2022 yılı, Kuzey Kore’nin kuruluşunun 74. yılı olmakla birlikte ülkenin uluslararası arenada en yüksek tehdit seviyesine ulaştığı sene olarak kayda geçmiştir. Nitekim 2022 senesinde Pyongyang, nükleer gücünü hiç olmadığı kadar artırmış, onlarca kısa ve uzun menzilli kıtalararası balistik füze denemesi gerçekleştirmiştir. Dahası kendini nükleer güç olarak ilan eden yasayı kabul etmiş ve hem Asya-Pasifik bölgesinde hem de küresel çapta güvenlik endişeleriyle nükleer kaygıların en üst seviyeye çıkmasına neden olmuştur.
Nitekim söz konusu durum da Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) öncülüğündeki Batı ittifakını birçok önlem almak ve Kuzey Kore’yi caydırmaya yönelik hamleler yapmak zorunda bırakmıştır. Bu minvalde bölge üzerinde ABD, Güney Kore ve Japonya işbirliğinde birtakım tatbikatlar düzenlenmiş, birçok sert söylemde bulunulmuş ve Pyongyang defalarca kınanmıştır.
Tüm bu gelişmeler ise Kuzey Kore’yi daha fazla provoke etmekten başka bir sonuç vermemiş; kısacası Batı’nın politikaları etkisiz kalmıştır. Bunun yanı sıra Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) içerisinde de Kuzey Kore’nin nükleer faaliyetlerine karşı yaptırım kararları alınmaya çalışılmış; fakat bu kararlar, Çin ve Rusya’nın vetolarıyla karşılaşmıştır. Hülasa ABD ve bölge üzerinde ABD öncülüğünde kurulan Batı temelli Güney Kore-Japonya ittifakı bir türlü istediğini alamamıştır.
Mevzubahis hadiselerden hareketle, Kuzey Kore’nin yarattığı tehdidin en azından yakın zaman içerisinde düşmeyeceği; hatta 2023 yılı itibarıyla 2022 senesindeki tehdit düzeyini geride bırakacağı tespiti yapılabilir. Nitekim güncel gelişmeler bu tespiti yapabilmek için önemli örnekler sunmaktadır.
İlk olarak 16 Aralık 2022 tarihinde Kuzey Kore Devleti Resmi Haber Ajansı KCNA ülkenin yeni bir stratejik silah geliştirme aşamasında olduğunu, söz konusu silahın “yüksek itmeli katı yakıtlı” bir motor olduğunu ve bu motorun Kim Jong Un’un gözetiminde ve Kuzey Kore’nin Sohae Uydu Fırlatma Sahası!nda yapılan bir testle denendiğini bildirmiştir. Aynı zamanda mevzubahis test vesilesiyle Pyongyang’ın nükleer füze programlarını hızlandıracağı belirtilmiştir.[1]
Daha sonra 18 Aralık 2022 tarihinde Güney Kore Genelkurmay Başkanlığı, Kuzey Kore’nin Tongchang-ri bölgesinden ateşlenen iki orta menzilli balistik füze tespit edildiğini söylemiştir. Yapılan açıklamada, füzelerin yüksek bir yörüngede ateşlendikleri ve yaklaşık 500 kilometre (km) uçtukları belirtilerek, Güney Kore ve ABD istihbaratının “Kuzey Kore’nin füze geliştirmesiyle ilgili son eğilimleri dikkate alarak” fırlatmayı analiz ettiği dile getirilmektedir.[2]
Ardından 19 Aralık 2022 tarihinde KCNA, Kuzey Kore’nin bir “casus uydu” geliştirmeyi hedeflediği ve bu minvalde söz konusu sürecin değerlendirilerek önemli bir test gerçekleştirildiği söylenmiştir. Yine aynı haberde her şeyin yolunda gitmesi halinde söz konusu uydunun 2023 yılının Nisan ayında tamamlanmasının amaçlandığı vurgulanmıştır.[3]
Anlaşılacağı üzere Pyongyang, denemelerinde nicelik bazında hiçbir azalışa gitmemekte; aynı zamanda denemelerinin niteliğini de arttırmaktadır. Üstelik ülke, “casus uydu” ve “yüksek itmeli katı yakıtlı motor” gibi yeni cihazlar tasarlamaktadır. Nitekim tüm bunlar da 2023 yılının Kuzey Kore açısından 2022 senesine kıyasla çok daha proaktif geçeceği konusunda fikir vermektedir.
Gerek coğrafi koşullar gerekse de jeostratejik konjonktür hasebiyle bazı devletler Kuzey Kore’nin yarattığı tehlikeyi çok daha yakından hissetmektedir. Bu da tehlikeyi diğer paydaşlarına kıyasla daha yakından hisseden devletleri ve özellikle de bu devletlerin başında gelen Güney Kore’yi, ittifaklar ve tatbikatlar yoluyla caydıramadığı Kuzey Kore noktasında yeni arayışlara itmiştir.
Nitekim Seul, Pekin’den Pyongyang’ı nükleer silahlardan arındırma ve müzakerelere geri döndürme çabalarını arttırmasını istemiş ve Kuzey Kore’nin diyaloğa geri dönmesinin “ortak çıkarları” noktasında önemli bir gelişme olacağını söylemiştir. Bahse konu talep, Güney Kore Dışişleri Bakanı Park Jin ile Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi arasındaki çevrimiçi bir görüşmede dile getirilmiştir.[4] Bu noktada bölgede Batı temelli bir ittifak içerisinde bulunan Güney Kore’nin ABD ve Kuzey Atlantik Anlaşması Örgütü (NATO) yerine Çin’den talepte bulunması oldukça dikkat çekicidir.
Bunun yanında medyaya verdiği bir demeçte Güney Kore Savunma Tedarik Programı İdaresi (DAPA) Bakanı Eom Dong-hwan, Kuzey Kore tehditlerine karşı yerli savaş silahları, savunma ve gözetleme sistemleri geliştirdiklerini söylemiştir. Ayrıca Eom; Kill Chain önleyici saldırı mekanizması, Kore Hava ve Füze Savunması (KAMD) ve Kore Büyük Ceza ve Misilleme sistemlerinden (KMPR) oluşan yerli üç eksenli savunma sisteminin hızla önem arz ettiğini dile getirmiştir.[5] Bu da yine Güney Kore’nin “kendi başının çaresine bakma” amacında olduğu anlamını taşımaktadır.
Aynı zamanda Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk-yeol, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’ndan (UAEK) Kuzey Kore’nin nükleer silahlardan arındırılmasına yardım etmesini istemiş ve Pyongyang’ın nükleer ve füze programlarıyla ilgili endişelerini dile getirmiştir.[6]
Tahmin edileceği gibi Güney Kore, Pyongyang’ın eylemlerinden rahatsızlık duyan ülkelerin başında gelmektedir. Zira Seul, gerek bölgede Washington ve Tokyo’yla kurduğu ittifakı gerekse de BMGK’yı yok sayarak Çin ve UAEK’ten yardım istemekte ve kendi askeri kapasitesini arttırmaya çalışmaktadır. Sonuç olarak Seul, Pyongyang’dan algıladığı tehdit hasebiyle kendi ulusal güvenliğini sağlamaya odaklanmış ve ulusal çıkarlarını ABD ve Batı’yla olan ilişkilerinin üzerinde bir noktaya konumlandırmış gözükmektedir.
[1] “North Korea Says It Tested “High-Thrust Solid-Fuel Motor”, Al Jazeera, https://www.aljazeera.com/news/2022/12/16/north-korea-says-it-tested-high-thrust-solid-fuel-motor, (Erişim Tarihi: 23.12.2022).
[2] “North Korea Fires 2 Ballistic Missiles: Seoul’s Military”, Channel News Asia, https://www.channelnewsasia.com/asia/north-korea-fires-2-ballistic-missiles-seouls-military-3152991, (Erişim Tarihi: 23.12.2022).
[3] “North Korea Confirms “Important” Spy Satellite Test for April Launch”, Channel News Asia, https://www.channelnewsasia.com/asia/north-korea-confirms-important-spy-satellite-test-april-launch-3153841,(Erişim Tarihi: 23.12.2022).
[4] “S. Korea Asks for China’s Support to Engage N. Korea”, Asia News Network, https://asianews.network/s-korea-asks-for-chinas-support-to-engage-n-korea/, (Erişim Tarihi: 23.12.2022).
[5] “South Korea to Develop Homegrown Combat Weapons Against North Korean Threat”, Asia News Network, https://asianews.network/south-korea-to-develop-homegrown-combat-weapons-against-north-korean-threat/, (Erişim Tarihi: 24.12.2022)
[6] “S. Korea President Yoon Asks IAEA to Help Denuclearize N. Korea”, NHK, https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/en/news/20221216_02, (Erişim Tarihi: 24.12.2022).
