kendi aralarında bölünmeleri söz konusu olacaktır. KDP birinci koalisyona (sivil kanat) yakınken, KYB ikinci koalisyona yakındır. Goran ise, birinci veya ikinci koalisyona katılacaktır.
- Türkmenler: Türkmenlerin bu seçimdeki eğiliminin, Kerkük meselesiyle belirlenmesi beklenmektedir. Kerkük’ün statüsünü destekleyen siyasi partilere yakın olacakları tahmin edilen Türkmenlerin aynı etnik gruba mensup olmalarına rağmen mezhep temelinden dolayı iki koalisyonda da yer alacakları beklenmektedir.
Irak’ta meydana gelen gelişmeler ışığında İslami siyasi partilerin popülerliğinin gerilediği görülmektedir. Irak halkının İslami siyasi güçlere karşı kısmen mesafeli olması sonucunda, birçok İslami siyasi yapının daha modern düşünceleri savunmaya başladığı görülmektedir.
Sonuç olarak yukarıda ifade edilen senaryolar değişebilir. Çünkü Irak’taki siyasi ittifaklar birçok faktörden etkilenebilme potansiyeline sahiptir. Daha net bir ifadeyle, Irak’taki siyasi ittifakların dini ve etnik faktörlerin yanı sıra bölgesel ve uluslararası faktörlerden de etkilenebilmeleri söz konusudur.
