29 Temmuz 2025 tarihinde Trinidad ve Tobago hükümeti, Başbakan Kamla Persad-Bissessar liderliğinde Venezuela’yla yaptığı doğalgaz anlaşmasını sonlandırdığını açıklamıştır.[i] Bu anlaşma, Venezuela Devlet Petrol Şirketiyle (PDVSA) yapılan ve Dragon ve Cocuina-Manakin sahalarından doğalgaz ithalatını kapsayan uzun süreli bir anlaşmaydı. Bu adım, Trinidad ve Tobago’nun enerji politikalarında önemli bir değişimi işaret ederken, aynı zamanda bölgedeki jeopolitik ilişkilerdeki büyük değişimleri de yansıtmaktadır.
Trinidad ve Tobago, uzun yıllardır Venezuela’dan doğalgaz ithalatı yapmaktaydı. Ancak hükümet, bu anlaşmayı kesin olarak sonlandırma kararı almıştır. Başbakan Kamla Persad-Bissessar’ın yaptığı açıklamada, PDVSA’yla olan ilişkilerin son bulduğunu dile getirmiştir. Enerji Bakanı Roodal Moonilal ise, önceki hükümetin dış politikalarını eleştirerek, Venezuela’yla yapılan anlaşmanın devamı için Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Yabancı Varlıklar Kontrol Ofisi’yle (OFAC) yapılan müzakereleri reddettiğini belirtmiştir. Moonilal, Trinidad ve Tobago’nun enerji kaynakları açısından Venezuela’ya olan bağımlılığını ortadan kaldırmayı amaçladıklarını söylemiştir.[ii] Bu adım, Trinidad ve Tobago’nun artan enerji ihtiyacını karşılamak amacıyla daha güvenli ve çeşitlendirilmiş kaynaklara yönelme çabası olarak değerlendirilebilir.
Trinidad ve Tobago’nun enerji politikalarındaki bu değişim, Karayipler bölgesindeki diğer ülkelerle enerji işbirliklerini güçlendirme amacını gütmektedir. Özellikle Guyana, Surinam ve Grenada gibi ülkelerle enerji ilişkilerini derinleştirmeyi hedeflemektedir. Guyana, son yıllarda büyük petrol rezervleri keşfederek dikkatleri üzerine çekmiştir. Guyana’daki Stabroek Bloku’nda ExxonMobil ve ortakları Hess ve CNOOC tarafından bulunan 11 milyar varil civarındaki petrol rezervi, ülkenin hızlı bir şekilde büyüyen bir enerji merkezi olmasına olanak sağlamıştır. ExxonMobil’in 2025 yılı sonunda günlük 900 bin varil hafif ham petrol üretmeyi planlaması, Trinidad ve Tobago için önemli bir fırsat sunmaktadır.
Surinam, denizaltı petrol rezervlerine sahip olup TotalEnergies ve Apache gibi büyük enerji şirketlerinin yatırımlarıyla büyümektedir. Surinam’daki enerji sektörü, Trinidad ve Tobago için yeni işbirlikleri ve enerji projeleri için bir diğer önemli alanı temsil etmektedir. Ayrıca Grenada, enerji açısından daha az kaynaklara sahip olsa da yenilenebilir enerji ve bölgesel enerji entegrasyonu konularında Trinidad ve Tobago’yla işbirliği yapma potansiyeline sahiptir.
Trinidad ve Tobago’nun Venezuela’yla olan gaz anlaşmasını sonlandırması, aynı zamanda bölgesel bir anlaşmazlık olan Essequibo bölgesi üzerindeki politikalarını da etkileyebilir. Essequibo, Venezuela’yla Guyana arasındaki tartışmalı bir sınır bölgesidir ve uzun yıllardır iki ülke arasında anlaşmazlık konusu olmuştur. Essequibo bölgesi, büyük doğal kaynaklar, özellikle petrol ve gaz rezervleriyle zengindir. Bu nedenle bölgedeki egemenlik mücadelesi uluslararası ilişkilerdeki önemli bir mesele olmuştur.
Uluslararası Adalet Divanı, Essequibo’nun Guyana’ya ait olduğuna karar vermiştir.[iii] Trinidad ve Tobago, bu kararı desteklediğini açıklamış ve Guyana’nın yanında olduğunu ifade etmiştir.[iv] Bu durum, Trinidad ve Tobago’nun Venezuela’yla olan ilişkilerinin gerilmesine yol açabilir. PDVSA’yla yapılan gaz anlaşmasının sona ermesi, Trinidad ve Tobago’nun Venezuela’yla olan diplomatik ilişkilerinin daha da zorlaşmasına neden olabilir. Aynı zamanda Trinidad ve Tobago’nun bu durumu, bölgedeki diğer büyük güçlerle (özellikle ABD’yle) olan stratejik bağlarını güçlendirecek şekilde değerlendirilmiş olabilir.
ExxonMobil, Trinidad ve Tobago’yla enerji işbirliğini derinleştirmek için ülkenin doğusundaki derin su bölgelerinde yeni keşifler yapmak üzere görüşmeler başlatmıştır. ExxonMobil, geçmişte Trinidad ve Tobago’daki bazı derin su bölgelerinden çekilmişti, ancak şimdi bu bölgelere geri dönmeye karar vermiştir. Bu derin su alanları, Venezuela ve Guyana’nın Stabroek Bloku’nun kuzeyinde yer almakta ve ExxonMobil için yeni bir keşif alanı oluşturmaktadır.
ExxonMobil’in Trinidad ve Tobago’daki derin su keşif alanlarına geri dönmesi, Trinidad ve Tobago’nun enerji sektörüne büyük katkı sağlayabilir. ExxonMobil’in Guyana’daki başarılarının ardından Trinidad ve Tobago’daki derin su alanlarında da benzer sonuçlar elde edilmesi beklenmektedir. Bu keşifler, ülkenin enerji üretimini artırabilir ve Trinidad ve Tobago’yu bölgedeki enerji pazarında daha rekabetçi bir oyuncu yapabilir.
Moonilal’in diğer büyük enerji oyuncularıyla da görüşmeler yürütüldüğünü açıklaması, Trinidad ve Tobago’nun enerji sektörü üzerindeki küresel etki alanını genişletme hedefinde olduğunu göstermektedir. Bu yeni yatırımlar, Trinidad ve Tobago’nun enerji üretim kapasitesini artıracak ve enerji güvenliğini sağlamlaştıracaktır.
Trinidad ve Tobago’nun Venezuela’yla enerji ilişkilerini sonlandırarak Guyana’nın yanında durması, ABD’nin bölgedeki stratejik çıkarlarını göz önünde bulundurması sonucu gerçekleşmiş olabilir. ABD, Guyana’nın enerji potansiyelini ve Venezuela’nın bölgesel etkisini sınırlamayı hedeflemektedir. Bu bağlamda Trinidad ve Tobago’nun ABD’yle güçlü ilişkiler kurması ve Karayipler’deki politikalarını Vaşington’la uyumlu hale getirmesi, Trinidad ve Tobago’nun kararını etkileyen faktörlerden biri olabilir.
Trinidad ve Tobago’nun Venezuela’yla olan gaz anlaşmasını sonlandırarak Guyana, Surinam ve Grenada gibi bölge ülkeleriyle enerji işbirliklerine odaklanması, ülkenin enerji politikasında önemli bir dönüm noktasıdır. Bu değişim, Trinidad ve Tobago’nun enerji güvenliğini artırmayı ve daha güvenli ve çeşitlendirilmiş enerji kaynaklarına yönelmeyi amaçladığını göstermektedir.
Bu stratejik değişiklik, Trinidad ve Tobago’nun Venezuela’yla olan ilişkilerini zayıflatabilir ve Essequibo bölgesi gibi bölgesel anlaşmazlıklarda Guyana’nın yanında yer almasına yol açabilir. ExxonMobil’in Trinidad ve Tobago’daki derin su keşiflerine geri dönmesi, ülkenin enerji üretimini artırarak Trinidad ve Tobago’yu Karayipler’de önemli bir enerji merkezi haline getirebilir.
Trinidad ve Tobago’nun enerji politikası, bölgesel ve küresel enerji piyasalarındaki değişimlere nasıl adapte olacağına bağlı olarak şekillenecektir. Ülke, yeni enerji işbirlikleriyle enerjisini çeşitlendirebilir ve bu sayede ekonomik büyümesini sürdürebilir. Ancak bu stratejik değişikliklerin diplomatik ve jeopolitik açıdan da önemli yansımaları olacaktır.
[i] Ruiz, Luis Alejandro, “Trinidad and Tobago Breaks Ties with Venezuelan Gas and Looks to Guyana, Suriname, and Grenada for Its Energy Future”, Guacamaya, https://guacamayave.com/en/trinidad-and-tobago-breaks-ties-with-venezuelan-gas-and-looks-to-guyana-suriname-and-grenada-for-its-energy-future/, (Erişim Tarihi: 03.08.2025).
[ii] Aynı yer.
[iii] International Court of Justice, “International Court of Justice Orders Venezuela to Refrain from Elections in Guyana’s Territory Pending Final Judgment”, International Court of Justice, https://dpi.gov.gy/international-court-of-justice-orders-venezuela-to-refrain-from-elections-in-guyanas-territory-pending-final-judgment/, (Erişim Tarihi: 03.08.2025).
[iv] “Trinidad and Tobago Maintains Support for Guyana in Border Controversy”, Guyana Chronicle, https://guyanachronicle.com/2023/12/05/trinidad-and-tobago-maintains-support-for-guyana-in-border-controversy/, (Erişim Tarihi: 03.08.2025).
