Yunanistan’daki seçimleri Yeni Demokrasi Partisi kazanmış ve Kriakos Miçotakis, bir dönem daha Yunanistan Başbakanı olarak görev yapmaya hak kazanmıştır. Yunan seçimleri, uluslararası kamuoyunda da olumlu karşılanmıştır. Nitekim Batı, Yunanistan’da istikrarlı bir ortak görmek istemektedir. Özellikle de Avrupa’da her geçen gün artan gerilimler düşünüldüğünde, yeni bir aktörle kurulacak münasebetlerin yorucu olma ihtimali vardı.
Atina yönetimi, iç politikada ekonomik ve siyasi istikrarı sağlama çabalarının yanı sıra dış siyasette de olumlu bir iklim oluşturmaya yönelik girişimlerde bulunmaktadır. Konuyu açmak gerekirse Miçotakis hem Avrupalı ortakları için hem de Amerika Birleşik Devletleri (ABD) açısından önemli bir müttefik olarak görülmektedir. Bu rolünü ve jeopolitik konumunun önemini bilen hükümet, mevzubahis durumu kendi lehine çevirecek temaslarda bulunmaktadır. Bu bağlamda özellikle de ABD’yle ilişkilerini güçlendirmiştir.
Anlaşılacağı üzere Miçotakis’in dış politika yönelimi, Batı’yla münasebetlerde agresiflikten ziyade olumlu bir atmosfer yaratarak itidalli bir tartışma ortamı sağlamak üzerinedir. En temelde bu yönelim, Yunanistan’ın küresel güçlerin stratejilerinden kendisine fayda sağlama çabasından etkilenmektedir. Dolayısıyla Atina’nın dış politikadaki yaklaşımları, yeni işbirlikleri ve ortaklıklar kurma amacı gütmektedir..
Üzerinde durulması gereken önemli husus ise Washington-Atina hattındaki münasebetlerdir. ABD, Doğu Akdeniz’deki çıkarları için Yunanistan’ı vazgeçilmez olarak görmektedir. Bu konuda ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller’in Yunanistan hakkındaki sözleri bahsi geçen durumu teyit eder niteliktedir.[1] Washington, Rusya ve Çin’e karşı verdiği mücadelede hem Karadeniz’deki hem de Akdeniz’deki gücünü korumaya çalışmaktadır. Buradan hareketle, Yunanistan’ı kendi politikaları için önemli bir uygulayıcı olarak değerlendirmektedir. Söz konusu ilişki, Atina nezdinde ABD’nin bir katalizör olarak değerlendirilmesinden kaynaklanmaktadır.
Mevzubahis durumu iyi okuyan Miçotakis yönetimi, bilhassa Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’nün (NATO) bölgedeki politikalarında başat rol oynamayı hedeflemektedir. Bu durum, ABD-Yunanistan münasebetlerinin derinleşmesini de beraberinde getirmektedir. Dolayısıyla önümüzdeki dönemde Atina’nın bölgede güven artırıcı girişimlerde bulunması muhtemeldir. Zira diplomatik diyalogların sağlıklı olmadığı ve istikrarın sağlanmadığı bir ortamda ne NATO ne de Atina, politikalarını hayata geçirmekte başarılı olamaz.
İfade etmek gerekir ki; Yunanistan’daki seçimlerin ardından Miçotakis yönetimi, dış politikadaki güvenilirliğini arttırma potansiyeline sahiptir. Nitekim Yunanistan Parlamentosu’ndaki çoğunluk sebebiyle hükümetin reformlarını rahatça hayata geçirerek uygulayacak imkana sahip olduğu söylenebilir.[2] Son kertede bu durum, ülke ekonomisinin gelişmesi için de uygun bir atmosfer yaratmaktadır. Dolayısıyla Atina yönetimi, bölge üzerinde çeşitli politikalar geliştiren aktörler açısından cazip bir merkez haline gelmektedir.
Atina yönetimi, bölgedeki olumlu iklimin tutarlı ve sürekli bir şekilde devam etmesini sağlamaya çalışmaktadır. ABD’nin gücü ve Washington yönetimiyle arasındaki güçlü ilişkiler düşünüldüğünde, Atina’nın bölgede yatıştırıcı bir politika izlemesi kendi lehine sonuçlanacaktır. Bu doğrultuda Miçotakis yönetiminin bölgedeki devletlerle turizm, teknoloji ve ticaret gibi konulardaki temaslarını arttırması beklenmektedir. Zira işbirliğinin ve karşılıklı bağımlılıkların olduğu bir bölgede gerginliklerin yaşanması da zorlaşmaktadır.
Tüm bu hususlar beraber ele alındığında, bu ortam Yunanistan’ın çıkarlarına hizmet etmektedir. Çünkü bu doğrultuda ilerleyen dış politika, ABD’nin desteğinin gelmesini de kolaylaştırmaktadır. Son kertede hem yaptığı işbirlikleri sebebiyle hem de ABD’yle ilişkilerinden ötürü Yunanistan kazançlı çıkmaktadır. Zaten ABD Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Bob Menendez’in Yunanistan gibi müttefiklerin güçlü kalmasına dair güvence vermesi de bu sonucu teyit eder niteliktedir.[3]
Vaziyeti açmak gerekirse Biden yönetimi, bölgedeki çıkarları için Atina’nın öneminin farkındadır. Bu yüzden de Atina’nın çıkar çatışması yaşadığı aktörler, Washington yönetiminin baskıyla karşılaşmaktadır. Üstelik Atina, NATO’nun bölgedeki yeni silahlanma girişimleri için de istekli bir ortaktır. Bahse da Yunanistan’ın Batı nezdinde ‘‘güvenilir’’ bir imaj çizmesini sağlamaktadır.
Atina, bölgede düşmandan ziyade dost edinmeyi ve bu minvalde müzakerelerin teşvik edilmesini sağlama arzusundadır. Burada üzerinde durulması gereken husus ise Yunanistan’ın dış politikada olumlu iklim vurgusu yapmasına rağmen sonuçta bölgedeki asıl güç olmak istediğidir.
Anlaşılacağı üzere Yunanistan-ABD ilişkileri, önümüzdeki dönemde de artan bir ivmeyle gelişme gösterecektir. Bilhassa Rusya-Ukrayna Savaşı’yla birlikte Batı, enerji konusunda Yunanistan’ı önemli bir “enerji merkezi alternatifi” olarak görmeye başlamıştır. Bu da Avrupalı aktörler ve ABD nezdinde Yunanistan’la işbirliğinin stratejik önemini arttırmaktadır.
Sonuç olarak ABD-Yunanistan ilişkileri, sağlam temeller üzerine inşa edilmektedir. Özellikle Washington, NATO bağlamında bölgedeki en önemli uygulayıcılarından biri olması hasebiyle Atina’yı dış politikasında desteklemektedir. Vurgulanması gereken asıl mesele ise Miçotakis’in bölgede ters düştüğü aktörlere karşı ABD’nin yatıştırıcı bir politika izlediğidir.
[1] “PM Discusses Vilnius with US Secretary of State”, Ekathimerini, https://www.ekathimerini.com/news/1214975/mitsotakis-in-call-with-blinken/, (Erişim Tarihi: 08.07.2023).
[2] “Analysts: Strong Gov’t in Greece to Benefit Its Economy”, Ekathimerini, https://www.ekathimerini.com/economy/1214985/analysts-strong-govt-in-greece-to-benefit-its-economy/, (Erişim Tarihi: 08.07.2023).
[3] “Senator Menendez assures that Congress Will Ensure Greece’s Strong Position”, Ekathimerini, https://www.ekathimerini.com/news/1215096/sen-menendez-assures-that-congress-will-ensure-greeces-strong-position/, (Erişim Tarihi: 10.07.2023).
