Yunanistan, geçmişten beri Avrupa Birliği (AB) ve Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) için önemli bir olmuştur. Ekonomik anlamda çeşitli sıkıntılar yaşasa da söz konusu örgütler, birçok kez Atina yönetimine desteğini göstermiştir. Yunanistan ekonomisi, seçimlerde de etkisini göstermiştir. Nitekim Başbakan Kriakos Miçotakis’in ekonomik kalkınmaya odaklanan çalışmalarını arttırdığı görülmektedir.
Yunanistan’da yapılan reformların görece işe yaradığını söylemek mümkündür. Zira Yunan ekonomisi, 2023 yılının ilk çeyreğinde bir önceki yıla nazaran cari ve sermaye hesabı açığında düşüş yaşamıştır.[1] Yunanistan ekonomisi, 2010 yılında yaşanan krize nazaran günümüzde iyiye gitmektedir. Yunanistan ekonomisinin büyüdüğünü gösteren bir diğer gelişme olarak da Yunanistan Sigorta Şirketleri Birliği’nin yayınladığı rapordan bahsedilebilir.
Söz konusu raporda, ülkede faaliyet gösteren sigorta şirketlerinin prim üretiminin 2022 senesinin aynı dönemine göre yüzde 6,8 büyüdüğü ifade edilmiştir.[2] Dolayısıyla Yunanistan ekonomisinin istikrarlı bir gelişim gösterdiğini ifade etmek mümkündür. Çünkü hükümetin bu konuda birçok politikası vardır. Dikkat çekici politikalardan biri de 2023 yılı için planlanan ve toplam bütçesi 150 milyon avro olan turizm sübvansiyonlarıdır.[3]
Yunanistan’daki ekonomik iyileşme uluslararası kamuoyunun da dikkatini çekmektedir. Bilhassa AB için demokrasi ve ekonomi arasındaki ilişkinin oldukça önemli olduğu ortadadır. Ülkedeki istikrarlı iyileşmenin yabancı sermayeye de güven verdiği görülmektedir. Söz konusu güveniyse Yunan devlet borçlarıyla ilgilenen banka analistlerinin verdikleri bir demeçte Yunanistan’ı yatırım yapılabilir kredi notuna geri döndüğüne yönelik görüşlerini ifade etmiştir.[4] Ekonomideki tüm bu gelişmeler Yunan hükümetinin prestijine de katkı sağlamaktadır. Zira seçimlerde Yeni Demokrasi’nin zaferi durumunda siyasi istikrar ve ekonomik büyümeyi destekleyen reformların uygulanacağına dair büyük bir kamuoyu oluşmuş ve dolayısıyla kredi iyileştirilmelerinin önünün açılacağına dair görüşler söz konusu olmuştur.[5]
Yunanistan’daki ekonomik iyileşme, Miçotakis’in geçmiş dönemde yaşanan ekonomik krizin izlerini sildiğini göstermektedir. Ayrıca gerek NATO gerekse AB’yle olan yakın ilişkilerin ekonomik istikrarın yanında siyasi istikrara da katkı sağladığı belirtilmektedir. Özellikle de Amerika Birleşik Devletleri’yle (ABD) iyi ilişkilerin bir göstergesi olarak ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Yunanistan’ı “vazgeçilmez bir NATO müttefiki ve ortağı” olarak tanıması, Yunan halkının hükümete bakışına olumlu yansımıştır.[6] Buna ek olarak ABD Uluslararası Kalkınma Finansmanı Kurumu’nun Elefsis Tersaneleri için 125 milyon dolarlık krediyi onaylaması da Yunanistan’ın refah yolu için önemli bir adım olacaktır.[7] Tüm bu gelişmelerden hareketle, Miçotakis yönetiminin devamına kesin gözüyle bakılsa da 21 Mayıs 2023 tarihinde gerçekleşen seçimlerde Miçotakis, oyların yaklaşık %41’ini almasına rağmen mutlak zafere ulaşamamıştır.[8]
Yeni Demokrasi Partisi’nin kesin zaferinin önündeki en önemli engelin ise yakın geçmişte yaşanan tren faciası olduğunu söylemek mümkündür. Nitekim bu trajik olayın iktidara siyasi bir bedel ödeteceği ortadaydı.[9] Hükümet, tren trajedisinin faturasını ödese ve halkın tepkisiyle karşılaşsa da Yeni Demokrasi Partisi’nin 25 Haziran 2023 tarihindeki ikinci turda kazanacağı düşünülmektedir. Bilhassa Miçotakis’in “Halk, çoğunluk hükümeti tarafından ve başkalarının yardımı olmadan Yeni Demokrasi Partisi tarafından yönetilen bir Yunanistan seçimi istedi.” şeklindeki açıklaması, ikinci tur noktasında Yunan iradesine ışık tutmaktadır.
Yunanistan’ın seçimlerde ikinci tura gitmesi, hükümeti çeşitli politikalara ilişkin özeleştiriye yönlendirse de bu seçimlerde asıl sorgulanan Radikal Sol Koalisyon (SYRIZA) olmuştur. Zira ana muhalefet partisi, %11 oy kaybetmiş ve daha etkili bir muhalefet için yeni yolların aranmaya başlandığı görülmüştür. SYRIZA’nın bu ağır oy kaybı ise Miçotakis’in başarısından ziyade; SYRIZA’nın başarısızlığı olarak yorumlanabilir. Özellikle de merkez sol görüşleriyle bilinen Panhelenik Sosyalist Hareket, (PASOK) ve Avrupa Gerçekçi İtaatsizlik Cephesi (MERA) gibi partilere de seçmeninin dağıldığı anlaşılmıştır. Ancak fikir değiştiren seçmenin en çok Miçotakis’e yöneldiğini de unutmamak gerekmektedir. Söz konusu başarısızlığın şokuyla sarsılan SYRIZA yönetiminde ise ciddi bir karmaşanın baş gösterdiğini öne sürmek mümkündür.
Son kertede Yunanistan’daki seçimlerin henüz bir kazananı olmasa da kamuoyu nezdinde Yeni Demokrasi Partisi’nin kazanacağına dair güçlü bir algı vardır. Bu algının geniş kitlelere yayılmasında ise hükümetin gerek dış politikadaki adımları gerekse de Yunan ekonomisine yönelik gerçekleşen reformların etkili olduğunu söylemek mümkündür.
[1] “Drop Recorded in Greece’s Current Account Deficit”, Ekathimerini, https://www.ekathimerini.com/economy/1211613/drop-recorded-in-greeces-current-account- deficit/, (Erişim Tarihi: 23.05.2023).
[2] “SYRIZA Turmoil as Senior MP Resigns”, Ekathimerini, https://www.ekathimerini.com/news/1211312/syriza-turmoil-as-senior-mp-resigns, (Erişim tarihi:24.05.2023).
[3] “Financial Aid for SMEs in Tourism”, Ekathimerini, https://www.ekathimerini.com/economy/1211612/financial-aid-for-smes-in-tourism, (Erişim Tarihi: 23.05.2023).
[4] “Greece’s Bonds Trade as if Onvestment Grade Already Achieved”, Ekathimerini, https://www.ekathimerini.com/economy/1211981/greeces-bonds-trade-as-if-investment-grade-already- achieved, (Erişim Tarihi: 27.05.2023).
[5] “DBRS: Sunday’s Vote Could Lead to credit Improvement for Greece”, Ekathimerini, https://www.ekathimerini.com/economy/1211700/dbrs-sundays-vote-could-lead-to-credit- improvement-for-greece, (Erişim Tarihi: 24.05.2023).
[6] “US State Department Affirms Greece as Indispensable NATO Ally, No Update on F-35 Sale”, Ekathimerini, https://www.ekathimerini.com/news/1211757/us-state-department-affirms-greece-as- indispensable-nato-ally-no-update-on-f-35-sale, (Erişim Tarihi: 24.05.2023).
[7] “US International Development Finance Corp Approves $125 mln Loan for Elefsis Shipyards”, Ekathimerini, https://www.ekathimerini.com/economy/1211369/us-international-development-finance-corp- approves-125-mln-loan-for-elefsis-shipyards/ , (Erişim Tarihi: 20.05.2023).
[8] “After No Outright Victory, Greek PM to Get Mandate for Coalition”, Ekathimerini, https://www.ekathimerini.com/news/1211563/after-no-outright-victory-greek-pm-to-get- mandate-for-coalition/, (Erişim Tarihi: 22.05.2023).
[9] “Pivotal Events on the Campaign Trail”, Ekathimerini, https://www.ekathimerini.com/news/1211382/pivotal-events-on-the-campaign-trail/, (Erişim Tarihi: 20.05.2023).
