Kazak kadınları, tarih boyunca toplulukların hem ekonomik hem de kültürel yapısında merkezî bir konuma sahip olmuştur. Göçebe yaşamın gerektirdiği üretkenlik, dayanıklılık ve topluluk bilinci, kadınları sadece aile yaşamının değil, sosyal ve ekonomik düzenin de temel yapı taşı hâline getirmiştir. Çağımızda bu tarihsel birikim, modern Kazakistan’da farklı şekilde yeni baştan biçimlenmektedir. Bilhassa turizm sektörü, kadınların toplumsal yaşama katılımını yükselten, finansal bağımsızlıklarını kuvvetlendiren ve sürdürülebilir kalkınmayı destekleyen bir sektör olarak ön plana çıkmaktadır.
Kazakistan’da kadınlar, turizm sektörünün en yenilikçi ve dinamik aşamalarından biri olarak ön plana çıkmaktadır. Kadınlar bu sektörün yalnızca iş gücü içinde değil, aynı zamanda girişimci, rehber, kültür elçisi ve sürdürülebilir kalkınma savunucusu gibi farklı rollerde etkili bir şekilde yer almaktadır. Yerel turizmin geliştirilmesinde kadınlar, geleneksel el sanatlarını ve mutfak kültürünü ekonomik fırsata dönüştürerek kültürel mirasın korunması ve tanıtılmasında önemli katkılar sunmaktadır. Kadın liderlerin yönetmekte olduğu turizm projeleri, yerel halkın refahını artırmakta, istihdam yaratmakta ve bölgesel kalkınmayı desteklemektedir.
Bunların dışında Kazakistan’da kadınların toplumsal, ekonomik ve kültürel hayatta etkinlikleri giderek artmaktadır. Kamu yönetimi, eğitim, girişimcilik ve sivil toplum alanlarında katılım oranları son senelerde dikkat çekici bir şekilde yükseliş kaydetmektedir. Kadınlar, devletin sürdürülebilir kalkınma vizyonunun temel taşı şeklinde görülmektedir. Bilgi, yaratıcılık ve liderlik becerileriyle de yeni bir dönüşüm aşamasına yön vermektedir. Bilhassa genç kadınların çevre, teknoloji ve kültür temelli girişimlerde aktif rol oynaması, Kazakistan’ın modernleşme aşamasında dinamizm kazandırmaktadır. Kazakistan’ın yürüttüğü toplumsal cinsiyet eşitliği siyasetleri, kadınların karar alma süreçlerindeki görünürlüğünü artırmaktadır. Bu durum da ülkenin sosyal adalet ve kapsayıcılık amaçlarıyla doğrudan örtüşmektedir.
Kazakistan, kadınların güçlendirilmesi kapsamında Birleşmiş Milletler Turizm Örgütü (UN Tourism) ile iş ortaklığı gerçekleştirerek “Centre Stage” adlı milletlerarası programa katılmıştır. Bu girişim, kadınların turizm alanında daha iyi bir şekilde yer almasını, mesleki kapasitelerinin artırılmasını ve liderlik rollerinin desteklenmesini hedeflemektedir. Kadınların turizmde öncü bir hâle gelmesi, sadece ekonomik büyümenin bir göstergesi değil; bunun yanı sıra toplumsal eşitliğin ve sürdürülebilir kalkınmanın teminatı olarak görülmektedir. Bu program, devletler, yerel yönetimler ve özel sektör arasında ortaklık geliştirerek kadınların karar alma mekanizmalarına etkili bir şekilde katılımını, eğitim ve finansman olanaklarına erişimini desteklemektedir.[i]
Kazakistan’ın kültürel kalbi ve turizmin merkezi olarak seçilen Almatı, girişimin etkili bir şekilde uygulandığı şehirlerden biridir. Kentte kadınlar uzun bir süredir rehberlikten otel yönetimine, kültürel tanıtımdan gastronomiye kadar pek çok alanda aktif roller üstlenmektedir. Program kapsamında üç aylık yoğun eğitimlerle birlikte 200 kadına yönelik beceri geliştirme kurslarıve kadın girişimcileri destekleyen finansal teşvikleruygulamaya konulmuştur.[ii]
Bunun yanı sıra turizm alanında toplumsal cinsiyet eşitliğini güçlendirmeye yönelik en mühim girişimlerden biri olan “Almatı Kadınlar İçin Eylem Çağrısı (Almaty Call for Action)”, toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme yapılmasını, kadın işletmelere destek verilmesini ve karar alma aşamalarında kadın temsiliyetinin arttırılması öngörmektedir. 22-23 Ekim 2025 tarihlerinde Almatı’da düzenlenmesi planlanan Avrupa’da Turizmde Kadınların Güçlendirilmesi Konferansı, bu programın bölgesel boyutunun daha da kuvvetlendirilmesi beklenmektedir. Bu konferansta Avrupa ve Orta Asya’dan gelen uzmanlar, kadınların turizmdeki rolünü artırmak amacıyla ortak stratejiler üzerinde tartışmalar yürüteceklerdir. Kadın girişimcilerin deneyimlerini paylaşacağı bu etkinliğin bölgesel ölçekte ilham verici bir örnek teşkil etmesi hedeflenmektedir.[iii]
Bugün Kazakistan’da kadınlar, sadece ekonomik büyümenin bir paydaşı değil, aynı zamanda kültürel kimliğin ve toplumsal dayanışmanın en önemli taşıyıcısı konumunda yer almaktadır. Kadınların aktif olarak katılım göstermesi, devletin milletlerarası arenada daha rekabetçi, yenilikçi ve sürdürülebilir bir geleceğe ilerlemesine destek sunmaktadır.
Kadınların ekonomik olarak güçlenmesi, aile yapısına, yerel topluluklara ve milli kimliğe pozitif bir geri dönüş sağlamaktadır. Almatı örneği, kadınların güçlendirilmesinin sadece bireysel bir başarı hikâyesi değil, aynı zamanda toplumsal refahın sürdürülebilirliği bakımından da temel bir unsur olduğunu göstermektedir. Kadınların yaratıcı vizyonu ve liderlik becerileri, turizmi çevresel, ekonomik ve kültürel bakımdan daha dengeli bir geleceğe taşımaktadır. Bu aşamada Kazakistan, bölgesel ölçekte rol model olma olanağına sahiptir. Bu örneklere bakıldığı zaman ülkede kadın liderliğinin artması, turizmi daha kapsayıcı, adil ve dirençli bir yapıya dönüştürecektir.
[i] “Казахстан присоединяется к инициативе ООН по туризму «Центральная сцена» по расширению прав и возможностей женщин в процветающем туристическом секторе Алматы”, Travel and Tour World, https://www.travelandtourworld.ru/news/article/kazakhstan-joins-un-tourisms-centre-stage-initiative-to-empower-women-in-almatys-thriving-tourism-sector/, (Erişim Tarihi: 05.10.2025).
[ii] “UN Tourism and Almaty put Kazakh women Centre Stage of tourism development”, UN Tourism, https://www.untourism.int/news/un-tourism-and-almaty-put-kazakh-women-centre-stage-of-tourism-development, (Erişim Tarihi: 05.10.2025).
[iii] “Almaty Puts Kazakh Women in Tourism at the Forefront with New UN Initiative”, Travel and Tour World, https://www.travelandtourworld.com/news/article/almaty-puts-kazakh-women-in-tourism-at-the-forefront-with-new-un-initiative/, (Erişim Tarihi: 05.10.2025).
