Türkmenistan’ın Küresel Barış ve Güvenliğin İnşasındaki Rolü

Paylaş

24 Mart 2021 tarihinde Türkmenistan Dışişleri Bakanlığı, “Modern Dünyada Barış ve Güvenliğin Önemi” başlıklı bir video-konferans düzenlemiş ve bu etkinlik vesilesiyle Aşkabat yönetimi, küresel barışın inşasındaki yapıcı rolünü bir kez daha net bir şekilde ortaya koymuştur.  Türkmenistan’ın bağımsızlığının 30. ve “Daimi Tarafsızlık Statüsü”nün 25. yılı nedeniyle düzenlenen toplantı, uluslararası medya tarafından yakından takip edilmiştir. Nitekim toplantıya 18 ülkeden 80 gazeteci katılmıştır.

Toplantıda Türkmenistan Cumhurbaşkanı Kurbankulu Berdimuhammedov’un iç ve dış politikada yürüttüğü başarılı siyaset konuşulmuş ve özellikle de küresel barış bağlamında Berdimuhammedov yönetiminin Birleşmiş Milletler’de (BM) yürüttüğü çalışmalar uluslararası basın tarafından övgüyle karşılanmıştır. Bu kapsamda 2021 yılının Türkmenistan’ın önerisi ve BM Genel Kurulu üyelerinin oy birliğiyle “Uluslararası Barış ve Güven Yılı” ilan edilmesi de dikkat çekicidir. Böylelikle Türkmenistan gerek bölgesel gerekse de küresel düzeyde barışın inşası için etkin bir çaba harcadığını göstermiştir.

Ayrıca toplantıda uluslararası güvenlik ortamına zarar verebilecek dezenformasyonların önlenmesi meselesine de vurgu yapılmıştır. Berdimuhammedov yönetiminin bu çabaları, devletler arasındaki sorunların diyalog yoluyla çözülmesi noktasında mühim bir birikim oluşturmaktadır. Tüm bu hamleleriyle Türkmenistan, bölgesel ve küresel sorunların çözülebileceği bir “barış ülkesi” olarak kendini konumlandırmaktadır. Bu da Türkmenistan’ın arabuluculuk diplomasisine önem verdiğini ve vermeye devam edeceğini göstermektedir. Elbette Berdimuhammedov liderliğindeki Türkmenistan’ın çabaları, mevzubahis konferansa katılan medya mensuplarının da övgülerine mazhar olmuştur.

Bu kapsamda Russia Today yöneticisi Alexey Nikolov, Türkmenistan’ın çabalarının dünya halklarına hizmet ettiğine dikkat çekmiş ve uluslararası barış ve güven ortamına olan katkılarından ötürü Türkmenistan Dışişleri Bakanlığı’na teşekkür etmiştir. Aynı zamanda Rusya Devlet Televizyonu yetkilileri de Türkmenistan’ın tarafsızlık statüsünün Aşkabat yönetiminin uluslararası arenada güvenilir aktör olarak tüm devletler tarafından kabul edilmesinde etkili olduğunu söylemiştir.

Benzer bir şekilde Asya-Pasifik Yayıncılar Birliği Genel Sekreteri Javad Mottaghi de Türkmen karar alıcıların çabalarının çatışmaların önlenmesi noktasında değerli olduğuna vurgu yapmıştır. Buna ek olarak Hindistan, Özbekistan, Azerbaycan ve Ermenistan gibi ülkelerin temsilcilerinin de Türkmenistan’ın küresel barışın inşasına yönelik çabalarına müteşekkir olduklarını ifade ettikleri görülmüştür.

Söz konusu toplantıya Türkiye de yakın ilgi göstermiştir. Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi’nin (ANKASAM) de katılım sağladığı toplantıya TRT World adına Bora Bayraktar katılmıştır. Yaptığı açıklamada Bayraktar, Türkmenistan’ın barışçıl diplomasisinin bu ülkeye prestij kattığını ifade ederek, bu politik duruşun ekonomik kalkınmayı da hızlandırdığını dile getirmiştir. Bayraktar’ın açıklamaları, Türkiye’nin Türkmenistan’la olan ekonomik ilişkilerini geliştirme iradesini yansıttığı gibi, Aşkabat yönetiminin bölgesel ve küresel barışa olan katkılarından duyduğu memnuniyeti gözler önüne sermektedir.  Zira Türk karar alıcılar, istikrarlı ve müreffeh bir Orta Asya’nın varlığını sürdürebilmesi için Türkmenistan’ın çabalarının ne kadar değerli olduğunun farkındadır.

Kuşkusuz komşularla iyi ilişkiler kurma ve dünyaya açılma anlamında kritik adımlar atan Türkmenistan, tarafsızlık statüsüyle bir yandan aktif çatışmalara müdahil olmaktan sakınmakta; diğer taraftan da çatışmaların sonlandırılması boyutuyla güçlü bir arabulucu haline gelmektedir. Bu durum, Türkmenistan’ın uluslararası toplum nezdindeki prestijini her geçen gün daha da arttırdığı gibi, güvenilir bir ülke olarak algılanması hasebiyle yatırım çekilmesini de kolaylaştırmaktadır.

Neticede benimsediği tarafsızlık statüsüyle toplumsal kalkınmaya odaklanan ve istikrarlı bir gelişim gösteren Türkmenistan, diğer devletlerin iç meselelerine müdahil olmamakta ve barışçıl bir dış politika uygulamaktadır. Bu durum, Türkmenistan’ın dış politikada daha çok enerji projeleriyle anılmasını sağlamakta ve Aşkabat yönetimi, ekonomik işbirliği imkânlarıyla gündeme gelmektedir. Uluslararası toplumdaki barışçıl imajı, Türkmenistan’ı her geçen gün daha etkin ve saygın bir aktöre dönüştürmektedir. 24 Mart 2021 tarihinde düzenlenen “Modern Dünyada Barış ve Güvenliğin Önemi” başlıklı etkinlik de bunu bir kez daha gözler önüne sermiştir.

Dr. Doğacan BAŞARAN
Dr. Doğacan BAŞARAN
Dr. Doğacan BAŞARAN, 2014 yılında Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden mezun olmuştur. Yüksek lisans derecesini, 2017 yılında Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı’nda sunduğu ‘’Uluslararası Güç İlişkileri Bağlamında İkinci Dünya Savaşı Sonrası Hegemonik Mücadelelerin İncelenmesi’’ başlıklı teziyle almıştır. Doktora derecesini ise 2021 yılında Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı‘nda hazırladığı “İmparatorluk Düşüncesinin İran Dış Politikasına Yansımaları ve Milliyetçilik” başlıklı teziyle alan Başaran’ın başlıca çalışma alanları Uluslararası ilişkiler kuramları, Amerikan dış politikası, İran araştırmaları ve Afganistan çalışmalarıdır. Başaran iyi derecede İngilizce ve temel düzeyde Farsça bilmektedir.

Benzer İçerikler