Batı-Pasifik’te son zamanlarda küresel güçler arasında rekabet tırmanmaktadır. Böylesi bir dönemde Hindistan’a ait iki donanma gemisi, Papua Yeni Gine’nin başkenti Port Moresby’ye iki günlük ziyarette bulunmuştur.[1] Bu gelişme, Hindistan’ın bölgesel rekabetin dışında kalmak istemediğinin birer göstergesi olmuştur. G20’nin dönem başkanlığını yürüten Hindistan’ın yalnızca Asya’da değil, Pasifik’teki tarihi nüfuzunu da korumaya çalıştığı görülmektedir.
Hindistan donanma gemileri Papua Yeni Gine ziyaretinden sonra Avustralya’daki Malabar Deniz Tatbikatı’na katılmak üzere yola çıkmıştır. Bundan yaklaşık 10 ay öncesi Çin’in Solomon Adaları’yla bir güvenlik anlaşması imzalamasının ardından Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve müttefikleri, Pasifik ada ülkelerini Çin’le güvenlik bağları kurmaktan caydırmaya çalışmaktadır. Henüz mayıs ayında Papua Yeni Gine, Washington’la bir savunma anlaşması imzalamış ve yakında Avustralya’yla da benzer bir güvenlik anlaşması yapmayı planlamaktadır. Yine bu tarihlerde Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin Papua Yeni Gine’ye yaptığı ziyaret dikkat çekmiştir. Temmuz ayının sonunda ise Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Papua Yeni Gine, Vanuatu ve Yeni Kaledonya’ya düzenlediği gezi, Paris’in bölgedeki güç mücadelesinin dışında kalmayacağının göstergesi olmuştur.
Fransa ve Hindistan’a ek olarak Endonezya, ABD ve İngiltere’den üst düzey yetkililer de peş peşe Papua Yeni Gine’yi ziyaret etmişlerdir. Diğer taraftan Solomon Adaları Başbakanı Manasseh Sogavare’nin temmuz ayında Çin’i ziyaret etmesi, ikili ilişkilerin bir adım öteye taşınması olarak yorumlanmıştır. Pasifik’te Çin’e ilgi gösteren ada devletleri ile Batı’yla işbirliğine sıcak bakanlar arasında bir kutuplaşmanın yaşandığı ileri sürülebilir. Batı’nın son dönemde Papua Yeni Gine’ye gösterdiği ilgiye rağmen bu ada ülkesinin en büyük ticari ortağının Çin olduğunu hatırlatmakta yarar vardır. Genel itibariyle Çin’in Pasifik’te kurduğu etkinlik, bölgede ulusal çıkarları bulunan Batılı ülkeler nezdinde endişe yaratmaktadır. Pasifik ada ülkeleri ise Batı’nın son zamanlarda kendilerine dönük bu artan ilgisinden oldukça memnundurlar. Kalkınma ve altyapı yatırımlarına ihtiyaç duyan bu küçük ada devletleri, aynı zamanda ekonomik anlamda Çin’le yakınlaşmanın yollarını aramaktadırlar.
Batı Pasifik’teki rekabet bağlamında Yeni Delhi’nin tutumunun diğer Batılı ülkelerden farklılaştığı ileri sürülebilir. Hindistan’ın bölgeye dönük politikalarda en fazla ortak çıkarı paylaştığı ülke Fransa’dır. Batılı tarzda demokrasiyi temsil eden Hindistan ve Fransa, savunma, uzay, nükleer işbirliği gibi bir dizi alanda işbirliği yaparken, aynı zamanda bölgesel politikalarda da aynı düşünmektedir. Geçtiğimiz temmuz ayının ortasında Paris’i ziyaret eden Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Fransız mevkidaşı Emmanuel Macron’la önemli bir görüşme yapmıştır. Macron, iki ülkenin her türlü hegemonyadan arınmış bir Hint-Pasifik bölgesi ortak vizyonunu paylaştığını söylemiştir.[2] Fransa, aynı zamanda Hindistan’ın savunma sanayine en fazla yatırım yapan ülkelerden biridir. Nitekim Paris’in, özellikle AUKUS anlaşmasından sonra Kanberra’yla olan savunma işbirliği bozulmuştur. Bu gelişmenin ardından Fransa, savunma sanayi işbirliğinde Hindistan’a ağırlık vermeye başlamıştır.
ABD ve Çin, Batı Pasifik adaları üzerinde açık bir güç mücadelesine girişmiştir. Şimdi bu rekabete Hindistan, Fransa, Avustralya ve Japonya gibi aktörler de dahil olmaktadır. Bu bağlamda Yeni Delhi, tarihi bağlara sahip olduğu Pasifik bölgesine yatırım yaparak, iki tarafın da karşılıklı faydalar sağlayacağı ortaklıklar kurmayı hedeflemektedir. Bu noktada özgür ve açık Pasifik fikrini güçlü şekilde destekleyen Hindistan, bölgesel tansiyonu yükseltecek kutuplaşma fikrine de karşıdır. Fransa’yla birlikte Pasifik’in özgür ve açık kalmasını sağlamak için Hindistan’ın önümüzdeki süreçte bölgedeki varlığını artırmaya çalışacağı ileri sürülebilir. Halihazırda Fransa’nın Pasifik’te büyük bir askeri nüfuzu bulunmaktadır. Benzer şekilde Hindistan, Pasifik’te denizcilik üsleri kurarak bölgede daha fazla stratejik varlık göstermeyi hedefleyebilir. Ancak Yeni Delhi, bu tür askeri adımların tehlikelerini çok iyi bilmektedir. Bu yüzden Hindistan’ın bölgesel gerilimden uzak kalmaya çalışması muhtemeldir.
En nihayetinde Hindistan, Pasifik ada devletleri ve diğer Batılı ortaklarıyla yakın işbirliği içinde bir güvenlik ağı oluşturmayı düşünebilir. Bunun haricinde Yeni Delhi’nin bölgeyle ilgili planlarının son derece barışçıl olduğu ileri sürülebilir. Nitekim Başbakan Modi, geçtiğimiz mayıs ayında, Hindistan’ın Pasifik ada ülkeleriyle ortaklığını ilerletmek için 12 adımlı bir eylem planı açıklamıştı.[3] Bu plan; sağlıktan su kaynaklarına, inovasyondan eğitime, enerjiden teknolojiye uzanan ve bölge halkının kalkınmasına hizmet edecek yatırımlara odaklanmıştır.
ABD’nin bölgesel politikaları ise “askeri güç maksimizasyonu” üzerine kurgulanmaktadır. Bu yüzden Hindistan, Pasifik ülkeleriyle ticari ve ekonomik ilişkilerini garanti altına almak ve bölgedeki siyasi dengeleri sağlamak için yoğun çaba göstermeye başlamıştır. Hindistan’ın Pasifik politikasındaki nihai hedefi; deniz yolları güvenliğini sağlamak, bölgede nüfuzunu artırmak ve askeri ilişkilerini güçlendirmek suretiyle diğer rakiplerine karşı avantaj elde etmektir. Hindistan’ın Asya Pasifik’te ekonomik, siyasi ve askeri varlığını artırma çabaları, uzun vadede küresel güç dengelerini etkileyebilecek bir gelişmedir.
[1] “Indian Navy Ships Dock in Papua New Guinea as Interest in Pacific Sharpens”, Times of India, https://timesofindia.indiatimes.com/india/indian-navy-ships-dock-in-papua-new-guinea-as-interest-in-pacific-sharpens/articleshow/102359106.cms?from=mdr, (Erişim Tarihi: 05.08.2023).
[2] “France, India Share Common Vision of Hegemony-Free Indo-Pacific: Macron”, AA, https://www.aa.com.tr/en/europe/france-india-share-common-vision-of-hegemony-free-indo-pacific-macron/2946136, (Erişim Tarihi: 05.08.2023).
[3] “PM Modi Unveils 12-Step Action Plan to Strengthen India-Pacific Island Countries Partnership”, BqPrime, https://www.bqprime.com/nation/bqc-pm-modi-unveils-12-step-action-plan-to-strengthen-india-pacific-island-countries-partnership, (Erişim Tarihi: 05.08.2023).
