2022 yılında Kolombiya ve Venezuela arasında sınırların yeniden açılması ve diplomatik ilişkilerin normalleşmesi, iki ülke arasındaki ekonomik, sosyal ve siyasi etkileşimin yeni bir döneme girmesine vesile olmuştur. 2025 yılının ilk yarısına ilişkin veriler, bu sürecin somut kazanımlar yarattığını göstermiştir. Kolombiya Ulusal İstatistik İdaresi (DANE) ve Kolombo-Venezuela Ticaret Odası’nın (CCV) raporuna göre ikili ticaret, 560,7 milyon doları aşmış ve geçen yıla kıyasla yüzde 14,1 oranında büyüme kaydedilmiştir.[i] Bu gelişme, yalnızca iki ülke arasındaki ticari bağların güçlendiğini değil, aynı zamanda bölgesel barış ve işbirliği çabalarının da somut sonuçlar vermeye başladığını ortaya koymuştur.
Kolombiya ile Venezuela arasındaki sınır hattı, Latin Amerika’nın en yoğun geçiş alanlarından biri olmuştur. 2015 yılında siyasi gerilimler nedeniyle kapatılan sınırlar, bölgedeki ticaret hacminin neredeyse sıfıra inmesine neden olmuştur. Ancak 2022 yılında iki ülke arasında diplomatik ilişkilerin yeniden tesis edilmesiyle birlikte sınır kapıları açılmış ve ikili ticaret kademeli olarak canlanmaya başlamıştır. Kukuta’da düzenlenen “Vision Frontera 2025” toplantısı, bu üç yıllık sürecin bir muhasebesi niteliğinde olmuştur.
2025 yılının ilk altı ayında Kolombiya’dan Venezuela’ya yapılan ihracat yaklaşık 508,5 milyon dolara ulaşmıştır.[ii] Bu ihracatın ana kalemlerini gıda ve içecekler, kimyasal ürünler ve plastik hammaddeler oluşturmuştur. Bu tablo, Venezuela’nın ekonomik toparlanma sürecinde dış kaynaklı ürünlere duyduğu ihtiyacın arttığını göstermiştir.
Diğer taraftan Venezuela’dan Kolombiya’ya yapılan ithalat 55,3 milyon dolarda kalmış ve önceki yıla göre gerilemiştir.[iii] Bu düşüş, özellikle yakıt, mineral yağlar ve çimento gibi ürünlerdeki talep azalmasından kaynaklanmıştır. Buna rağmen demir-çelik, elektrikli ekipmanlar ve gübre ithalatının belli bir istikrar sergilediği görülmüştür.
İkili ticaretin yarısından fazlası Kukuta üzerinden gerçekleşmiştir. Bu şehir, yalnızca ekonomik açıdan değil, aynı zamanda sosyal etkileşim bakımından da ön plana çıkmıştır. Günlük 30-40 bin Venezuelalıların Kolombiya’ya geçiş yaparak alışveriş, sağlık hizmeti ve temel ihtiyaçlarını karşılaması, yerel ekonomiye önemli bir canlılık katmıştır. Maicao ve Barranquilla gibi kentler de ticaretin önemli merkezleri hâline gelmiştir. Bu durum, sınır bölgelerinin yalnızca geçiş hattı değil, aynı zamanda ekonomik entegrasyonun merkezleri olduğunu ortaya koymuştur.
CCV Başkanı German Umana’nın açıklamaları, 2022 yılındaki sınır açılımından bu yana yaşanan dönüşümün boyutlarını gözler önüne sermiştir. Sıfır noktasından yarım milyar doları aşan bir ticaret hacmine ulaşılması, diplomatik normalleşmenin doğrudan ekonomik sonuçlar doğurduğunu göstermiştir. Venezuela Dış Ticaret Bakanı Coromoto Godoy’un “Barış ve Kalkınma İkili Bölgesi”ni bölgesel ve küresel ölçekte bir model hâline getirme hedefini dile getirmesi de bu işbirliğinin siyasi bir vizyonla desteklendiğini ortaya koymuştur.[iv]
İkili iş toplantısının sonunda imzalanan ortak yol haritası, yalnızca mevcut engelleri aşmayı değil, aynı zamanda üretim kapasitesini artırmayı da hedeflemiştir. Kamu ve özel sektörün birlikte hareket etmesi, entegrasyon sürecinin kalıcı olmasına katkı sağlamıştır. Özellikle gıda, kimya ve plastik sektörlerinde büyümenin sürmesi beklenmiştir. Bu alanlar, Venezuela’nın yeniden yapılanma ihtiyacı ile Kolombiya’nın üretim kapasitesini buluşturan kesişim noktaları hâline gelmiştir.
Sosyal açıdan bakıldığında, sınır geçişlerinin yoğunluğu ve günlük etkileşimler, halklar arasındaki bağları güçlendirmiştir. Ekonomik işbirliği, siyasi söylemin ötesinde günlük yaşamda hissedilen bir entegrasyon biçimi yaratmıştır. Bu da iki ülke arasındaki güvenin artmasına ve gelecekteki işbirliklerinin daha sağlam temellere dayanmasına yol açmıştır.
Kolombiya-Venezuela ticaretindeki artış, Latin Amerika bölgesindeki diğer ülkeler için de bir örnek teşkil etmiştir. Uzun süreli diplomatik krizlere rağmen işbirliği mekanizmalarının yeniden inşa edilebilmesi, bölgesel dayanışma açısından önemli bir işaret olmuştur. Ayrıca bu süreç Güney Ortak Pazarı (MERCOSUR), And Topluluğu ve Latin Amerika ve Karayip Devletleri Topluluğu (CELAC) gibi bölgesel örgütler nezdinde de yeni entegrasyon fırsatları yaratmıştır.
Uluslararası düzeyde bakıldığında Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa ülkeleriyle ilişkilerde yaşanan gerilimler, Venezuela’yı bölgesel ticaret ortaklarına daha fazla yöneltmiştir. Kolombiya içinse bu süreç hem ekonomik çeşitliliği artırmış hem de sınır bölgelerinde istikrarı sağlamlaştırmıştır.
Kolombiya ile Venezuela arasında ticaretin canlanması ve diplomatik ilişkilerin güçlenmesi, Vaşington’un bölgesel çıkarları açısından dikkatle izlenen bir süreç olmuştur. ABD, uzun süredir Venezuela’ya yönelik yaptırım politikaları uygulamış ve Maduro yönetimini baskı altında tutmayı hedeflemiştir. Bu bağlamda Kolombiya’nın, tarihsel olarak ABD’nin yakın müttefiki olmasına rağmen, Karakas’la ilişkilerini normalleştirmesi Vaşington’da kaygı uyandırabilecek bir gelişme olmuştur. Yine de Kolombiya’nın temel motivasyonu ekonomik çıkarlarını güvence altına almak ve sınır bölgelerindeki istikrarsızlığı azaltmak olmuştur. Dolayısıyla bu yakınlaşma, ABD’nin Latin Amerika’daki nüfuzuna doğrudan bir meydan okuma değil, daha çok Kolombiya’nın kendi önceliklerine uygun bir dengeleme politikası olarak okunmalıdır. Ancak ticaretin derinleşmesi ve siyasi ilişkilerin kurumsallaşması, ilerleyen dönemde ABD-Kolombiya ilişkilerinde bazı gerilimlere yol açabilecek potansiyel taşımıştır.
2025 yılının ilk yarısında kaydedilen 14,1’lik büyüme, Kolombiya-Venezuela ilişkilerinin ekonomik ayağının yeniden güç kazandığını göstermiştir. İhracatta kaydedilen artış, Kolombiya üretim kapasitesinin bölgesel ölçekte ne kadar etkili olabileceğini ortaya koymuştur. İthalatta yaşanan düşüş ise Venezuela’nın üretim ve ihracat potansiyelindeki sınırlılıkları gözler önüne sermiştir.
Kukuta’da imzalanan ortak yol haritası, yalnızca ticari rakamların artmasını değil, aynı zamanda kalıcı bir entegrasyonun tesis edilmesini hedeflemiştir. İki ülke arasındaki ekonomik, sosyal ve diplomatik işbirliği bu süreçte güçlenmiş, bölge halklarının günlük yaşamına olumlu yansımalar sağlamıştır. 2022 yılında yeniden açılan sınırların bugün 560 milyon doları aşan bir ticaret hacmi yaratması, entegrasyonun ne denli hızlı sonuçlar verebileceğini göstermiştir.
Sonuç olarak Kolombiya ile Venezuela arasındaki ticaretin 2025 yılında ulaştığı seviye, iki ülke arasında hem ekonomik hem de siyasi ilişkilerin daha da derinleştiğini kanıtlamıştır. Bu eğilim sürdürülürse Latin Amerika’da barış ve işbirliğinin kalıcı bir örneği ortaya çıkmış olacaktır.
[i] Ruiz, Luis Alejandro, “Binational Trade Between Colombia and Venezuela Grows 14.1% and Surpasses US$560 Million in 2025”,Guacamaya, https://guacamayave.com/en/binational-trade-between-colombia-and-venezuela-grows-14-1-and-surpasses-us560-million-in-2025/, (Erişim Tarihi: 07.09.2025).
[ii] Aynı yer.
[iii] Aynı yer.
[iv] Aynı yer.
