Arjantin, on yıllarca süren durgunluktan sonra Ekonomist Javier Milei’yi yeni başkanları olarak seçerek radikal ekonomik reform programına şans vermektedir. Milei’nin zaferi, merkez-sol Peronist koalisyonu altında yüksek enflasyon ve rekor düzeyde yoksulluk oranlarına duyulan halk öfkesinin ortasında gerçekleşmiştir. Latin Amerika ülkesinin ekonomisi ve kurumları üzerinde dramatik bir değişiklik beklenmektedir.
19 Kasım 2023 Pazar gecesi Arjantinlilere hitap eden Javier Milei, zaferinin Arjantin’in yeniden inşasının başlangıcı olacağını söylemiştir. Başkan Milei, şu ifadeleri kullanmıştır:[1]
“Bugün, Arjantin’in düşüşünün son günüdür. Bugün, sadece bazılarına fayda sağlayan devletin yoksullaştırıcı modeli sona eriyor.”
Javier Milei’nin rakibi olan Ekonomi Bakanı Sergio Masa ise şunları söylemiştir:[2]
“Sonuçlar elbette umduğumuz gibi değil ve Javier Milei ile konuştum, onu tebrik ettim ve gelecek dört yıl için Arjantinlilerin çoğunluğunun seçtiği başkan olduğu için ona iyi dileklerimi ilettim.”
Kendini “anarko-kapitalist” olarak tanımlayan Javier Milei, kamu harcamalarını yüzde 15 azaltma, merkez bankasını kaldırma ve Arjantin pesosundan Amerikan dolarına geçme gibi radikal reformlar vaat etmektedir.
Javier Milei’nin tarzı, ABD eski Başkanı Donald Trump’a benzetilmektedir. Siyasi doğruluk karşıtı olan Javier Milei, Arjantin’deki diktatörlük dönemindeki ölü sayısını sorgulamış ve Papa Francis’e eleştiriler getirmiş insanların iklim değişikliğinden sorumlu olduğunu inkâr etmiştir.[3]
Javier Milei’nin yolsuzluk noktasında siyasi sınıfa karşı yaptığı saldırılar, Arjantin’de artan yoksulluk ve on yıllardır ekonomik krizden krize sürüklenen Latin Amerika ülkesinde genç erkekler arasında yankı bulmuştur. Javier Milei’nin 10 Aralık 2023 tarihinde göreve başladığında karşılaşacağı zorluklar arasında; Uluslararası Para Fonu’yla (IMF) 44 milyar dolarlık borç programı ve yüzde 150’ye varan enflasyon bulunmaktadır. Ayrıca radikal karar almasını kısıtlayabilecek bölünmüş bir yasamayla karşı karşıya kalmaktadır.[4]
Javier Milei’nin öne çıkan vaatleri arasında kamu harcamalarını azaltma, Merkez Bankası’nı kaldırma ve Arjantin pesosunu Amerikan dolarına geçirme gibi radikal ekonomik reformlar bulunmaktadır. Bu tür değişiklikler, ekonominin temelini sarsabilir ve toplumsal dengeleri etkileyebilir. Toplumun beklentileri ve bu reformlara olan yanıtları, Javier Milei’nin yönetimindeki Arjantin’in ekonomik geleceği üzerinde belirleyici olacaktır.
Javier Milei’nin sosyal konulardaki tutumları ve özellikle politik doğruluk karşıtı olması, toplum içindeki farklılıkları ve çatışmaları artırabilir. Bu durum, sosyal hareketlilik ve toplumsal değişim arasındaki gerilimi yansıtabilir.
Javier Milei’nin Arjantin pesosunu Amerikan dolarına geçirme gibi radikal sayılabilecek ekonomik politikaları, uluslararası ilişkilerde de etki yaratabilir. Ayrıca Arjantin’in borç sorunları ve IMF ile ilişkisi, Javier Milei yönetiminde nasıl çözümleneceği konusunda belirsizliklere yol açabilir.
Javier Milei’nin zorlu ekonomik koşullar ve bölünmüş yasamayla karşı karşıya olduğu bir durumda politik istikrarsızlık riski oldukça yüksektir. Radikal ekonomik reformlar, toplumun geniş kesimleri arasında destek bulamazsa, hükümetin meşruiyeti sorgulanabilir.
Javier Milei’nin ideolojik duruşu, özellikle eski yönetimlerle ilgili tartışmalı açıklamaları ve uluslararası ilişkilerdeki tutumları, Arjantin’in dış politika dinamiklerini etkileyebilir. Bu durum, ülkenin bölgesel ve küresel bağlamda nasıl algılandığına etki edebilir.
Sonuç olarak Javier Milei’nin seçilmesi, Arjantin için radikal bir değişimi temsil ediyor olabilir. Ancak, bu değişikliklerin toplumda nasıl karşılanacağı, ekonomik ve sosyal sonuçları ve Milei yönetiminin uzun vadeli etkileri, gelecekteki politika gelişmelerini belirleyecektir.
[1] “Argentina Elects Outsider Javier Milei on Platform of Radical Reform”, Al Jazeera, https://www.aljazeera.com/news/2023/11/20/argentina-elects-outsider-javier-milei-on-platform-of-radical-reform, (Erişim Tarihi: 20.11.2023).
[2] Aynı yer.
[3] Aynı yer.
[4] Aynı yer.
