Çin Halk Kurtuluş Ordusu, 5-18 Temmuz 2024 tarihleri arasında Lao Halk Ordusu’yla ortak tatbikatlar icra etmiştir. Çinli askerler, Kuşak ve Yol Girişimi çerçevesinde yakın zamanda inşa edilen demiryoluyla Laos’a sevk edilmiştir. Böylece demiryolu, aynı zamanda Laos’a askeri donanım getirmek için de kullanılmış ve Laoslu askerler, Çin silahlarının kullanımı konusunda eğitim almıştır. Çin ve Laos arasındaki ortak tatbikatlar Çin’in Güneydoğu Asya bölgesindeki ordularla koordinasyonu artırma niyetini ortaya koymuştur.
Çin Ordusu, bir basın açıklaması yayınlayarak tatbikatın ağır makineli tüfekler, keskin nişancı tüfekleri ve el bombası fırlatıcıları da dahil olmak üzere çeşitli silahlarla canlı atış yapılmasını içerdiğini açıklamıştır. Ayrıca mühendislerinin Laos’ta insansız hava araçları kullandığını söylemiş ve Çinli bir askeri uzman devlete ait Global Times Gazetesi’ne verdiği demeçte, Çin insansız hava araçları ve robotların keşif uçuş yeteneklerini artırdığını söylemiştir. Laos’un Askeri Eğitim Başkanı Yarbay Santi Chanthalangsone, “Çinliler bizim için faydalı olabilecek silahlara ve uzmanlığa sahip olabilirler. Bu tatbikat askeri bağlarımızı güçlendirecek, silahlı kuvvetlerimizin yapılandırılması ve modernizasyonuna yardımcı olacaktır” şeklinde konuşmuştur.[i]
Küçük bir ülke olmasına rağmen Lao Halk Devrimci Partisi tarafından yönetilen tek partili bir devlet olan Laos, Güneydoğu Asya ile Çin arasında önemli bir ticaret bağlantısı olan Mekong Nehri boyunca stratejik bir konuma sahiptir.[ii] Ayrıca Laos, çatışmalarla dolu bir tarihi geçmişe sahiptir. Vietnam Savaşı sırasında tarihte en çok bombalanan ülke olmuştur. Çünkü savaş yalnızca Vietnam sınırları içerisinde kalmamış ve komşu ülkelere de sıçramıştır. Laos’ta bulunan hala patlamamış bombalar tehlike oluşturmaya devam etmektedir.
2023 yılında Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Laos Cumhurbaşkanı Thongloun Sisoulith, Pekin’de bir araya gelmişti. İki ülke arasındaki ilişkileri zenginleştirmek, dünya barışına, kalkınmasına katkı sağlamak için 5 yıllık bir eylem planı hazırlamanın yanı sıra karşılıklı siyasi güveni derinleştirmek adına Şi, Çin-Laos Demiryolu’ndan faydalanarak iki ülke arasındaki ekonomik koridorun gelişmesinin Kuşak ve Yol Girişimi’ne örnek teşkil edeceğini dile getirmiştir.[iii] Şimdi görünen o ki, 2023 yılında ticarete ivme kazandıracak bir fırsat olarak görülen demiryolu, Çin’in bölgedeki askeri stratejisinde de önemli bir rol üstlenmiş durumdadır.
Çin’deki Yunnan Ticaret Departmanı Müdürü Yang Mu, 12 Temmuz 2024 tarihinde yaptığı açıklamada, Çin-Laos Demiryolu’nun hizmet ağının Laos, Tayland, Vietnam ve Myanmar dahil olmak üzere Kuşak ve Yol Girişimi’ne katılan 12 ülkeye genişletildiğini bildirmiştir. Yang, bu sayede ilgili yük kategorilerinin 500’den 3,000’e çıktığını da sözlerine eklemiştir.[iv] Ayrıca Çin devletine ait bazı şirketler, Laos’ta hidroelektrik santralleri ve enerji nakil hatları da dahil olmak üzere enerji altyapı yatırımlarını hızlandırarak “Güneydoğu Asya’nın kalbi” olmayı hedefleyen ülkedeki etkinliklerini artırmaya devam etmektedirler.[v]
Laos Başbakanı Sonexay Siphandone, Global Times’a verdiği özel röportajda, Laos’un Kuşak ve Yol Girişimi bağlamındaki önemini şu sözlerle dile getirmiştir: “Laos-Çin demiryolu ve otoyolları Laos’un çevresini değiştirerek elektrik şebekeleri ve finans alanındaki işbirliğini genişletmeye devam etmektedir. Laos, Çin’le kapsamlı stratejik işbirliğini derinleştirmeye ve yüksek kaliteli Kuşak ve Yol inşasında daima ön saflarda yer almaya devam etmektedir. Çin ve Laos sadece karşılıklı güven, yardım ve yararın yüksek olduğu kapsamlı stratejik işbirliği ortakları değil, ayrıca ortak kaderin kırılmaz bir topluluğudur.”[vi]
Sonuç olarak Kuşak ve Yol Girişimi kapsamında Laos-Çin Demiryolu hem Laos’un ekonomik kalkınmasına katkı sağlamakta hem de bulunduğu bölgeyi birbirine bağlayan ticaret, yatırım ve askeri anlamda işbirlikleri için uygun ortamı sağlamaktadır. Laos, kuzeyinde Çin, güneyinde Kamboçya, doğusunda Vietnam ve batısında Tayland olduğundan denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Fakat demiryolu açısından büyük önem taşımaktadır. Çünkü bu sayede yalnızca Çin’le değil, aynı zamanda diğer birçok Güneydoğu Asya ülkeleriyle de bağlantılar kurulmasında etkili rol oynama potansiyeline sahiptir.
[i] “Laos and China Use BRI-Funded Railway to Bring Their Armies Together”, The Diplomat, https://thediplomat.com/2024/07/laos-and-china-use-bri-funded-railway-to-bring-their-armies-together/, (Erişim Tarihi: 21.07.2024).
[ii] Aynı Yer.
[iii] “Xi Meets Lao President”, Xinhua, https://english.news.cn/20231020/ab37aabeede74532b63b414e25a490bf/c.html (Erişim Tarihi: 21.07.2024)
[iv] “Thailand Link, Transforming ASEAN Travel, Logistics”, Yi Cai Global, https://www.yicaiglobal.com/news/china-laos-railway-impact-on-asean-connectivity-grows-after-linking-thailand-laos-trains, (Erişim Tarihi: 21.07.2024)
[v] “China Goes Big on Laos Power Project, Boosting Southeast Asian Sway”, Nıkkei Asia, https://asia.nikkei.com/Business/Energy/China-goes-big-on-Laos-power-projects-boosting-Southeast-Asian-sway, (Erişim Tarihi: 21.07.2024).
[vi] “China-Laos BRI Cooperation a Successful Model for Participating Countries”, Global Times, https://www.globaltimes.cn/page/202310/1299858.shtml, (Erişim Tarihi: 21.07.2024).
