Son dönemlerde İngiltere ile Arnavutluk arasındaki ilişkilerin gerildiği görülmektedir. Bunun temel sebebi ise Manş Kanalı vesilesiyle Arnavut göçmenlerin İngiltere’ye yasadışı şekilde girişler gerçekleştirmesidir. Özellikle İngiltere’ye yönelik düzensiz göçün yarısından fazlasının Arnavutlardan oluşması, Londra’nın konu üzerine eğilmesine sebebiyet vermektedir. Ayrıca İngiltere’deki Muhafazakar Hükümet’in düzensiz göçe karşı sert politikasının bulunması da taraflar arasındaki gerilimi tırmandırmaktadır.
İngiltere’de Muhafazakar Parti, ana muhalefetteki İşçi Partisi’nin aksine düzensiz göç konusunda sert önlemlerle ön plana çıkmaktadır. Muhafazakar Parti’nin söz konusu politikasının Boris Johnson, Liz Truss ve Rishi Sunak fark etmeksizin bir süreklilik içinde olduğu söylenebilir. Üç Başbakan da genelde düzensiz göç, özelde ise Arnavut göçmenler noktasında ortak bir yaklaşım benimsemiştir. Tüm bunlarla birlikte Sunak’ın adı geçen diğer iki Başbakana kıyasla etnik İngiliz olmaması, kendisini kabul ettirebilmek için düzensiz göç konusunda daha sert politikalar izlemesine yol açmaktadır.
Öte yandan Manş Kanalı vesilesiyle İngiltere’ye giriş yapanların çoğunluğunu Arnavut kökenli göçmenler oluşturmaktadır. İstatiksel verilere bakıldığında İngiltere Hükümeti, halihazırda Arnavutların Manş Denizi’ni geçen insanların yaklaşık %60’ını oluşturduğuna dikkat çekmektedir. Bu rakam, 2021 senesine göre 100 kat daha fazla olması bakımından da çarpıcıdır.[1] Bunların yanı sıra son yıllarda Arnavutların mali olarak yaşadıkları sıkıntılar, dışa göçü arttırmıştır. Bu bağlamda Arnavutların en çok göç etmeye çalıştıkları ülke olarak İngiltere ön plana çıkmaktadır.
Tahmin edileceği üzere bu durum, Arnavutluk’tan gerçekleşen göçleri, İngiltere’nin göç politikasındaki bir numaralı sorunu haline getirmiştir. Öyle ki; 31 Ekim 2022 tarihinde İngiltere İçişleri Bakanı Suella Braverman, Manş Kanalı vasıtasıyla gerçekleşen küçük tekne geçişlerini ülkenin güney kıyılarının işgali olarak nitelendirmiş ve “yasadışı göçün” kontrolden çıktığını öne sürmüştür.[2]
Braverman’dan önce selefi Priti Patel de düzensiz göç konusunda Arnavutları hedef alan ifadelerde bulunmuştur. Dolayısıyla İngiliz bürokrasisinin en üst noktalarında bulunan bakanların bu tarz açıklamalarda bulunmaları, taraflar arasındaki tansiyonu arttırmıştır.
Diğer taraftan Braverman’ın bahse konu olan ifadelerine Arnavutluk Başbakanı Edi Rama sert tepki göstermiştir. Rama, Braverman’ı yabancı düşmanlığını körüklemekle suçlamış ve Londra’nın göç hususunda yaşadığı sıkıntılar için Arnavutluk’u suçlamasının bir delilik olduğunu söyleyerek mevzubahis durumun İngiltere’nin izlediği başarısız siyasetle ilgili olduğunu belirtmiştir.[3] Görüleceği üzere, iki Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) müttefikinin arası düzensiz göç sebebiyle açılmıştır.
Tüm bunlarla birlikte 4 Aralık 2022 tarihinde İngiltere Göç Bakanı Robert Jenrick, Arnavutların gözle görülür derecede güvenli bir ülkeden geldikleri için İngiltere’ye sığınma talebinde bulunmalarının yasaklanmasını talep etmiştir.[4] İngiliz Bakanın bu açıklamaları, Londra’nın soruna atfettiği önemi göstermesi bakımından dikkat çekicidir. Bu noktada İngiltere Hükümeti’nin temel amacının Arnavut göçmenlerin sayısını asgari seviyeye indirgemek olduğu öne sürülebilir.
Anlaşılacağı gibi, Londra’nın göç politikasında Arnavut göçmenler “odak noktasını” oluşturmaktadır. Bu kapsamda ekonomik sorunlarla boğuşan Londra yönetiminin Arnavut göçmenler üzerinden dikkatleri başka noktaya çekmeye çalıştığı iddia edilebilir. Ayrıca Sunak Hükümeti, söz konusu sorun karşısında Muhafazakar milletvekillerinin de yoğun baskısı altında kalmıştır. Zira son zamanlarda İngiltere’deki göç olgusunun Arnavutlar üzerinden gelişmesi, parti içinde tepkilere yol açmıştır. Sunak’ın Arnavut göçmenlere ilişkin planını bu çerçevede değerlendirmek mümkündür.
Bu bağlamda Sunak, 13 Aralık 2022 tarihinde Arnavut göçmenlerin 2023 yılının sonuna kadar sınır dışı edilmesini öngören beş maddelik planını açıklamıştır. Plana göre, Arnavutlardan gelen talepleri işlemek için 400 uzmandan oluşan özel bir birim kurulacaktır. Bunun yanı sıra İngiltere sınır görevlilerinin de Tiran’la yapılacak yeni bir anlaşma kapsamında Arnavutluk’ta konuşlanması planlanmaktadır.[5]
Beş maddelik plan incelendiğinde, ilk olarak askeriye, sivil güçler ve istihbaratı içerecek yeni, birleşik bir küçük gemi komutası oluşturulacağı belirtilmiştir. İkincisi, düzensiz göçmenlerin banka hesabı açması yasaklanacaktır. Üçüncüsü, sığınmacılar artık otellerde değil; yurtlarda ve askeri depolarda barınacaktır. Dördüncüsü ise sığınma vakalarıyla ilgilenen çalışanların Arnavutluk’un güvenli bir ülke olduğunu anlamaları sağlanacaktır. Son olarak 2023 senesinin başında Londra, İngiltere’ye yasadışı yollardan gelen kişilerin ülkede sığınma talebinde bulunamayacaklarını garanti altına alacak yasalar çıkaracaktır.[6]
Görüleceği üzere, Arnavut göçmenlerin 2022 yılı itibarıyla İngiltere’ye giriş yapan en büyük topluluk olmaları, Londra’nın özel tedbirler almasına yol açmıştır. Sunak’ın mevzubahis planı da bunun yansımasıdır. Üstelik Sunak’ın planının taraflar arasındaki gerginliği daha da arttırması muhtemeldir.
Sonuç olarak İngiltere ile Arnavutluk arasındaki münasebetlerin “göç” bağlamında daha da gerilebileceği söylenebilir. Londra yönetiminin genelde düzensiz göçmenlere ve özelde de Arnavut göçmenlere karşı sert tutumunu değiştirmesi beklenilmemelidir. Tüm bu hususlar göz önünde bulundurulduğunda, Londra’nın Manş Kanalı vesilesiyle ülkeye giriş yapan Arnavut göçmenlerin sayısını asgari seviyeye indirmeyi hedefleyeceği öngörülebilir.
[1] Flora Thompson, “Majority of Migrants Crossing Channel are Albanian-Reports”, The Independent, https://www.independent.co.uk/news/uk/priti-patel-channel-isu-albania-border-force-b2151836.html, (Erişim Tarihi:19.12.2022).
[2] “UK Minister Under Fire for Calling Migrants an Invasion”, Associated Press, https://apnews.com/article/british-politics-immigration-migration-europe-english-channel-6f72588f2685a1154b3eca633fe3ef66, (Erişim Tarihi:19.12.2022).
[3] “Albania’s PM Says Britain is Becoming a ‘Madhouse’ as the country’s Prince Leka Brands MPs ‘Purely Xenophobic’ After Suella Braverman Blamed Albanians for Rise in Number of Migrant Channel Crossings”, Daily Mail, https://www.dailymail.co.uk/news/article-11383587/Albanian-leader-puts-fast-track-removal-migrants-jeopardy-accuses-UK-bias.html, (Erişim Tarihi:19.12.2022).
[4] “Albanians Should be Banned from Claiming Asylum in Britain Because They Come from a ‘Demonstrably Safe Country’, Says Immigration Minister Robert Jenrick, as Government Mulls New Australian-Style Border Laws”, Daily Mail, https://www.dailymail.co.uk/news/article-11499425/Albanians-barred-claiming-asylum-UK-says-minister.html, (Erişim Tarihi:19.12.2022).
[5] Giada Kuka, “Sunak Promises The Expulsion of Albanian Migrants, Reveals 5-Point Plan”, Euronews, https://euronews.al/en/sunak-promises-the-expulsion-of-albanian-migrants-reveals-5-point-plan/, (Erişim Tarihi:19.12.2022).
[6] Aynı yer.
