Tayland Hükümeti, durgun ekonomisini canlandırmak ve küresel varlığını artırmak amacıyla BRICS bloğuna katılmak için başvuruda bulunma planlarını açıklamıştır.[1] BRICS (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika) kısa süre önce Suudi Arabistan, İran, Etiyopya, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni (BAE) 2024 yılında üyeliğe kabul ederek genişleme sürecine girmiştir. Bu yıl Tayland’ın başvurusu kabul edilirse ülke, BRICS’in Güneydoğu Asya bölgesinden ilk üyesi olacaktır.
Bangkok Post’a göre; Hükümet Sözcüsü Chai Wacharonke,[2] kabinenin Tayland’ın gruba üye olma niyetini belirten resmi mektubun taslağını onayladığını söylemiştir. Tayland, bölgesel komşuları Vietnam ve Endonezya’nın da dahil olduğu bir sonraki katılım turu için değerlendirilen 15 ülke arasında yer almaktadır. Chai’ye göre; Tayland’ın mektubunda BRICS üyeliğinin “ülkenin uluslararası arenadaki rolünü güçlendirmek ve yeni bir dünya düzenini birlikte yaratma fırsatlarını arttırmak da dahil olmak üzere birçok açıdan Tayland’a fayda sağlayacağı” belirtilmiştir. Sözcü, ülkenin vizyonunun “BRICS ilkeleriyle uyumlu olduğunu” da sözlerine eklemiştir.[3]
BRICS’in katılmak isteyen ülkeler, 22-24 Ekim 2024 tarihleri arasında Rusya’nın Kazan kentinde düzenlenecek olan BRICS On Altıncı Zirvesi’ne katılmaya davet edilmiştir. Tayland’ın BRICS’e olan ilgisi oldukça eski bir tarihe dayanmaktadır. Üyelik teklifi Tayland Başbakanı Srettha Thavisin’in ülke ekonomisini güçlendirme, 2014 darbesinden sonra doğrudan ve dolaylı askeri yönetim yıllarında zayıflayan ülkenin uluslararası profilini yükseltme hedefiyle uyumlu görünmektedir.
Hem Batı’da hem de Küresel Güney’de pek çok gözlemci, platformun karmaşık kurumsal yapısı ve üyelerinin bloğa katılmak için sahip oldukları çok farklı motivasyonlar göz önüne alındığında BRICS’in potansiyeli hakkında kuşkularını dile getirmiştir. Genişleyen BRICS, şüphesiz orta gelirli ülkeler arasındaki iletişim açısından önemli bir forum görevi görmektedir, ancak küresel meseleler üzerindeki etkisi sınırlı olabilir. Bununla birlikte Tayland Hükümeti, muhtemelen küresel ekonomik ve siyasi konumunu güçlendirmeye yardımcı olabilecek herhangi bir gruplaşmaya dahil olmanın hiçbir zararı olmadığını düşünmektedir. Fakat BRICS’in nasıl bir perspektifle yorumlanacağı bu noktada önem arz etmektedir.
Tayland Maliye Bakanı Thirachai Phuvanatnaranubala, geçen yıl BRICS üyeliğinin ülkenin değişen küresel güç dengesine uyum sağlaması bakımından önemli olduğunu söylemiştir. Ayrıca Phuvanatnaranubala, Tayland’ın ABD’ye olan bağımlılığının azaltılması ve dış politikada yeni stratejik ilişkilerin geliştirilmesinin önemine dikkat çekmiştir.[4]
Tayland, gelişmiş ülkeler grubu Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’ne (OECD) üye olmak için de uzun bir süreç başlatmıştır. Tayland, kısa bir süre önce OECD Genel Sekreterliği’ne bloğa katılma taahhüdünü ifade eden bir niyet mektubu sunmuştur. Ancak OECD’nin kurumsal onay sürecinin BRICS’ten daha uzun olduğu göz önüne alında, Tayland’ın dış politikadaki yeni arayışları devam edecek gibi görünmektedir. Tayland’ın OECD ve BRICS gibi iki rakip jeoekonomik bloğa üyeliği, Tayland’ın mevcut ekonomi politikası gündemiyle tutarlıdır. Tayland süper güç blokları arasında, güvenlik müttefiki olan ABD ve temel ekonomi ortağı Çin arasında konumlanma potansiyeline sahiptir.
Tayland’ın BRICS’e Üyeliği ve Olası Sonuçları:
- Tayland’ın BRICS’e katılımı, ülkenin diplomatik esnekliğini ve çok yönlü dış politika stratejisini güçlendirecektir. Hem BRICS hem de OECD üyeliği için yürüttüğü çabalar, Tayland’ın küresel arenada çeşitli güç odaklarıyla denge kurma arzusunu yansıtmaktadır. Bu, Tayland’ın ABD ve Çin gibi büyük güçlerle ilişkilerini dengelemesine yönelik stratejik bir hamle olarak değerlendirilebilir. Tayland, bu süreçte ekonomik ve siyasi çıkarlarını maksimum düzeyde korumayı hedeflemektedir.
- BRICS üyeliği, Tayland’a önemli ekonomik ve ticari fırsatlar sunabilir. Bloğun diğer üyeleri ile daha güçlü ekonomik bağlar kurarak ihracatını artırabilir ve yabancı yatırım çekebilir. Bu, özellikle ekonomik büyümeyi desteklemek ve çeşitlendirmek için kritik bir rol oynayabilir. BRICS, Tayland’ın geleneksel ticaret ortakları dışındaki pazarları keşfetmesine de yardımcı olabilir.
- Tayland, BRICS üyeliği sayesinde küresel siyasette daha aktif bir rol üstlenebilir. BRICS, gelişmekte olan ülkelerin seslerini daha güçlü duyurabilecekleri bir platform sağlamaktadır. Tayland da bu platform aracılığıyla uluslararası meselelerde daha etkin bir konuma gelebilir. Bu, Tayland’ın küresel politika ve ekonomi sahnesinde daha fazla söz sahibi olmasını sağlayacaktır.
- Tayland’ın BRICS üyeliği sürecinde bazı zorluklarla karşılaşması muhtemeldir. BRICS’in iç dinamikleri ve üyeler arasındaki farklı motivasyonlar, bloğun etkili bir işbirliği mekanizması olup olmayacağı konusunda belirsizlikler yaratmaktadır. Ayrıca Tayland’ın aynı anda OECD üyeliği hedefi, dış politikada denge sağlama çabalarını karmaşıklaştırabilir. OECD’nin katı kurumsal gereksinimleri ve uzun onay süreci, Tayland’ın bu hedefe ulaşmasını zorlaştırabilir.
Sonuç olarak Tayland’ın BRICS üyeliği, ülkenin ekonomik büyüme ve küresel varlığını artırma stratejisi doğrultusunda önemli bir adımdır. BRICS ve OECD gibi iki önemli bloğa üyelik için yürütülen çabalar, Tayland’ın çok yönlü dış politika stratejisinin ve küresel arenada denge arayışının bir yansımasıdır. Tayland, bu süreçte ekonomik ve siyasi çıkarlarını en iyi şekilde koruyarak küresel sahnede daha güçlü bir konuma gelme potansiyeline sahiptir. Ancak bu hedeflere ulaşırken karşılaşabileceği zorluklar ve belirsizlikler, Tayland’ın dikkatli ve stratejik bir yaklaşım benimsemesini gerektirmektedir. Tayland’ın bu dengeyi nasıl sağlayacağı, gelecekteki uluslararası konumlanmasını ve küresel rolünü belirlemede kritik bir rol oynayacaktır.
[1] “Thai Cabinet Formally Approves Bid for BRICS Membership”, The Diplomat, https://thediplomat.com/2024/05/thai-cabinet-formally-approves-bid-for-brics-membership/, (Erişim Tarihi: 01.06.2024).
[2] Aynı yer.
[3] Aynı yer.
[4] “Thailand aims to become first Southeast Asian BRICS member”, Nikkei Asia, https://asia.nikkei.com/Politics/International-relations/Thailand-aims-to-become-first-Southeast-Asian-BRICS-member, (Erişim Tarihi: 01.06.2024).
