Batı Dünyası’nın en büyük ve gelişmiş ekonomilerini temsil eden Yediler Grubu (G7), Almanya, Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Fransa, İngiltere, İtalya, Japonya ve Kanada’dan oluşmaktadır. Ayrıca Avrupa Birliği (AB) de G7 toplantılarında temsil edilmektedir. Bir dönem Rusya’nın katılmasıyla G8’e dönüşen forumun 2014 yılında Şoçi’de toplanması planlanmaktaydı. Ancak Rusya’nın Ukrayna’nın egemenliğini ihlal etmesi nedeniyle söz konusu toplantı gerçekleşmemiş ve G7’ye dönüş yaşanmıştır. Gayriresmi bir forum olan G7’nin temel öncelikli alanları; küresel ekonomi, üye devletlerin dış ve güvenlik politikası, kalkınma ve iklimdir.[1]
Çeşitli dönemlerde farklı seviyelerde toplanan G7 ülkeleri, en son 18 Nisan 2023 tarihinde Dışişleri Bakanları düzeyinde bir araya gelmiştir. Yapılan toplantıda “barış ve güvenliği teşvik etmek” ve “küresel zorluklar” başlıkları ele alınmıştır. İlk başlık altına konuşulan konular, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı saldırganca savaşı, Hint-Pasifik, Çin, Kuzey Kore, Myanmar, Afganistan, İran, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da barış ve istikrar için işbirliği, Orta Asya ülkeleriyle ortak çalışma, G7-Afrika Ortaklığı; Latin Amerika ve Karayip ortaklarıyla İşbirliği’dir.
İkinci başlıkta ise özgür ve açık uluslararası düzen, küresel yönetişim, barış inşası ve barışı koruma, silahsızlanma ve silahların yayılmasının önlenmesi, ekonomik dayanıklılık ve ekonomik güvenlik, kalkınma finansmanı ve altyapı, uzay ve siber güvenlik; dezenformasyon da dahil yabancı müdahaleye karşı mücadele, enerji güvenliği, iklim değişikliği ve çevresel bozulma, gıda güvenliği, beslenme ve insani yardım, küresel sağlık, cinsiyet eşitliği ve afet riskinin azaltılması konuşulmuştur.[2]
Toplantının akabinde açıklanan bildiride tarafların küresel sisteme yönelik tehditlere karşı birlik oldukları vurgulanmıştır. Ayrıca iklim değişikliği ya da gıda ve enerji güvenliği gibi küresel zorlukları ele almak ve Birleşmiş Milletler (BM) Şartı’na saygı duyarak hukukun üstünlüğüne dayalı özgür ve açık uluslararası düzeni desteklemek amacıyla müşterek harekete geçme taahhütlerini yeniden onaylamışlardır. Bununla birlikte insan haklarını ve adaleti savunan ve savunmasız kişilerin ihtiyaçlarını karşılayan şeffaf toplumları desteklemek için beraber çalışacaklarını belirtmişlerdir.[3]
Bildiri kapsamında G7 ülkelerinin Rusya-Ukrayna Savaşı’na karşı net olarak ortak bir tutum benimsediği görülmektedir. Zira Almanya’nın da dahil olduğu grup, Rusya’nın şartsız geri çekilmesini talep etmiştir. Ayrıca Moskova’ya yönelik yaptırımların sürdürülmesi, Kiev’e destek sağlanması ve Rusya’ya yönelik olası desteklere karşı ortak duruş sergilenmesi konusunda taraflar iradelerini ortaya koymuştur.
Çin özelinde ise G7 devletleri, söz konusu ülkeyle birlikte çalışmaya ihtiyaç duyduklarını kabul etmektedirler. Ancak Çin’in şeffaf ve adil olması ve rekabeti engelleyici adımlar atmaması istenmektedir. Bununla birlikte tehdit ve zorlama gibi yöntemlere başvurulmaması noktasında da ikazda bulundukları görülmektedir. Ayrıca bildiride, Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki iddialarının yasal dayanağının olmadığı ve Pekin’in bölgeyi militarize etmeye dönük faaliyetlerine karşı oldukları belirtilmektedir. Buna ek olarak Tayvan’ın bir devlet olarak kabul edilmeksizin Dünya Sağlık Örgütü gibi kuruluşlara katılmasının desteklendiği vurgulanarak bölgedeki sorunun barışçıl yollarla çözülmesi telkin edilmiştir.
Kuzey Kore’nin nükleer faaliyetlerinin kınandığı bildiride, aynı zamanda Myanmar’daki darbe de eleştirilmektedir. Ayrıca güvenlik, insan hakları ve siyasi durumla ilgili endişeler dile getirilmiştir. Afganistan özelinde ise kötüleşen ekonomik duruma, artan güvenlik tehditlerine ve özgürlükler üzerindeki baskıya dikkat çekilmektedir. İran’a yönelik açıklamada ise nükleer silah geliştirmemesi ve insansız hava araçlarının (İHA’lar) farklı devletlere ve devlet dışı aktörlere istikrarı bozacak şekilde aktarmaması istenmiştir.
Tüm bunların yanı sıra G7 ülkeleri, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki normalleşme süreçlerini memnun olduklarını açıklamış ve egemenliğini, bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü destekledikleri Orta Asya’yla bölgesel tehditlere ve zorluklara karşı beraber çalışma noktasındaki taahhütlerini yenilemiştir. Afrika ve Latin Amerika devletleriyle ise bölgesel sorunların çözülmesi ve işbirliği yapılması noktasında bir irade ortaya koyulmuştur. İkinci başlıkta ise söz konusu konular kapsamındaki sorunlara dair var olan dünya sistemi, liberal değerler, BM ve çeşitli araçlar aracılığıyla çözüm haritaları belirlenmeye çalışılmıştır.
Anlaşılacağı üzere bildiri, Batı Dünyası’nda değişen bir şey olmadığının göstergesidir. Açıklamada temel olarak Batı’nın kendi değerleri üzerinden bölgesel ve küresel okumasını sürdürdüğü ve çeşitli söylemler geliştirdiği görülmektedir. Rusya-Ukrayna Savaşı konusunda Almanya’nın ABD’nin etkisinde olduğu net bir şekilde görülmüştür. Ancak Çin konusunda bir tutum değişikliği söz konusudur. Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) bazında yapılan açıklamalarda bir tehdit ve rakip olarak tanımlanan Çin’le işbirliği yapılmasına ihtiyaç duyulduğunun belirtilemesi önemli bir ayrıntıdır. Lakin bunun yine G7 ülkelerinin çıkarlarıyla doğrudan alakalı olduğu söylenebilir ve G7’nin zaten ekonomik temelli bir oluşum olduğu düşünüldüğünde, bu gayet doğal bir durumdur.
Neticede Çin, hala Batı ekonomileri için ucuz üretim noktasında önemli bir ülkedir. Ancak G7, Çin’le işbirliğinin geliştirilmesi için bazı şartlar öne sunmaktadır. Bunun Pekin tarafından olduğu gibi kabul edilmesi pek mümkün değildir. Diğer yandan Çin ile Batı arasında artan gerilim, Pekin’i Moskova’ya yakınlaştırmaktadır. Bu nedenle de Batı’nın G7 üzerinden Çin’e siyasi ve ekonomik mesajlar vererek Rusya’yla yakınlaşmasının önüne geçmeye çalıştığı öne sürülebilir.
[1] “Group of Seven (G7)”, Federal Ministry of Finance, https://www.bundesfinanzministerium.de/Content/EN/Standardartikel/Topics/world/G7-G20/Group-G7-G8.html#:~:text=The%20G7%20consists%20of%20Canada,they%20meet%20for%20annual%20summits., (Erişim Tarihi: 29.04.2023).
[2] “Foreign Ministers’ Meeting Communiqué – G7 Japan 2023”, Government of Canada, https://www.international.gc.ca/news-nouvelles/2023/2023-04-18-g7-foreign-ministers-ministres-affaires-etrangeres-g7-communique.aspx?lang=eng, (Erişim Tarihi: 29.04.2023).
[3] Aynı yer.
