Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski, 16 Ocak 2024 tarihinde İsviçre’nin Davos kentinde düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’nun yıllık toplantısına katılmıştır. Bu, Zelenski’nin Davos’a başkan olarak ilk ziyareti olmuştur. Daha önceki yıllarda video aracılığıyla konuşan Zelenski, bu yıl Ukrayna’nın acil ihtiyaçlarını duyurmak için önemli bir mesaj vermeyi amaçlamıştır.[i] Birçok ülkeden üst düzey yetkililerin katıldığı etkinlikte, çatışma çözümü ve yapay zekâ gibi çeşitli konularda sunumlar yapılmıştır.[ii]
Zelenski, ülkesinin uzun süredir devam eden ve büyük ölçüde çıkmaza giren savaşı Batılı liderlerin gündeminde tutmayı planlamıştır. Fakat dünyanın gündeminde İsrail’in Hamas’la sürdürdüğü savaş da vardır. Davos’ta ele alınan konular arasında, Avrupa’da inovasyon, üretken yapay zekanın ekonomik etkisi ve şirketlerin temiz teknolojilere desteği gibi konular yer almıştır.[iii]
En dikkat çeken temaslardan biri de Katar ve Ürdün başbakanları arasındaki görüşmeler olmuştur. Ayrıca Çin Başbakanı Li Qiang, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan’ın konuşmaları da programda yer almıştır. Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdulrahman El Tani, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki gemilere düzenlediği saldırıların odak noktasının “semptomlara odaklanmak ve gerçek sorunu tedavi etmemek” olduğunu belirtmiştir. El Tani, ABD ve İngiltere’nin bu saldırılara misilleme yapmasına neden olan asıl sorunun İsrail’in Hamas’a karşı savaşı olduğunu söylemiştir.[iv]
Ülkesine yabancı yatırım çekmeyi amaçlayan Çin Başbakanı Li ise “kucağımızı sona kadar açıyoruz” demiştir. Geçen yıl Çin ekonomisinin %5.2 büyüdüğünü ve bunun da hedef olarak belirlenen %5’in üzerinde olduğunu vurgulayan Başbakan Li, ülkesinin gelişmiş bilgisayar çiplerini satın alabilme yeteneğini sınırlayan Amerikan yaptırımlarını şu sözlerle eleştirmiştir:[v] “Teknolojinin başarıları tüm insanlığa fayda sağlamak için kullanılmalıdır ve başka bir ülkeyi sınırlamak, bastırmak için bir yöntem olarak kullanılmamalıdır.”
Çin Başbakanı Li’nin konuşmasında, ülke ekonomisinin büyümesine dair açıklamalar ve ABD’nin bilgisayar çipi alımlarına getirdiği kısıtlamalara yönelik eleştiriler önemli bir yer tutmuştur. Bu, küresel ekonomik dengeler ve ticaret ilişkileri açısından önemli bir gelişmedir.
Avrupa Komisyonu Başkanı Von der Leyen ise AB’nin Pekin’den kopmak istemediğini, ancak “pazar erişimi, rekabet koşulları ve ekonomik güvenlik” konularında aşırı derecede bağımlılığın risklerini hafifletmek istediğini tekrarlamıştır. Von der Leyen, Çin’in bilgisayar çiplerinde kullanılan metal ihracatına getirilen kontrollere de dikkat çekmiştir.
Avrupa Komisyonu Başkanı’nın bu çıkışı, AB’nin Çin’le olan ekonomik ilişkilerindeki zorlukları ve riskleri yansıtmaktadır. Bu durum, küresel ticaretteki dengelerin değişimine işaret edebilir.
Zelenski’nin Davos’a yapmış olduğu bu ziyaret, ülkesinin Rusya’yla olan çatışmasına dikkat çekme ve küresel destek arama çabalarını yansıtmaktadır. Bu, uluslararası arenada Ukrayna’nın nasıl pozisyon aldığını göstermektedir. Sonuç olarak bu gelişmeler küresel liderlerin farklı önceliklere sahip olduğunu ve uluslararası gündemin çeşitli konulara yoğunlaştığını ortaya koymaktadır. Diplomatik ilişkilerdeki karmaşıklık ve ekonomik dengelerin hızla değişimi bu noktada dikkat çekmektedir.
[i] “Zelenskyy Takes Center Stage in Davos as He Tries to Rally Support for Ukraine’s Fight”, NBC News, https://www.nbcnews.com/news/world/zelenskyy-davos-rallies-support-ukraine-war-russia-rcna134060, (Erişim Tarihi: 16.01.2024).
[ii] “Zelenskyy Takes Center Stage in Davos as He Tries to Rally Support for Ukraine’s Fight”, Associated Press News, https://apnews.com/article/zelenskyy-davos-world-economic-forum-ukraine-russia-00270fe7a2742d8d00b6cc482ffc3484, (Erişim Tarihi: 16.01.2024).
[iii] Aynı yer.
[iv] Aynı yer.
[v] Aynı yer.
