Son yıllarda Yunanistan’ın Avrupa ülkeleri arasında savunma alanında en çok işbirliğinde bulunduğu ülke Fransa olmuştur. Bu durumda Paris’in Doğu Akdeniz’e ilişkin emellerini Atina yönetimi üzerinden gerçekleştirmek istemesi belirleyici rol oynamıştır. Bu kapsamda iki ülkenin Doğu Akdeniz’de ortak hareket etmeleri, taraflar arasında özel bir ilişkinin kurulmasına yol açmıştır. Bu anlamda iki ülke arasındaki ortaklığın temelini savunma alanındaki işbirliği oluşturmaktadır.
Nitekim Fransa Savunma Bakanı Sebastien Lecornu, 23 Şubat 2023 tarihinde Atina’ya bir ziyaret gerçekleştirmiştir. Söz konusu ziyaret esnasında Lecornu, Yunanistan Başbakanı Kriakos Miçotakis’le bir araya gelmiştir. Görüşmenin odak noktasını Yunanistan’daki Belharra fırkateyninin inşası ve Yunanistan ile Fransa arasında 2021 senesinde imzalanan Stratejik Savunma Anlaşması oluşturmuştur.[1]
Bununla birlikte 2022 yılının Şubat ayında Yunanistan Parlamentosu, Miçotakis Hükümeti’ne Fransa’dan 3 milyar avro değerinde Belharra sınıfı fırkateynleri satın alması için yetki vermiştir. Atina ile Paris arasında imzalanan anlaşma, toplamda 4,4 milyar avrodan fazla olup; üç fırkateyn ve altı Rafale savaş uçağının alınmasını içermektedir. Bu fırkateynlerin Yunanistan’a 2026 senesinde teslim edilmesi beklenmektedir.[2]
Dolayısıyla taraflar arasındaki görüşme, iki ülkenin savunma alanındaki ortaklığının teyit edilmesini simgelemektedir. Fransa, Yunanistan’a önemli ölçüde silah ihracatı yapmaktadır. Bu durum, Paris yönetiminin Atina’ya olan yaklaşımını daha da özel kılmaktadır. Son yıllarda Yunanistan, Fransa’nın silah pazarı için önemli bir müşteri olmuştur. Yunanistan, Fransa’dan fırkateyn savaş gemilerinin yanı sıra Rafale savaş uçakları da satın almıştır. Yunanistan’ın Rafale savaş uçaklarını tercih etmesi, Amerika Birleşik Devletleri’ne (ABD) tamamen güvenmediği ya da kendisini daha sağlama almaya çalıştığı şeklinde yorumlanabilir.
Yunanistan, Fransa’dan fırkateyn satın almasının yanı sıra İtalya’dan da korvet sipariş etmiştir. Bu bağlamda Atina’nın Paris ve Roma’yla olan ilişkilerinde “savunma” boyutunun ağır bastığı söylenebilir. Bir başka deyişle Yunanistan’ın silahlanma noktasında tek bir aktöre bağımlı kalmak istemediği ifade edilebilir. Ayrıca Yunanistan, Fransa’dan savaş uçağı alarak Paris’i kendi güvenlik politikasına eklemlemeye çalışmaktadır.
Öte yandan Fransa, AB içinde birliğin savunma alanındaki en önemli ülkesi olarak ön plana çıkmaktadır. 2017 yılında Fransa Cumhurbaşkanı olan Emmanuel Macron, AB’nin Rusya, Çin ve ABD gibi aktörler karşısında kendisini savunabilmek amacıyla bir Avrupa Ordusu kurulmasını savunmaktadır.[3] Bu bağlamda Almanya, AB içinde ekonomik gücüyle ön plana çıkarken; Fransa ise savunma alanındaki kilit aktördür. Bu nedenle Yunanistan açısından AB’nin savunma alanındaki en mühim ülkesiyle işbirliği geliştirmek, yalnızca ikili ilişkilerin ilerletilmesi anlamına gelmemektedir. Yani Fransa-Yunanistan hattındaki münasebetlerin savunma alanındaki işbirliği vesilesiyle daha da derinleştiği ve bunun AB boyutunun da bulunduğu yorumu yapılabilir.
Ayrıca Fransa ile Yunanistan arasında 2021 senesinde imzalanan savunma anlaşması, Avrupa’nın stratejik özerklik elde etmesinin ilk adımı olarak nitelendirilmiştir. Zira iki ülke arasındaki anlaşma, taraflardan birinin NATO üyesi olsa bile üçüncü bir ülke tarafından saldırıya uğraması durumunda, karşılıklı yardım sağlanmasını öngörmektedir.[4] Bu bakımdan Fransa’nın Avrupa Ordusu bağlamında Yunanistan’ı önemli bir partner olarak gördüğü öne sürülebilir. Buna ek olarak Fransa’nın amacının Yunanistan’ı yanına çekerek Avrupa’nın stratejik özerkliğine zarar verdiğini düşündüğü Washington’un Atina’yla ilişkilerinin gelişmesine set çekmektir, denilebilir.
Macron’un Doğu Akdeniz’deki jeopolitik gerçekleri göz ardı ederek Yunanistan’a sunduğu açık desteğin arkasında, Fransa Cumhurbaşkanı’nın kendisini Avrupa’nın egemenliği hususunda kilit aktör olarak konumlandırmak istemesi de belirleyici rol oynamaktadır.
Diğer taraftan iki ülke arasındaki ortaklığın gelişmesinde etkili olan bir diğer faktör de enerji alanında yapılan işbirliğidir. Bu bağlamda son zamanlarda Atina-Paris hattında artan işbirliği, Fransa’nın Doğu Akdeniz’deki ekonomik ve enerji çıkarlarıyla açıklanabilir. Dolayısıyla Fransa, Yunanistan’ı bölgede kendi emellerini gerçekleştirebilmek için bir vekil aktör olarak kullanmak istediği şeklinde bir değerlendirme yapılabilir.
Sonuç olarak Atina ile Paris arasında artan savunma işbirliği vesilesiyle Fransa, Yunanistan’ın kendi güvenlik politikasını şekillendirirken en çok güvendiği ülkelerden biri hâline gelmiştir. Zaten bu yüzden de son yıllarda taraflar arasında stratejik bir işbirliği gelişmiştir. Fransa ile Yunanistan arasındaki ilişkilerin derinleşmeye devam edeceği ve tarafların savunma alanındaki işbirliğini arttırmaya yönelik adımlar atmayı sürdüreceği söylenebilir. Bunun yansıması olarak da Yunanistan, Fransa’dan silah alımına devam ederek Paris’i kendi savunma politikasına eklemlemeye yönelik girişimlerini hızlandıracaktır.
[1] “Greece’s Prime Minister Meets with Defence Minister of France”, The Greek Herald, https://greekherald.com.au/news/greeces-prime-minister-meets-with-defence-minister-of-france/, (Erişim Tarihi: 25.02.2023).
[2] Aynı yer.
[3] “Macron Calls for ‘True European Army’ to Defend Against Russia, US, China”, Euractiv, https://www.euractiv.com/section/defence-and-security/news/macron-calls-for-european-army-to-defend-against-russia-us-china/, (Erişim Tarihi: 25.02.2023).
[4] “France and Greece Take First Step Towards EU Force in NATO”, Euractiv, https://www.euractiv.com/section/politics/short_news/france-and-greece-take-first-step-for-eu/, (Erişim Tarihi: 25.02.2023).
