Fransa Başbakanı Elisabeth Borne, göçmenlikle ilgili son siyasi çalkantılar üzerine 8 Ocak 2024 tarihinde istifa etmiştir. Bu, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un yeni bir başbakan atamak suretiyle yürütmede yenilik yaratma çabası olarak değerlendirilmiştir.[i]
Borne, istifa mektubunda Macron’un “yeni bir başbakan atama” isteğini belirterek istifa ettiğini öne sürmüştür. Borne’un istifası, 2023 yılının Aralık ayında Macron’un desteklediği tartışmalı göçmenlik yasasının geçmesinin ardından gelmiştir. Bu yasanın, hükümetin bazı yabancıları sınır dışı etme yeteneğini güçlendirmeyi amaçladığı söylenebilir. Aynı zamanda zorlu müzakereler ve hararetli parlamento tartışmaları, Borne’un hükümetinin gelecekteki önemli yasaları geçirme yeteneği konusunda soru işaretleri yaratmıştır.[ii]
62 yaşındaki Borne, Mayıs 2022 tarihinde Macron’un ikinci dönem için yeniden seçilmesinin ardından atanmıştı. Aynı zamanda Fransa’nın ikinci kadın başbakanı olmuştu. Fransız medya kuruluşları, 8 Ocak 2024 akşamı Eğitim Bakanı Gabriel Attal’ın, göreve atanması durumunda Fransa’nın modern tarihindeki en genç başbakan olacağını belirtmiştir. Adı sıkça geçen diğer isimler arasında Savunma Bakanı Sébastien Lecornu ve eski Tarım Bakanı Julien Denormandie yer almaktadır.[iii]
Fransız siyasi sistemine göre; başbakan cumhurbaşkanı tarafından atanır ve parlamentoya karşı sorumludur. Başbakan, iç politikayı uygulamaktan ve hükümetin bakanlar ekibini koordine etmekten sorumludur. Cumhurbaşkanı; dış politika, Avrupa işleri ve savunma konularında yetkilere sahiptir. Aynı zamanda ülkenin silahlı kuvvetlerinin de komutanıdır.[iv]
Göçmenlik yasasının tartışmalı olması, hükümetin yabancıları sınır dışı etme yeteneğini güçlendirmeyi amaçlamasının toplumsal tepkilere neden olmuş olabilir. Nitekim göçmenlik politikalarındaki sertleşmeler, toplum içinde farklı görüşlere yol açabilir ve bu durum hükümetin popülerliğini etkileyebilir.
Öte yandan parlamentoyla olan ilişkiler, hükümetin politika gündemini etkileyebilir ve istikrarını belirleyebilir. Başbakanın istifası, genellikle hükümetin başarısız olduğu veya siyasi bir krizin yaşandığı durumlarda ortaya çıkmaktadır. Başbakan, hükümetin iç politikalarını uygulamak ve bakanlar ekibini koordine etmekle sorumludur.
Yeni bir başbakan atanması, hükümetin politikalarında değişiklik yapma veya kamuoyunu ikna etme çabası olarak değerlendirilebilir. Fransız siyasi sisteminde başbakanın cumhurbaşkanı tarafından atanması, güç dengelerini etkileyebilir. Bu durum, hükümetin etkinliğini ve politika uygulama sürecini belirleyebilir. Başbakanın sorumluluk alanları ile cumhurbaşkanının yetki alanları arasındaki denge, politika yapım sürecinde etki yaratabilir. Sonuç olarak Fransa Başbakanı’nın istifası ve yeni bir başbakan atanma çabası, ülkedeki politik dinamikleri, kamuoyu taleplerini ve hükümetin politika yönelimini anlamak için önemli bir dönem olarak değerlendirilebilir. Göçmenlik politikası gibi hassas konulardaki siyasi gelişmeler, ülkenin iç ve dış politika stratejilerini şekillendirebilir.
[i] “French Prime Minister Resigns Following Recent Political Turmoil over Immigration”, Associated Press News, https://apnews.com/article/france-politics-borne-resigns-macron-immigration-975e54234d83be393eda8150aaf8402c, (Erişim Tarihi: 09.01.2023).
[ii] Aynı yer.
[iii] Aynı yer.
[iv] Aynı yer.
