Güney Kore Ulusal İstihbarat Servisi’nin (NIS) 4 Eylül 2023 tarihinde yaptığı açıklamada, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu’nun temmuz ayı sonlarında Kuzey Kore lideri Kim Jong-un ile yaptığı toplantı esnasında, Rusya-Kuzey Kore-Çin arasında üçlü deniz tatbikatının yapılmasını önerdiği belirtilmiştir.[1] Seul yönetimi, Rusya’nın bu adımının 21-31 Ağustos 2023 tarihlerinde Güney Kore ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) arasında gerçekleştirilen “Ulçi Özgürlük Kalkanı” askeri tatbikatına yanıt olarak alındığını iddia etmektedir.[2]
ABD’nin iddiasına göre; Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna’daki savaşta kendisine yeni destekçiler aramaktadır. Bu bağlamda Kuzey Kore, oldukça elverişli bir aktör olarak görülmektedir. Kuzey Kore’nin Rusya’ya askeri mühimmat tedarikinde bulunabileceği düşünülmektedir.[3] Son dönemde Kuzey Kore-Rusya ilişkilerinin ivme kazanması dikkat çekmektedir. Öyle ki Kim Jong Un, Şoygu’yu 25-27 Temmuz 2023 tarihleri arasında Pyongyang’daki büyük bir askeri geçit töreninde ağırlamıştı. Bu görüşmelerde Pyongyang, Moskova’yla askeri işbirliğini genişletme sözü vermişti.[4] Son haftalarda ise Kim Jong-un ve Putin arasında mektup alışverişinin yapıldığı basında yer almıştı.
Asya-Pasifik’te derinleşen nükleer gerginliklerin ortasında Kim Jong Un, diplomatik izolasyondan kurtulmaya ve ABD’ye karşı birleşik bir cephe oluşturmaya çalışmaktadır. Bu anlamda Moskova, Pyonyang açısından stratejik bir aktör olarak görülmektedir. Amerikalı yetkililere göre Kuzey Kore lideri Kim Jong-un, Ukrayna’daki savaşta Rusya’ya destek olabilmek ve bu amaç doğrultusunda Moskova’ya daha fazla silah sağlayabilmek üzere Putin’le Vladivostok kentinde bu ay buluşacaktır.[5] İddialara göre bu görüşme kapsamında Kim Jong-Un, Rusya’ya top mermileri ve tanksavar füzeleri göndermeyi teklif edecek, bunun karşılığında ise Rusya’dan uydular ve nükleer enerjili denizaltılar için ileri teknoloji sağlamasını, ayrıca gıda yardımını isteyecektir.[6]
The New York Times’ın haberine göre; her iki lider de 10-13 Eylül 2023 tarihleri arasında yapılması planlanan Doğu Ekonomik Forumu’na katılmak üzere Vladivostok’taki Uzak Doğu Federal Üniversitesi kampüsünde olacaktır. Kim Jong-un’un ayrıca Rusya’nın Pasifik filosuna ait donanma gemilerinin yanaştığı Pier 33’ü de ziyaret etmeyi planladığı belirtilmiştir.[7] Böylesi bir dönemde Rusya’nın Kuzey Kore ve Çin’le ortak deniz tatbikatı düzenlemeyi önermesi, Batı’nın karşısında bölgede yeni bir cephenin açılacağının işareti şeklinde yorumlanabilir. Zira Kuzey Kore’nin ilk kez Rusya ve Çin’le bir tatbikata katılacak olması, bölgesel güç dengeleri bozacak bir gelişme olabilir.
Moskova ile Pyongyang arasındaki askeri ve siyasi bağlar, Ukrayna’daki savaştan bu yana artmıştı. Ancak bu işbirliğini deniz tatbikatları boyutuna genişletmek, birçok açıdan güç dengelerini sarsacak bir gelişmedir. Bu konuda açıklama yapan Şoygu, Rusya’nın Kuzey Kore ile ortak tatbikatlar yapmayı düşündüğünü doğrulamıştır. Şoygu, “Bunu Kuzey Kore dahil herkesle tartışıyoruz. Neden olmasın? Bunlar bizim komşularımız… Elbette tartışılıyor” demiştir.[8]
Rusya, Çin ve Kuzey Kore’nin Pasifik’te ortak askeri tatbikatlar ve hatta devriyeler düzenlemesi, Batılı güçler karşısında bölgede yeni bir eksen kurma çabası olarak da yorumlanabilir. Söz konusu üç aktör, Pasifik’te güç dengelerini değiştirecek hamleler yapmaya başlamışlardır. Son yıllarda Rusya, özellikle deniz tatbikatları yoluyla Pasifik’te gövde gösterisi yapmaya başlamıştır. Eğer Rusya, Çin ve Kuzey Kore; bölge denizlerinde ortak hareket etmeye karar verirse, bunun ABD ve Batılı güçlere büyük zararı olacaktır.
[1] “Russia Proposed Three-Way Naval Exercise With N. Korea, China: NIS”, Korea Times, https://www.koreatimes.co.kr/www/nation/2023/09/103_358482.html, (Erişim Tarihi: 05.09.2023).
[2] Aynı yer.
[3] “Russia Likely Proposed North Korea Participate İn 3-Way Naval Exercises With China, According To South Korea”, Fox News, https://www.foxnews.com/world/russia-likely-proposed-north-korea-participate-3-way-naval-exercises-china-according-south-korea, (Erişim Tarihi: 05.09.2023).
[4] “Russia Proposed Three-Way Naval Exercise With N. Korea, China: NIS”, a.g.e., (Erişim Tarihi: 05.09.2023).
[5] “Kim Jong-un and Putin Plan to Meet in Russia to Discuss Weapons”, NY Times, https://www.nytimes.com/2023/09/04/us/politics/putin-kim-meeting-russia-north-korea-weapons.html, (Erişim Tarihi: 05.09.2023).
[6] Aynı yer.
[7] Aynı yer.
[8] “Russia Proposes Joint Naval Drills With North Korea And China”, FT, https://www.ft.com/content/807b232b-1652-4574-8368-ad7ced8d66d4, (Erişim Tarihi: 05.09.2023).
