Hem Özbekistan’daki ŞİÖ Zirvesi’nde hem de Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu ve BM Güvenlik Konseyi (BMGK) toplantıları esnasında Hindistan ve Çin’in üst düzey yetkilileri, Ukrayna’daki savaşa son verilmesi çağrısı yaparak Rusya’ya ilk kez üst perdeden mesajlar vermişlerdir. Son olarak da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in kısmi seferberlik kararı sonrasında Hindistan ve Çin’in nasıl bir tutum izleyeceği ve üç ülke arasındaki işbirliği merak edilmeye başlanmıştır.
Buradan hareketle Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi (ANKASAM), Putin’in Ukrayna’daki savaşı sürdürme noktasındaki kararlı adımlarını ve bunun Rusya, Hindistan ve Çin işbirliğine yansımalarını değerlendirmek üzere Londra Ekonomi ve Siyaset Bilimi Okulu, Dr. Öğretim Üyesi Rohan Mukherjee’den aldığı görüşleri dikkatlerinize sunmaktadır.
1. Hindistan ve Çin’in BMGK toplantısı esnasında Ukrayna’daki savaşa karşı çıkmalarına Rusya’nın olumsuz karşılık vereceğini düşünüyor musunuz?
Çin ve Hindistan’ın Rusya’yla ticaret yapmaya devam etmesi, kısmen Rus ekonomisini ayakta tutuyor ve Moskova’nın Batı yaptırımlarına dayanmasına yardımcı oluyor. Bu yüzden Rusya’nın Çin ve Hindistan’a olumsuz tepki vererek bu düzeni bozma riskini göze alması pek olası değil.
2. Rusya, Çin ve Hindistan işbirliğinde halen katedilebilecek bir yol olduğunu düşünüyor musunuz? Ya da bu üçlü işbirliğinin doruk noktasına ulaştığını ve ardından düşüşe geçtiğini söyleyebilir miyiz?
Üç ülke de çok kutuplu uluslararası düzeni desteklemeyi sürdürecektir. Rusya, saldırılarına son verir ve Ukrayna’yla müzakerelere başlarsa; Çin ve Hindistan da Rusya’yla üçlü mekanizma çerçevesinde işbirliğini sürdürmekten çekinmeyecektir. Unutulmamalıdır ki; Hindistan ile Çin arasında Ladakh’ta devam eden soğukluğa rağmen 2020 ve 2021 yıllarında Rusya, Hindistan ve Çin Dışişleri Bakanları arasında üçlü toplantılar gerçekleşmiştir.
3. Bu itirazlar sonrasında sizce Rusya; Hindistan ve Çin’e olan desteğini azaltabilir mi? Rusya’nın Yeni Delhi Büyükelçisi Denis Alipov, Hindistan-Çin sınırındaki gerginliğin ikili mesele olduğunu ve bundan uzak duracaklarını açıklamıştır. Bu sözleri, nasıl yorumlamak gerekir?
Hindistan-Çin sınır çatışmalarının başladığı ilk günden beri Rusya’nın tutumu tarafsız olmuştur. Her iki ülkeye de çözüm ve itidal çağrısında bulunan Rusya, bu konunun Çin ile Hindistan arasında ikili bir mesele olduğunu tekraren söylemeye devam etmiştir. Bu yüzden Rusya, yakın gelecekte iki ülkenin arasındaki bu meseleye karışmamayı sürdürecektir.
Dr. Rohan Mukherjee
Rohan Mukherjee, Londra Ekonomi ve Siyaset Bilimi Okulu’nda Uluslararası İlişkiler Bölümü Dr. Öğretim Üyesi’dir. Doktora derecesini Princeton Üniversitesi Siyaset Bölümü’nden almıştır. Yüksek lisansını Princeton Üniversitesi Kamu ve Uluslararası İlişkiler Okulu’ndan Uluslararası Kalkınma alanında ve lisans derecesini de Oxford Üniversitesi’nden Felsefe, Politika ve Ekonomi alanında almıştır. Bölgesel çalışma alanları; Asya-Pasifik, özellikle Hindistan, Çin, ABD ve Japonya’dır. Ayrıca küresel güçlerin Güney ve Güneydoğu Asya’daki politikalarını da araştırmakrtadır.
