Ukrayna Donanma Sözcüsü Dmytro Pletenchuk, 26 Mart 2024 tarihinde yaptığı açıklamada, ülkesinin iki yılı aşkın süredir devam eden savaşta Karadeniz’deki tüm Rus savaş gemilerinin üçte birini batırdığını ya da devre dışı bıraktığını ve bunun Moskova’nın askeri kapasitesine ağır bir darbe olduğunu söylemiştir. Dmytro Pletenchuk, yaptığı açıklamada 23 Mart gecesi gerçekleştirilen son saldırının Rusya’nın işgali altındaki Kırım’ın Sivastopol limanında beklemekte olan Rus amfibi çıkarma gemisi Kostiantyn Olshansky’yi vurduğunu söylemiştir. Gemi, Rusya’nın 2014 yılında Karadeniz Yarımadası’nı ilhak ederken ele geçirmesinden önce Ukrayna Donanması’nın bir parçası olarak bulunmaktaydı.[1]
Pletenchuk, daha önce aynı tipteki diğer iki çıkarma gemisi Azov ve Yamal’ın da 23 Mart günkü saldırıda Ivan Khurs istihbarat gemisiyle birlikte hasar gördüğünü açıklamıştı. Pletenchuk, Ukrayna yapımı Neptune füzeleriyle gerçekleştirilen hafta sonu saldırısında Sivastopol liman tesislerinin ve bir petrol deposunun da vurulduğunu söylemiştir. Rus yetkililer Ukrayna’nın Sivastopol’a büyük bir saldırı düzenlediğini bildirmiş, ancak filoda herhangi bir hasar olduğunu kabul etmemişti.[2]
Pletenchuk, son saldırıyla birlikte Rusya’nın savaştan önce Karadeniz’de sahip olduğu tüm savaş gemilerinin üçte birinin yok edildiğini ya da devre dışı bırakıldığını söylemiştir. Aynı zamanda füze taşıyan yaklaşık bir düzine Rus savaş gemisinden sadece ikisinin batırıldığını kabul etmiştir ve Ukrayna’nın saldırılara devam edeceği sözünü vermiştir. Pletenchuk, “Nihai hedefimiz Azak ve Karadeniz bölgelerinde sözde Rusya Federasyonu’na ait askeri gemilerin tamamen yok olmasıdır” demiştir.[3]
Ukrayna’nın insansız hava aracı ve füze saldırıları, 1,000 kilometreden (600 mil) uzun cephe hattı boyunca Rus saldırılarıyla karşı karşıya olan yetersiz silahlı ve silahsız kuvvetlerinin bulunduğu bir dönemde Kiev’e büyük bir moral desteği sağlamıştır. Rusya’nın deniz üstünlüğüne meydan okumak, Ukrayna’nın tahıl ihracatı ve ülkenin Karadeniz limanlarından yapılan diğer sevkiyatlar için daha elverişli koşullar yaratılmasına da yardımcı olmuştur. Moskova’daki yetkililer Ukrayna’nın iddialarının çoğuna sessiz kalsa da donanmanın daha önceki kayıpları, Rus askeri blog yazarları ve medya tarafından teyit edilmiş ve askeri yetkililer tehdide yavaş ve özensiz yanıt verdikleri için sert bir dille eleştirilmişti.[4]
2024 yılının Mart ayının başlarında Rus medyası, Donanma Komutanı Amiral Nikolai Yevmenov’un görevden alındığını ve yerine Rusya’nın Kuzey Filosu Komutanı Amiral Alexander Moiseyev’in atandığını bildirmiştir. Kremlin, görev değişikliğini henüz duyurmamıştır. Ancak Moiseyev, bir Rus deniz üssünde düzenlenen törenle yeni vekil donanma komutanı olarak takdim edilmiştir.[5]
Ukrayna’nın Rus savaş gemilerine karşı saldırıları, Karadeniz’de askeri dengeyi etkilemiş gibi görünmektedir. Ukrayna Donanması’nın Rus gemilerine karşı etkin operasyonlar gerçekleştirmesi, Kiev’in deniz güvenliği ve stratejik hedeflerine ulaşma konusundaki kararlılığını yansıtmaktadır. Ukrayna’nın başarılı saldırılarını insansız hava araçları ve Neptune füzeleri gibi modern teknolojilere dayandırdığı belirtilmektedir. Bu, Ukrayna’nın askeri yeteneklerinin geliştiğini ve Rusya’nın Karadeniz’deki askeri varlığına karşı etkili bir şekilde mücadele edebildiğini göstermektedir.
Ukrayna’nın Rus gemilerine karşı operasyonları, ülkenin Karadeniz limanlarını ve deniz ticaretini kontrol altında tutma kapasitesini artırabilir. Bu durum, Ukrayna’nın ekonomik açıdan stratejik öneme sahip bölgelerdeki etkinliğini artırabilir ve Kiev’in bölgedeki politik ve askeri etkisini güçlendirebilir.
Rusya’nın Ukrayna’nın askeri operasyonlarına nasıl tepki verdiği ve donanma komutanlığındaki değişiklikler, Moskova’nın duruma nasıl yaklaştığını göstermektedir. Rusya’nın sessiz kalması ve donanma komutanının değiştirilmesi, belki de Rusya’nın Ukrayna’nın askeri operasyonlarına nasıl yanıt vereceği konusunda belirsizlik yaratmaktadır.
Bu çatışmaların uluslararası toplum üzerindeki etkisi ve Ukrayna’nın donanma operasyonlarına nasıl tepki verileceği, bölgedeki gerilimi artırabilir veya azaltabilir. Uluslararası toplumun ve diğer ülkelerin bu gelişmelere nasıl yaklaştığı, bölgedeki güç dengelerini etkileyebilir ve Ukrayna’nın çatışmada aldığı konumu güçlendirebilir veya zayıflatabilir.
[1] “Ukrainian Navy Says a Third of Russian Warships in the Black Sea Have Been Destroyed or Disabled”, Associated Press News, https://apnews.com/article/russia-ukraine-war-black-sea-navy-warships-8f614d856370a564ffee1e49f5313343, (Erişim Tarihi: 27.03.2024).
[2] “Ukrainian Navy Says a Third of Russian Warships in the Black Sea Have Been Destroyed or Disabled”, The Hill, https://thehill.com/homenews/ap/ap-top-headlines/ap-ukrainian-says-a-third-of-russian-warships-in-the-black-sea-have-been-destroyed-or-disabled/, (Erişim Tarihi: 27.03.2024).
[3] “Ukrainian Navy Says a Third of Russian Warships in the Black Sea Have Been Destroyed or Disabled”, Associated Press News, a.g.e., (Erişim Tarihi: 27.03.2024).
[4] “Ukrainian Navy Says a Third of Russian Warships in the Black Sea Have Been Destroyed or Disabled”, The Hill, a.g.e., (Erişim Tarihi: 27.03.2024).
[5] “Ukrainian Navy Says a Third of Russian Warships in the Black Sea Have Been Destroyed or Disabled”, Associated Press News, a.g.e., (Erişim Tarihi: 27.03.2024).
