Sputnik’in 10.01.2024 tarihli haberine göre; Slovakya Başbakanı Robert Fico, kaleme aldığı makalede “Batı’nın Ukrayna stratejisinin en başından beri işe yaramadığını” söylemiştir. Robert Fico, makalesinde şu ifadeleri kullanmıştır: [i]
“Batı’nın Rusya’daki durumu değerlendirirken defalarca yanıldığını görmek şok edici. Gerçekler acımasızdır. Rusya bölgedeki askeri kontrolü tamamen elinde tutmaktadır. Ne Rus ekonomisi ne de Rus para birimi çökmüş değil. Rusya karşıtı yaptırımlar bu devasa ülkenin kendi kendine yeterliliğini arttırıyor. Rus enerji devleri, Çin ve Hindistan’a rekor düzeyde tedarik yaptıklarını bildiriyor. Ukrayna Devlet Başkanı’nın konumu sarsılırken, Rusya Devlet Başkanı siyasi desteğini arttırıyor ve güçlendiriyor.”
Ukrayna’daki çatışmanın en başından beri Washington ve Brüksel’in istediği siyah-beyaz vizyonu doğrultusunda ilerlediğini vurgulayan Slovakya Başbakanı, bu görüşü reddettiğini belirtmiştir. Makalede Rusya’nın da güvenlik garantilerine ihtiyacı olduğunu dile getiren Fico, AB ve Rusya’nın bir ölçüde “birleşik gemiler” olduğu ve birbirlerine ihtiyaç duydukları yönündeki son dönem Avrupa retoriğine geri dönülmesi gerektiğine inandığını belirtmiştir. Rusya’nın dile getirdiği güvenlik kaygılarına atıf yapan Slovakya Başbakanı, şu yorumda bulunmuştur:[ii]
“Ukrayna’daki savaşın kökleri; 2014 yılına, Ukrayna siyasi sahnesinin gelişimine ve Rus vatandaşı olan yurttaşlarla olan ilişkilerine dayanmaktadır. Ve tabii ki ABD’nin 2014’ten bugüne kadar Ukrayna’da olmuş ve olmakta olan her şey üzerindeki toplam etkisine dayanıyor. Örneğin ABD’nin komşusu olan Meksika Savunma Bakanlığı’nın tamamının Rusya’nın kontrolü altında olduğunu düşünün, devlet başkanı da dahil olmak üzere siyasi liderlerden bahsetmiyorum bile”
Daha önce iki dönem daha başbakanlık yapmış olan Robert Fico, 25 Ekim 2023 tarihinde üçüncü kez başbakanlık koltuğuna oturmuştur. Göreve gelişinin ertesi günü yaptığı açıklamada ilk iş olarak Slovakya hükümetinin Ukrayna’ya sağladığı askeri yardımı geri çekmiştir. Fico’nun ifadesine göre Batı bloğunda “sağladığı yardımı geri çekmesi bakımından” Slovakya bir ilke imza atmıştır; insani yardımın ise durmayacağını özellikle eklemiştir. Slovakya halkının Ukrayna’dan daha acil sorunları olduğunu söyleyen Fico, “Askeri operasyonların derhal durdurulması Ukrayna için elimizdeki en iyi çözümdür. AB, silah tedarikçisinden barış yapıcıya dönüşmelidir.” ifadelerini kullanmıştır. Bu bağlamda Slovakya Başbakanı, Batı yaptırımlarının da Rusya’dan ziyade kendilerine zarar verdiğini iddia etmiş ve bu yüzden yeni yaptırım paketlerini desteklemeyeceğini ifade etmiştir.[iii]
Yukarıda bahsedilen gelişmelerin ışığında Robert Fico, Ukrayna’nın NATO’ya kabul edilmesinin 3. Dünya Savaşı’nı çıkarabileceğini ileri sürmüştür.[iv] Bunun yanı sıra Batı ülkelerini Ukrayna Savaşı’nı körüklemek ve çıkmaza sokmakla itham eden Slovakya Başbakanı, şu ifadeleri kullanmıştır:[v]
“Ukrayna’nın NATO üyeliği söz konusu olursa bunun bizim için bir sorun olacağını seçimden önce söylemiştik. Bunu NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’le yaptığım görüşmede de söyledim: sürpriz olmaması için, Slovak hükümetinde hakim olan parti adına konuşuyorum, Ukrayna’nın NATO üyeliğini kabul etmeyeceğimizi söylüyorum. Zira bu Üçüncü Dünya Savaşı’nın başlangıcı olur. Bunun asla olmayacağına inanıyorum. Slovak siyasi sahnesini etkileme fırsatım olduğu sürece böyle bir kararı veto etme hakkımı kullanacağım…. Ben Ukrayna’daki çatışmaya askeri bir çözüm bulunabileceğine inanmıyorum. Kendimize itiraf etmeli ve şunu söylemeliyiz: Ukrayna, durumu askeri olarak tersine çevirmek için yeterli güce sahip değil, herhangi bir karşı saldırı yapabilecek kapasitede değil. Dünyadaki tüm silahları, tüm parayı oraya akıtabiliriz ama Rusya askeri olarak asla yenilmeyecektir.”
2023 yılının sonlarında Ukrayna’nın karşı saldırısının verimliliği sorgulanmaya başlanmıştır. Bu tartışmalar bağlamında Slovak liderin tavrı nettir. Avrupa ve Rusya arasındaki ticari ilişkilerin zayıflamasının en başta Avrupa için kötü olduğunu savunmaktadır. Rusya’nın Ukrayna’yı kendi etki alanı olarak görmesine saygı duyan Fico, Rusya’nın “NATO genişlemesine bağlı güvenlik kaygıları” söylemine hak vermektedir. Bunlara paralel olarak da Ukrayna’ya yapılan askeri yardımları gereksiz bulmaktadır.
[i]“Slovakya Başbakanı Fico: Batı’nın Ukrayna stratejisi en başından beri işe yaramıyor”, Sputnik, https://sputniknews.com.tr/20240110/slovakya-basbakani-fico-batinin-ukrayna-stratejisi-en-basindan-beri-ise-yaramiyor-1079507026.html (Erişim Tarihi: 10.01.2024).
[ii] Aynı yer.
[iii]“Slovakia’s New Populist PM Announces Halt Of Military Aid To Ukraine”, France 24, https://www.france24.com/en/europe/20231026-slovakia-announces-halt-of-military-aid-to-ukraine (Erişim Tarihi: 10.01.2024).
[iv] “Slovakya Başbakanı Fitzo: Ukrayna’nın NATO’ya Kabulü 3. Dünya Savaşı’nın Başlangıcı Olur”, Sputnik, https://sputniknews.com.tr/20231220/slovakya-basbakani-fitzo-ukraynanin-natoya-kabulu-3-dunya-savasinin-baslangici-olur-1078654779.html (Erişim Tarihi: 10.01.2024).
[v] “Slovakya Başbakanı: Dünyadaki Hiçbir Silah Ukrayna’nın Rusya’yı Yenmesine Yardımcı Olmayacak”, Sputnik, https://sputniknews.com.tr/20231222/slovakya-basbakani-dunyadaki-hicbir-silah-ukraynanin-rusyayi-yenmesine-yardimci-olmayacak-1078723881.html (Erişim Tarihi: 10.01.2024).
